بحث:آیا عیسی پیامبر علم غیب داشت؟ (پرسش)
پاسخ جامع
علم غیب داشتن پیامبران و حضرت عیسی(ع)
- اهمیت و جایگاهی که قرآن و روایات برای پیشوای الهی و خلیفةالله قایل است، خود به خود علم غیب را برای چنین کسی ثابت میکند:[۱] ﴿إِنِّی جَاعِلٌ فِی الْأَرْضِ خَلِیفَةً﴾[۲] قرآن، وحی و تعلیم غیبی را لازمۀ کار پیشوایان الهی میداند: ﴿وَجَعَلْنَاهُمْ أَئِمَّةً یَهْدُونَ بِأَمْرِنَا وَأَوْحَیْنَا إِلَیْهِمْ فِعْلَ الْخَیْرَاتِ﴾[۳] برخی از آیات، آشکارا آگاهی پیامبران و برخی از بندگان خاص خدا را از امور پنهانِ از حس، تصدیق میکند و هیچ فرد مسلمانی که قرآن را وحی آسمانی میداند پس از دقت در مفاد آنها، نمیتواند در این مسأله تردید داشته باشد[۴]. حضرت عیسی(ع) آگاهی خود از غیب را در ردیف سایر معجزات خود شمرده است: ﴿وَ إِذْ قالَ عیسَی ابْنُ مَرْیَمَ یا بَنی إِسْرائیلَ إِنِّی رَسُولُ اللَّهِ إِلَیْکُمْ مُصَدِّقاً لِما بَیْنَ یَدَیَّ مِنَ التَّوْراةِ وَ مُبَشِّراً بِرَسُولٍ یَأْتی مِنْ بَعْدِی اسْمُهُ أَحْمَدُ﴾[۵] آیا خبر دادن حضرت عیسی از آمدن پیامبر اسلام(ص) بعد از حدود ششصد سال اخبار از غیب نیست؟[۶]
توضیح دلیل قرآنی
- انسانها در این جهان مادی، محدودیتهایی از جهت علمی دارند، مثلاً نمیتوانند حوادثی را که در مکان دیگر اتفاق میافتد را ببینند و اگر کسی به آنان خبر ندهد، از آن بیخبر میمانند. این محدودیتها را همۀ ما در زندگیهای عادی خود لمس میکنیم. برخی از آیات قرآن کریم دلالت میکنند که خداوند متعال پیامبرانش را در صورت نیاز از این امور پنهان آگاه میسازد؛ نمونۀ روشن آن، خبر دادن حضرت عیسی(ع) از درون خانههای مردم است:[۷] ﴿وَ أُنَبِّئُکُمْ بِما تَأْکُلُونَ وَ ما تَدَّخِرُونَ فی بُیُوتِکُمْ﴾[۸] این جمله خبر دادن از غیب است[۹] و مختص به خدا و رسولانی که خدای تعالی آگاهیِ بدان را به وسیله وحی به آنان داده و اخبار به غیبی است، صریح در تحقق، یعنی هر کس آن را بشنود شکی در معجزه بودنش نمیکند[۱۰]. منشأ چنین گزارش غیبی همانا ظرفیت وجودی روح انسان کاملِ معصوم است که از آشکار و نهانِ دیگران به عنایت الهی آگاه است،[۱۱] همچنین خلق پرنده از گِل و شفای بیماران غیرقابل علاج و زنده کردن مردگان اموری هستند که بدون استفاده از علم غیب غیرممکن میباشند؛ چون این امور با علوم عادی قابل انجام نیستند[۱۲].
پاسخ جامع
علامه طباطبایی | مکارم شیرازی | سبحانی | جوادی آملی | مصباح یزدی | مهری | نصیری | خوشباور |
اهمیت و جایگاهی که قرآن و روایات برای پیشوای الهی و خلیفةالله قایل است، خود به خود علم غیب را برای چنین موجودی ثابت میکند [۱۳]: ﴿﴿إِنِّي جَاعِلٌ فِي الأَرْضِ خَلِيفَةً﴾﴾[۱۴] ﴿﴿يَا دَاوُودُ إِنَّا جَعَلْنَاكَ خَلِيفَةً فِي الأَرْضِ فَاحْكُم بَيْنَ النَّاسِ﴾﴾[۱۵] در قرآن مجید آیاتی وجود دارد که آشکارا آگاهی پیامبران و برخی از بندگان خاص خدا را از امور پنهانِ از حس، تصدیق میکند و هیچ فرد مسلمانی که قرآن را وحی آسمانی میداند پس از دقت در مفاد آنها، نمیتواند در این مسأله تردید داشته باشد[۱۶] حضرت عیسی(ع) آگاهی خود از غیب را در ردیف سایر معجزات خود شمرده: ﴿﴿يَا بَنِي إِسْرَائِيلَ إِنِّي رَسُولُ اللَّهِ إِلَيْكُم مُّصَدِّقًا لِّمَا بَيْنَ يَدَيَّ مِنَ التَّوْرَاةِ وَمُبَشِّرًا بِرَسُولٍ يَأْتِي مِن بَعْدِي اسْمُهُ أَحْمَدُ ...﴾﴾[۱۷] آیا خبر دادن عیسی(ع) از آمدن پیامبر(ص) که آمدن او حدود ششصد سال با عیسی(ع) فاصله دارد اخبار از غیب نیست؟[۱۸] و یا در آیهایی دیگر آمده است: ﴿﴿وَأُنَبِّئُكُم بِمَا تَأْكُلُونَ وَمَا تَدَّخِرُونَ فِي بُيُوتِكُمْ ﴾﴾؛[۱۹] این جمله اخبار به غیبی است[۲۰] که مختص به خدا و رسولانی است که خدای تعالی آگاهیِ بدان را به وسیله وحی به آنان داده و این خود معجزهای دیگر است و اخبار به غیبی است که صریح در تحقق است، یعنی هر کس آن را بشنود شکی در معجزه بودنش نمیکند[۲۱] منشأ چنین گزارش غیبیای همانا سِعَه وجودی روح انسان کامل معصوم است که از آشکار و نهانِ دیگران به عنایت الهی آگاه است[۲۲]، یعنی حضرت عیسی(ع) هم حظ و بهرهایی از علم غیب داشته است[۲۳].
گزیدههای پاسخها
- علامه طباطبایی: آیۀ اخبار به غیبی است که مختص به خدا و رسولانی است که خدای تعالی آگهی بدان را به وسیله وحی به آنان داده و این خود معجزهای دیگر است و اخبار به غیبی است که صریح در تحقق است، یعنی هر کس آن را بشنود شکی در معجزه بودنش نمیکند.
- مکارم شیرازی: حضرت مسيح(ع) مدعى علم غيب بود. طبق آنچه در آيه شريفه فوق آمده حضرت مسيح(ع) معجزاتى در اختيار داشت، يكى از آنها آگاهى از امور پنهانى مردم در عصر خود حضرت بود. حضرت عيسى(ع) نيز حظ و بهرهاى از علم غيب داشته است.
- سبحانی: در قرآن مجید آیاتی وجود دارد که آشکارا آگاهی پیامبران و برخی از بندگان خاص خدا را از امور پنهان از حس، تصدیق میکند و هیچ فرد مسلمانی که قرآن را وحی آسمانی میداند پس از دقت در مفاد آنها، نمیتواند در این مسأله تردید داشته باشد. مانند خبرهایی که حضرت عیسی(ع) میدادند.
- جوادی آملی: منشأ چنین گزارش غیبیای همانا سِعَه وجودی روح انسان کامل معصوم است که از آشکار و نهان دیگران به عنایت الهی آگاه است.
- مهری: حضرت عیسی(ع) فرمود: و شما را از آنچه میخورید یا در خانه ذخیره میکنید آگاه میسازم. و این یعنی اخبار به غیب.
- نصیری: خداوند در تبیین رسالت عیسی برای او معجزات مختلفی برمیشمرد که از جمله آنها آگاهی از چیزهایی است که مردم در خانه خود ذخیره کردهاند، و اینها یعنی اخبار غیبی.
- خوشباور: برخی از آیات قرآن کریم دلالت میکنند که خداوند متعال پیامبرانش را در صورت نیاز از این امور پنهان آگاه میسازد؛ نمونۀ روشن آن، خبر دادن حضرت عیسی(ع) از درون خانههای مردم است.
- پژوهشگران پایگاه اطلاعرسانی حوزه: حضرت مسیح که آخرین حلقه اتصال میان پیامبران پیشین و پیامبر اسلام است، از آگاهان به غیب به شمار میرود.
پانویس
- ↑ ر.ک. لطیفی، رحیم، علم غیب معصوم، قسمت اول، شماره ۴۶، خرداد ۱۳۸۶.
- ↑ «و (یاد کن) آنگاه را که پروردگارت به فرشتگان فرمود: میخواهم جانشینی در زمین بگمارم» سوره بقره، آیه ۳۰.
- ↑ «و آنان را پیشوایانی کردیم که به فرمان ما راهبری میکردند و به آنها انجام کارهای نیک و برپا داشتن نماز و دادن زکات را وحی کردیم و آنان پرستندگان ما بودند» سوره انبیاء، آیه ۷۳.
- ↑ ر.ک. سبحانی، جعفر، آگاهی سوم یا علم غیب، ص ۱۰۳ و ۱۰۴.
- ↑ سورۀ صف، آیۀ ۶.
- ↑ ر.ک. سبحانی، جعفر، آگاهی سوم یا علم غیب، ص ۱۰۳ و ۱۰۴.
- ↑ ر.ک. خوش باور، داوود، علم غیب از دیدگاه فریقین، ص ۱۷.
- ↑ سورۀ آل عمران، آیۀ ۴۹.
- ↑ ر.ک. مکارم شیرازی، ناصر، از تو سوال میکنند، ص ۱۶۱؛ مهدی فر، حسن، علوم اهل بیت ویژگی ها، ابعاد و مبادی آن، ص ۹۶؛ نصیری، محمدحسین، گستره علم امام از دیدگاه آیات و روایات. صفحه؟؟؟؛ مهری، سیدمرتضی، آگاهیهای غیبی، ماهنامۀ پاسدار اسلام، ش ۱۵۵، صفحه؟؟؟
- ↑ ر.ک. طباطبایی، سیدمحمد حسین، ترجمه تفسیر المیزان، ج ۳، ص ۳۱۳.
- ↑ ر.ک. جوادی آملی، عبدالله، تفسیر تسنیم، ج ۱۴، ص ۳۳۹.
- ↑ ر.ک. ایمانی، احد، پایگاه اطلاع رسانی مسجد حضرت علی اصغر(ع).
- ↑ لطیفی، علم غیب معصوم، قسمت اول، شماره۴۶، خرداد۱۳۸۶.
- ↑ «میخواهم جانشینی در زمین بگمارم»؛ سوره بقره، آیه۳۰.
- ↑ «ای داوود! ما تو را در زمین خلیفه (خویش) کردهایم پس میان مردم به درستی داوری کن»؛ سوره ص، آیه۲۶.
- ↑ سبحانی، آگاهی سوم یا علم غیب، ص ۱۰۳ و ۱۰۴
- ↑ «مسیح (ع) میگوید: ای فرزندان اسرائیل! من پیامبر خدا به سوی شما هستم و تورات موسی را تصدیق میکنم و به آمدن پیامبری که پس از من خواهد آمد و نامش احمد است شما را بشارت و مژده میدهم». سوره صف، آیه ۶.
- ↑ سبحانی، آگاهی سوم یا علم غیب، ص ۱۰۳ و ۱۰۴
- ↑ «شما را از آنچه میخورید یا در خانه میانبارید آگاه خواهم ساخت...». سوره آل عمران، آیه ۴٩.
- ↑ نصیری، گستره علم امام از دیدگاه آیات و روایات.
- ↑ علامه طباطبایی، ترجمه تفسیر المیزان، ج ۳، ص ۳۱۳.
- ↑ جوادی آملی، تسنيم، ج ۱۴، ص ۳۳۹.
- ↑ مکارم شیرازی، از تو سوال مىكنند، ص ۱۶۱.