علی بن حمزه کسائی در تاریخ اسلامی
این مدخل زیرشاخهٔ بحث علی بن حمزه کسائی است. علی بن حمزه کسائی از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: علی بن حمزه کسائی در تاریخ اسلامی - پرسش مرتبط نداردآشنایی اجمالی
ابوالحسن علی بن حمزة بن عبدالله بن بهمن بن فیروز اسدی معروف به ابی الحسن الکسائی است. او ایرانی الاصل است[۱].
در یکی از روستاهای کوفه در سال ۱۱۹ه.ق متولد شد. او قطعاً ایرانی است و نام جد اعلایش فیروز است[۲].
کسائی در کوفه به تعلیم و تربیت پرداخت و مدتی در بغداد ساکن شد. سپس در سال ۱۸۹ه.ق در ری درگذشت.
کسائی یکی از بزرگان علم نحو و قرائت بود. او جزء هفت قاری معروف (قراء سبعه) و از شیعیان ایرانی است[۳]. وی مدتی معلم امین و مأمون بود و حتی تعلیم و تربیت هارون الرشید را نیز بر عهده داشت[۴].
کسائی چون اکثر اوقات، کساء یا گلیم می‌پوشید، به این لقب مشهور شد.
نام اصلی او علی و پدرش حمزه است. او یکی از قراء سبعه و استاد لغت و نحو است. ادبیات عرب را نزد خلیل بن احمد فراهیدی فرا گرفت و پس از حمزة بن زیات، ریاست قاریان قرآن را در کوفه بر عهده داشت. او در زمان هارون برای خویش قرائتی برگزید و آن را به مردم آموخت.
مهم‌ترین و مشهورترین تألیفات کسائی به شرح ذیل است:
- معانی قرآن؛
- المصادر؛
- النوادر؛
- القرائا؛
- الحروف؛
- مختصر فی النحو
- مقطوع القرآن و موصوله[۵].
کسائی در سفر هارون الرشید برای دفع خطر رافع بن لیث که شورش کرده بود. به خراسان با محمد بن حسن شیبانی، فقیه و قاضی القضات، به سوی ایران آمد؛ چون به ری رسیدند، محمد بن حسن و کسائی بیمار شدند و هر دو در یک روز وفات یافتند. هارون گفت: امروز فقه و عربیت علوم عربی را در ری دفن کردیم.
مرگ او در سال ۱۹۸ه.ق روی داد.[۶]
منابع
پانویس
- ↑ زرکلی، الاعلام، ج۵، ص۹۲.
- ↑ خدمات متقابل اسلام و ایران، ص۵۱۲.
- ↑ زرکلی، الاعلام، ج۷، ص۴۵۴.
- ↑ ابن ندیم، الفهرست، ص۱۱۱.
- ↑ غایة النهایة، ج۱، ص۵۲۵؛ الوفیات ابن خلکان؛ ج۱، ص۳۳۰؛ تاریخ بغداد، ج۱۱، ص۴۰۳؛ فتوح البلدان، ج۲، ص۳۹۲؛ ایرانیون و الادب العربی، ج۱، قسم اول.
- ↑ قریشی، سید حسن، اصحاب ایرانی ائمه اطهار، ص 180-182.