عقیده زرتشتیها درباره موعود و منجی چیست؟ (پرسش)
عقیده زرتشتیها درباره موعود و منجی چیست؟ | |
---|---|
موضوع اصلی | بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت |
مدخل اصلی | مهدویت |
عقیده زرتشتیها درباره موعود و منجی چیست؟ یکی از پرسشهای مرتبط به بحث مهدویت است که میتوان با عبارتهای متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤالهای مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.
عبارتهای دیگری از این پرسش
- زرتشتیان چه اعتقادی درباره ظهور منجی دارند؟ نام منجی زرتشتی چیست و چه نشانهها و خصوصیاتی دارد؟
پاسخ نخست
- حجت الاسلام و المسلمین عبدالمجید زهادت، در کتاب «معارف و عقاید ۵ ج۲» در اینباره گفته است:
- «در هزارهگرایی زردشتی، انتظار ظهور سه منجی از نسل زردشت مطرح شده است که ظهور ایشان سبب تقویت این آیین گردیده و بدیهای اخلاقی را برطرف خواهد ساخت. سه منجی بزرگ زردشتی که در طول سه هزاره پایانی، ظهور میکنند، عبارتند از: هوشیدَر، هوشیدَرماه، سوشیانس (یعنی سودمند).
- آخرین موعود زردشتی، سوشیانس برگزیدهای از نسل زردشت است. او مأموریت دارد دین او را به کمال رساند و از پیراههها و بدعتها پاک کند و ظلم و ستم را از جهان برداشته، کارها را بر مبنای "گاهان" (= گاتها، مقدسترین بخش اوستا) قرار دهد. پس از آن همه مردم، مطیع فرمانهای دینی و با یکدیگر دوست و مهربان خواهند بود. خشکسالی و فقر و بدبختی از میان خواهد رفت و جهانِ آرمانی شکل خواهد گرفت. بنابراین موعود زردشتی اولاً فردی مشخص است که در اوستا به نام، معرفی شده است و ثانیاً با هدف نجاتِ جمعی بشر ظهور خواهد کرد.
- البته بشارتهای آشکار به ظهور سوشیانس به عنوان منجی موعود بشر، نه در "گاتها" بلکه در بخشهای دیگر موجود است. موعودهای سه گانه در متون متأخر، یعنی اوستا نو، آنقدر روشن است که اسامی آنان و کیفیت تولدشان و اینکه هر سه از نسل زرتشت هستند و حتی نام مادران آنها و چگونگی باردار شدن مادران اینها[۱] در آن آمده است.
- به هرحال بنابر آموزههای آیین زرتشت، تولد پیامبر این آیین، در پایان هزاره نهم و یا آغاز هزاره دهم بود و بعد از وی سه پسر آینده او که موعودهای نجاتبخش در این آیین معرفی شدند، به فاصله هزار سال خواهند آمد که آخرین آنان سوشیانس، در پایان هزاره دوازدهم ظهور خواهد کرد. او موعود اصلی زرتشتیان محسوب میشود.
- البته در جاماسبنامه شکل دیگری نیز آمده است: پیغمبر عرب، آخر پیغمبران باشد که در میان کوههای مکه پیدا شود. او با بندگان خود چیز خورد و به روش بندگان نشیند و دین او اشرف ادیان باشد و کتاب او باطل گرداند همه کتابها را... و از فرزندان دختر آن پیغمبر که خورشید جهان و شاهزنان نام دارد، کسی پادشاه شود در دنیا به حکم یزدان که جانشین آخر آن پیغمبر باشد... و دولت او به قیامت متصل باشد... و همه جهان را یک دین کند و دینگبری و زردشتی نماند و پیغمبران خدا و حکیمان .... و ابرها و بادها و مردان سفید رویان در خدمت او باشند[۲]»[۳].
پاسخهای دیگر
۱. حجت الاسلام و المسلمین سلیمیان؛ |
---|
|
۲. حجت الاسلام و المسلمین رضوی؛ |
---|
|
۳. حجت الاسلام و المسلمین طاهری؛ |
---|
حجت الاسلام و المسلمین دکتر حبیبالله طاهری در کتاب «سیمای آفتاب» در اینباره گفتهاست:
|
۴. آقای رضوانی (پژوهشگر حوزه علمیه قم)؛ |
---|
|
۵. نویسندگان کتاب نگین آفرینش؛ |
---|
|
۶. پژوهشگران مؤسسه آینده روشن؛ |
---|
|
پرسشهای وابسته
منبعشناسی جامع مهدویت
پانویس
- ↑ اسامی مادران آنها در کتبی نظیر یشت سیزدهم بند ۱۴۱ – ۱۴۲ و در کتاب هفتم دینکرت فصول ۷ – ۱۰ آمده است و همینطور در یشت نوزدهم، درباره مادر سومین موعود "سوشیانس" صراحت دارد.
- ↑ ظهور حضرت مهدی(ع) از دیدگاه اسلام، مذاهب و ملل جهان، ص ۳۵۲ و ۳۵۶.
- ↑ زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید ۵ ج۲، ص۱۴۰، ۱۴۱.
- ↑ ناگفته نماند که ما نمیخواهیم برای اثبات مهدی موعود(ع)، به بشارتهای کتابهای ادیان و آیینهای دیگر، استدلال کنیم و به طور اصولی نیازی بدان نداریم. بلکه میخواهیم بگوییم که عقیده به ظهور یک نجات دهنده فوق العاده جهانی، یک عقیده مشترک دینی است که از مصدر وحی سرچشمه گرفته و همه پیامبران بدان بشارت دادهاند. و همه ملتها در انتظار آن هستند لکن در تطبیق آن خطا شده است.
- ↑ msirutuf .
- ↑ سید هادی خسروشاهی، مصلح جهانی و مهدی موعود عجل اللّه تعالی فرجه الشریف از دیدگاه اهل سنّت، ص ۵۵.
- ↑ پیشین، به نقل از: دار مستتر، مهدی در ۱۳ قرن، ترجمه محسن جهانسوز.
- ↑ محمّد بهشتی، ادیان و مهدویت، ص ۱۸.
- ↑ علی اکبر مهدیپور، او خواهد آمد، ص ۱۰۶- ۱۰۷؛ و نیز ر. ک: ناصر مکارم شیرازی، مهدی عجل اللّه تعالی فرجه الشریف انقلابی بزرگ، ص ۵۳.
- ↑ دایرة المعارف فارسی، ج ۱، ص ۱۳۷۳.
- ↑ سلیمیان، خدامراد، پرسمان مهدویت، ص ۱۱ - ۱۵.
- ↑ ر.ک: محمد رضا حکیم، خورشید مغرب، ص ۵۳، و حسین توفیقی، آشنایی به ادیان بزرگ، ص ۶۶.
- ↑ اوستا، دفتر سوم، فروردین پشت، بند ۱۱، (ج ۱، ص ۴۰۵- ۴۳۰).
- ↑ ر.ک: اوستا، گزارش و پژوهش جلیل دوستخواه.
- ↑ اوستا، زامیاد پشت، بند ۱۱، (ج ۱، ص ۴۸۷).
- ↑ اوستا، زامیاد، پشت، بند ۹۳، (ج ۱، ص ۵۰۲).
- ↑ اوستا، زامیاد پشت، بند ۹۵.
- ↑ زند؛ شرح، بیان، گزارش و تفسیر اوستا است که در عهد ساسانیان به زبان پهلوی نوشته شده است. محمد معین، فرهنگ معین، ج ۵، ص ۶۵۶.
- ↑ محمد صادقی، بشارات عهدین، ص ۲۳۸. این کتاب که در اواخر حیات آیت الله العظمی بروجردی تألیف شد به شدت از سوی آن بزرگوار مورد استقبال و مؤلفش بارها مورد تشویق قرار گرفت. در چاپهای بعدی، برخی علما تقریظهایی بر این کتاب نوشتند؛ مثلا مرحوم علامه طباطبایی در مقدمه این کتاب مینویسد: "آری خداوند عز اسمه این افتخار را نصیب عالم فاضل، محقق بارع، خطیب شهیر اقای محمد صادقی- لسان المحققین لازال مویدا فی لسانه و بیانه- نمود که کتاب شریف بشارات عهدین را تألیف و بشارات نبوت را با تحقیقی انیق و بحثی عمیق از مصادر اصلیه با مدارک کافیه استخراج نموده و ... این بنده، به نوبه خود، در برابر این شاهکار گرانبها از معظم له شکرگزاری نموده و ..."
- ↑ در سنت زردتشتیان، جاماسب از خاندان هوگوه و بردار فر شوشتر بود که هردو برادر، وزیر گشتاسب بودند. جاماسب با دختر زردتشت به نام پورچیست ازدواج کرد. وی در ادبیات ایران و عرب به لقب فرزانه و حکیم خوانده شده است و پیشگوییهایی بدو نسبت دادهاند که در رساله پهلوی "یادگار زریران" و "گشتاسبنامه دقیقی" و "جاماسبنامه" آمده است. فرهنگ معین، ج ۵، ص ۴۱۹.
- ↑ بشارات عهدین، ص ۲۴۳- ۲۴۴. مؤلف کتاب مذکور در پاورقی نوشته است که آنچه از جاماسبنامه در این کتاب نقل میشود از نسخه خطی است که در کتابخانه ملی ملک دیدهام که در ده قرن گذشته نوشته شده است."
- ↑ رضوی، رسول، امام مهدی، ص ۳-۶.
- ↑ (شاگرد زرتشت و برادر گشتاسب بن لهراسب)
- ↑ بشارات عهدین، ص ۲۵۸.
- ↑ بشارات عهدین، ص ۲۳۸.
- ↑ به نقل از ادیان و مهدویت، ص ۱۷.
- ↑ گاتها، ص ۹۸.
- ↑ طاهری، حبیبالله، سیمای آفتاب، ص۱۶ -۱۷.
- ↑ بشارات العهدین، ص۲۳۷، ۲۳۸؛ بشاره الظهور، ص۳۴.
- ↑ بشارت العهدین، ص۲۴۳، ۲۴۴.
- ↑ بشارت العهدین، ص۲۷۳؛ بشاره الظهور، ص۲۰.
- ↑ جاماسب نامه، ص۲۵.
- ↑ زند بهمن یسن، ص ۱۹
- ↑ زند بهمن یسن، ص۱۵۰.
- ↑ رضوانی، علی اصغر، موعودشناسی و پاسخ به شبهات، ص۱۰۸، ۱۰۹.
- ↑ ظهور حضرت مهدی(ع) از دیدگاه اسلام، مذاهب و ملل جهان،ص ۳۵۲ و ۳۵۶.
- ↑ بالادستان، محمد امین؛ حائریپور، محمد مهدی؛ یوسفیان، مهدی، نگین آفرینش، ج۱، ص ۶۸ - ۶۹.
- ↑ یشت ها، گزارش استاد پورداوود، ج۲، ص۱۰۱
- ↑ یسنا، ۱۳:۳۴، ۳:۴۶، ۱۲:۴؛ و نیز نک: رساله سوشیانس، گزارش استاد پورداوود، ص۷ - ۱۳؛ فرهنگ نامهای اوستا، ج۲، ص۷۶۹-۷۷۰. همچنین درباره کلمه سوشیانس و اشتقاق آن و کاربرد مفرد و جمع آن در اوستای گاهانی و جدید نک: نجات بخشی در ادیان، محمدتقی راشد محصل، ص۴ - ۹
- ↑ نک: یسنا، ۷:۱۲، ۳:۱۳، ۱:۱۴، ۳:۲۰، ۵:۶۱، ۴:۷۰؛ ویسپرد، گزارش استاد پورداوود، ۱:۱۵، ۱۳:۱۱، ۱:۲۲؛ سروش یشت، ۱۷؛ فروردین یشت، ۱۷ و ۳۸. (به نقل از: رساله سوشیانس، ص۱۰ - ۱۱)
- ↑ ۱۰:۲۶
- ↑ یسنا، ۱: ۲۲۹
- ↑ خونیرَس، نام کشور میانه از هفت کشور زمین است که بنا به اساطیر ایرانی، در هزاره هفتم پدید آمده است. این نام در اوستا به صورت خونیرث (Xvaērөaoa) و در پهلوی خونیرس (Xvanēras) و در نوشتههای فارسی خنیره یا خونیره (Xvanērah)، خنیرث و خنیرس آمده، وصفتی که برای آن آورده شده، نامی به معنی درخشان است. برای آگاهی بیش تر نک: اساطیر و فرهنگ ایران در نوشتههای پهلوی، رحیم عفیفی، ص۵۰۵، یشت ها، ج۱، ص۴۳۱ - ۴۳۳؛ زند آکاسیه، ص۹۰ و ۲۵۲؛ و یسپرد، ص۱۰۹ - ۱۱۷؛ فرهنگ نامهای اوستا، ج۳، ص۱۴۲۸ - ۱۴۴۰
- ↑ مینوی خرد، ترجمه: احمد تفضلی، پرسش۱، بند۹۵
- ↑ نام وی به پهلوی: kaywahrām، و لقبش به پهلوی: warzāwand است. وی یکی از نجات بخشان زرتشتی است
- ↑ به پهلوی: pēšōtan و به اوستایی: pešō.tanū است. او پسر گشتاسپ کیانی میباشد. کریستن سن در کیانیان، ترجمه: ذبیح الله صفا، ص۸۵، مینویسد: پشیوتن پسر و یشتاسپ همان پیشی شی اُثْنَ، pišišyaothna در یشت ۱۳، بند ۱۰۳ ملقب به چهرمینوگ است (به نقل از: نیبرگ Nyberg در Le Monde Oriental, ۱۹۲۹, p.۳۴۵)
- ↑ ماه فروردین روز خرداد، ابراهیم میرزایی ناظر، ص۶۵ - ۶۷، بند۲۹
- ↑ مهدویت پرسشها و پاسخها، ص ۸۲-۸۵.