پیشینه نظریه ولایت فقیه در تاریخ چگونه است؟ (پرسش)
پیشینه نظریه ولایت فقیه در تاریخ چگونه است؟ | |
---|---|
![]() | |
موضوع اصلی | بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت |
مدخل اصلی | مهدویت |
پیشینه نظریه ولایت فقیه در تاریخ چگونه است؟ یکی از پرسشهای مرتبط به بحث مهدویت است که میتوان با عبارتهای متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤالهای مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.
عبارتهای دیگری از این پرسش
پاسخ نخست
- حجت الاسلام و المسلمین عبدالمجید زهادت، در کتاب «معارف و عقاید ۵ ج۲» در اینباره گفته است:
- «بعضی تصور میکنند که ولایت فقیه پدیده تازهای است که هیچ سابقهای در فقه و فقاهت اسلامی نداشته و از اندیشه سیاسی امام خمینی سرچشمه گرفته است؛ در حالی که ولایت فقیه ریشه در کلمات معصومان دارد. آن بزرگواران به دلیل ضرورتهای دینی و اجتماعی، ولایت و اختیاراتی را برای فقها بیان کردهاند و پس از ایشان، پیوسته ولایت فقیه در آرای فقیهان بزرگ اسلام مطرح بوده است که نمونههایی را میآوریم:
شیخ مفید میگوید: هنگامی که سلطان عادل[۱] برای ولایت –در آنچه در ابواب فقه ذکر کردم– وجود نداشت، بر فقیهان اهل حق عادل صاحب رأی و عقل و فضل است که ولایت آنچه را بر عهده سلطان عادل است، برعهده گیرند[۲].
- شیخ طوسی میگوید: صدور حکم میان مردم، اقامه حدود و قضاوت میان کسانی که با یکدیگر اختلاف پیدا کردهاند، جایز نیست، مگر برای کسی که از طرف سلطان حق،[۳] اجازه داشته باشد. چنین کارهایی، در زمانی که خودشان [امامان] امکان انجام آن را ندارند، بدون تردید به فقیهان شیعه، واگذار شده است[۴]. محقق ثانی مشهور به محقق کرکی میگوید: فقیهان امامیه، اتفاق کردهاند بر اینکه فقیه عادل شیعه که جامع شرایط فتوا باشد، و از او در احکام شرعی به مجتهد تعبیر میشود، در زمان غیبت، نایب امامان هدایت (ع) است، در تمام آنچه که قابلیت نیابت را داشته باشد[۵].
- ملا احمد نراقی معروف به فاضل نراقی میگوید: هرآنچه که پیامبر و امام که حاکمان و حافظان اسلام میباشند و بر آن ولایت و اختیار دارند، فقیه نیز همان ولایت و اختیار را دارد، مگر جایی که دلیلی بر خلاف آن وجود داشت باشد.[۶] آیت الله گلپایگانی از فقهای بزرگ معاصر میگوید: محدوده اختیار فقها، محدودهای عام است... محدوده ولایت فقیه جامع شرایط در امور مربوط به ریاست و اداره اجتماع، مانند محدوده اختیارات ائمه(ع) است، مگر در موردی که دلیل، خارج کند[۷].
- اینها تنها نمونههایی از کلمات فقهای شیعه در قرون مختلف است. صدها نمونه روشن دیگر نیز وجود دارد که نشان میدهد مسئله ولایت فقیه، همیشه در اندیشه و گفتار علمای شیعه مطرح بوده است[۸]»[۹].
پرسشهای وابسته
منبعشناسی جامع مهدویت
پانویس
- ↑ سلطان عادل در بیان ایشان همان امام معصوم است.
- ↑ المقنعه، ص ۶۷۵.
- ↑ منظور از سلطان حق، امام معصوم(ع) است.
- ↑ النهایة و نکتها، ج ۲، ص ۱۷.
- ↑ رسائل، المحقق الکرکی، ج ۱، ص ۱۴۲.
- ↑ عوائد الأیام، ص ۱۸۷ و ۱۸۸.
- ↑ الهدایة الی من له الولایة، ص ۴۶ و ۴۷.
- ↑ ر.ک: فقیهان امامی و عرصههای ولایت فقیه، محمد علی قاسمی و همکاران؛ تحول نظریه دولت در اسلام، احمد جهان بزرگی؛ حکمت حکومت فقیه، حسن ممدوحی.
- ↑ معارف و عقاید ۵ ج۲، ص۲۱۱-۲۱۳.
[[رده:پرسشهای جامع امامت و ولایت]]