آیا مسئله غیبت امام مهدی و دو مرحله‌ای بودن آن توسط امامان قبلی مطرح شده است؟ (پرسش)
| آیا مسئله غیبت امام مهدی و دو مرحله‌ای بودن آن توسط امامان قبلی مطرح شده است؟ | |
|---|---|
 | |
| موضوع اصلی | بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت |
| مدخل اصلی | مهدویت |
آیا مسئله غیبت امام مهدی(ع) و دو مرحله‌ای بودن آن توسط امامان قبلی مطرح شده است؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.
عبارت‌های دیگری از این پرسش
پاسخ نخست
- حجت الاسلام و المسلمین دکتر سید نذیر حسنی، در کتاب «مصلح کل» در این‌باره گفته است:
- «برخی بر بخش‌هایی از نظریه مهدویت اشکال وارد کرده و گفته‌اند: بی‌گمان، نعمانی در نیمه قرن چهارم هجری مسئله گواهی به غیبت کبرا و صغرا را پدید آورده است و مؤلفان دیگر پیش از او که کتاب‌هایی در این زمینه نوشته‌اند، تنها به یک غیبت اشاره کرده‌اند[۱]. نگارنده نمی‌داند آیا این شخص که این سخن را بر زبان آورده، پیش از این، کتاب‌های نوشته‌شده در این مورد را مطالعه کرده است یا نه؟ زیرا کلینی متوفای سال ۳۲۹ ه.ق که در زمان غیبت صغرا، می‌زیسته است، حدیث دو غیبت را از عبید بن زرارة از ابا عبد الله (ع) نقل کرده است: امام فرمود: قائم دو غیبت دارد. در یکی از آن دو غیبت، در مراسم‌ها و مناسک حج شرکت می‌کند، او مردم را در آن حال می‌بیند اما مردم ایشان را نمی‌بینند[۲].
- همچنین کلینی از اسحاق بن عمار نقل کرده که او گفت: ابو عبد الله (ع) فرمود: قائم دو غیبت دارد، یکی کوتاه مدت و دیگری طولانی مدت است. در غیبت نخست کسی جز خواص شیعیانش از محل زندگی او خبر ندارد و در غیبت دوم، تنها خواص موالی‌اش (خادمان و خاندان و فرزندان یا حواریون آن حضرت)، از جایگاه ایشان خبر دارند[۳].
- ابا عبد الله (ع) در حدیث دیگری فرموده است: صاحب این امر، دو غیبت دارد؛ در یکی از آن دو، ایشان به سوی خانواده‌اش بازمی‌گردد و در دیگری، گفته می‌شود در جایی، وفات یافته است. گفتم منظور راوی است اگر این‌گونه باشد، ما چه باید بکنیم؟ گفت: اگر مدعی‌ای، ادعای آن‌را کند، از او در مورد چیزهایی سؤال کنید که ایشان آن‌را پاسخ می‌دهد[۴].
- کلینی در ذکر اینکه ایشان دو غیبت دارند، تنها نبوده است، بلکه علمای دیگر نیز این مسئله را تأیید کرده‌اند. شیخ طوسی در کتاب الغیبة با اسناد به ابا عبد الله (ع) نقل کرده که ایشان فرمود: صاحب این امر دو غیبت دارد و یکی از آن دو غیبت، از دیگری طولانی‌تر است، تا آنجا که در آن گفته می‌شود؛ او از دنیا رفته است یا او کشته شده است. در آن زمان، تنها شمار معدودی از یارانش، اعتقاد به زنده بودن او دارند و تنها، نماینده ایشان که اوامرشان را به جا می‌آورد، از محل زندگی و کارهای ایشان خبر دارد.
- شیخ طوسی در شرح این حدیث گفته است: این خبر، صراحتا باور ما را مبنی بر اینکه ایشان دو غیبت دارند، تأیید می‌کند، در غیبت اول، اخبار و احوال و مکاتبات ایشان به مردم می‌رسید و در غیبت دوم، که طولانی‌تر است، این کارها پایان یافت و تنها خواص ایشان از احوال ایشان آگاه‌اند[۵].
- شیخ طوسی احادیث دو غیبت را مورد تحقیق و بررسی قرار داده و آن‌را در کتاب الغیبة خود آورده است. علاوه بر این علمای دیگر از میان شیعیان نیز به احادیثی که اشاره به دو غیبت برای ایشان داشته‌اند، ذکر کرده‌اند. بنابراین، آن‌گونه که برخی می‌گویند؛ شیخ نعمانی در این امر تنها نبوده است»[۶].
پاسخ‌های دیگر
با کلیک بر «ادامه مطلب» پاسخ باز و با کلیک بر «نهفتن» بسته می‌شود:
| ۱. پژوهشگران مؤسسه آینده روشن؛ |
|---|
بسیاری از اصحاب ائمه کتاب الغیبة داشته‌اند که اساساً عنوان کتاب، خبر از وقوع چنین حادثه‌ای در آینده می‌داد و نام این کتاب‌ها در کتب رجال مانند رجال نجاشی ثبت است. حتی ابن صباغ که از علمای اهل‌سنت است در کتاب الفصول المهمة می‌گوید: وَکَانَ الْخَبَرُ بِغَیْبَتِهِ ثَابِتاً قَبْلَ وُجُودِهِ[۷] خبر غایب شدن امام دوازدهم قبل از ولادتش ثابت شده است. دو مرحله‌ای بودن غیبت نیز در روایات امامان گذشته مورد اشاره بوده است و در کتاب‌های روایی‌ای که قبل از ولادت امام نوشته شده، موجود است. تا مردم با غیبت صغرا برای غیبت کبرا آماده شوند. ابن صباغ نیز به این دو مرحله اشاره دارد: و له قبل قیامه غیبتان[۸] بنابراین دو مرحله‌ای بودن غیبت، از همان اول مطرح بوده است»[۹]. |
پرسش‌های وابسته
منبع‌شناسی جامع مهدویت
پانویس
با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:
- ↑ تطور الفکر السیاسی، ص ۱۹۹.
- ↑ الکافی، ج ۱، ص ۴۰۰، کتاب الحجة، باب الغیبة، ج ۱۲.
- ↑ الکافی، ج ۱، ص ۴۰۱، کتاب الحجة، باب الغیبة، ج ۱۹.
- ↑ الکافی، ج ۱، ص ۴۰۱، کتاب الحجة، باب الغیبة، ج ۲۰.
- ↑ الغیبة، الطوسی، ص ۴۱.
- ↑ حسنی، سید نذیر، مصلح کل، ص۳۱۹.
- ↑ ابن صباغ، الفصول المهمه، ج ۲، ص ۱۰۹۷.
- ↑ همان.
- ↑ مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ص ۲۰۰.