علم غیب از نگاه عقل و وحی (کتاب)
علم غیب از نگاه عقل و وحی کتابی است با زبان فارسی که به بررسی و تحلیل دیدگاه‌های قرآنی و روایی مربوط به مسئله علم غیب و انطباق آن با مسئله عقل و وحی می‌پردازد. پدیدآورندهٔ این اثر محمد حسن نادم است و دانشگاه ادیان و مذاهب انتشار آن را به عهده داشته است[۱].
| علم غیب | |
|---|---|
 | |
| زبان | فارسی |
| ترجمهٔ کتاب | [[از نگاه عقل و وحی (کتاب)|از نگاه عقل و وحی]] |
| نویسنده | محمد حسن نادم |
| موضوع | علم، علم غیب |
| مذهب | [[شیعه]][[رده:کتاب شیعه]] |
| ناشر | [[:رده:انتشارات دانشگاه ادیان و مذاهب|انتشارات دانشگاه ادیان و مذاهب]][[رده:انتشارات دانشگاه ادیان و مذاهب]] |
| محل نشر | قم، ایران |
| سال نشر | ۱۳۹۵ ش |
| شابک | &bibliographicLimitQueryBuilder.biblioDocType=BF&simpleSearch.indexFieldId=221091&nliHolding=&command=I&simpleSearch.tokenized=true&classType=0&pageStatus=0&bibliographicLimitQueryBuilder.useDateRange=null&bibliographicLimitQueryBuilder.year=&documentType=&attributes.locale=fa ۹۷۸-۶۰۰-۶۷۳۰-۴۲-۴ |
| شماره ملی | ۴۲۳۴۰۷۷ |
دربارۀ کتاب
در معرفی این کتاب آمده است: «کتاب حاضر، آیات و روایات مربوط به علم غیب، از منظر دو گروه از علمای اسلامی، یعنی فیلسوفان و متکلمان، بررسی شده است. ابتدا ابعاد متعدد اهمیت و جایگاه علم غیب معرفی شده و مبانی معرفت‌شناختی علم غیب مطرح شده است. در ادامه مسئله علم غیب از نگاه قرآن، روایات، فلاسفه، کلام اسلامی و عقل نقد و بررسی شده است. در نهایت شبهات پیرامون علم غیب و پاسخ آنها مورد بحث قرار گرفته است.[۲].
فهرست کتاب
بخش اول: علم غیب، کلیات
- فصل اول: مبانی معرفت‌شناختی علم غیب:
- پیشینه بحث معرفت‌شناسی (علم)؛
- سنت معرفت‌شناسی اسلامی؛
- مفهوم‌شناسی لغوی علم؛
- مفهوم‌شناسی اصطلاحی علم؛
- وجود علم؛
- واژه‌های مترادف با علم؛
- اقسام علم؛
- چگونگی تحصیل علم؛
- تحصیل علم از نگاه فیلسوفان و متکلمان اسلامی
- ابزار‌های دریافت علم؛
- فصل دوم: شناخت غیب:
- مفهوم‌شناسی لغوی غیب؛
- مفهوم‌شناسی اصطلاحی غیب؛
- اقسام غیب؛
- مفهوم تاریخی غیب؛
- جایگاه عالم غیب؛
- غیب در قرآن و روایات؛
- فصل سوم: علم غیب:
- اقسام علم غیب؛
- علم غیب از جهت عالم به آن؛
- محدوده علم غیب؛
- کار‌های خارق‌العاده و علم غیب.
بخش دوم: علم غیب در قرآن و روایات
- فصل اول: علم غیب در قرآن کریم:
- علم غیب و طبقه‌بندی آیات؛
- راه‌های جمع بین آیات نافی و مثبت علم غیب؛
- امداد‌های غیبی از منظر قرآن کریم؛
- غیب‌دانی غیر خداوند از نگاه قرآن کریم؛
- غیب‌گویی‌های پیامبر(ص) از نگاه قرآن کریم؛
- قلمرو منابع علم غیب پیامبر(ص) از نگاه قرآن؛
- آیا علم غیب از نظر قرآن کریم اختصاص به انبیاء دارد؟؛
- نمونه‌هایی از غیب‌دانی غیر پیامبران در قرآن کریم؛
- فصل دوم: علم غیب در روایات:
- راه‌های جمع بین روایات نافی و مثبت علم غیب؛
- فصل سوم: منابع علم غیب از نگاه قرآن و روایات:
- وحی؛
- تحدیث؛
- تمثل فرشتگان؛
- روح؛
- عرش؛
- کتاب؛
- ام الکتاب؛
- لوح محفوظ؛
- لوح محو و اثبات؛
- کتاب اعمال؛ این کتاب غیر از کتاب مبین است؛
بخش سوم: علم غیب از نگاه فلاسفه
- فصل اول: علم غیب از نگاه فلسفه سینایی:
- نفس در نظام فلسفی ابن سینا؛
- اقسام نفوس و قوای آنها؛
- اقسام قوای مدرکه؛
- مراتب قوه عالمه (عاقله) در فلسفه سینایی؛
- اقسام ادراک در فلسفه سینایی؛
- عقل فعال در فلسفه سینایی؛
- جایگاه فکر و حدس در فلسفه سینایی؛
- نفوس فلکی در فلسفه سینایی؛
- بیان استدلال برهانی ابن سینا بر اثبات علم غیب؛
- تحلیل و بررسی استدلال برهانی ابن سینا؛
- دیدگاه برهانی عرفانی ابن سینا در امکان اطلاع از غیب؛
- تحلیل و بررسی استدلال برهانی عرفانی ابن سینا؛
- فصل دوم: علم غیب از نگاه فلسفه اشراقی:
- نفس در نظام فلسفی شیخ اشراق؛
- ادله تجرد نفس از نگاه شیخ اشراق؛
- قوای نغس از نگاه شیخ اشراق؛
- برهان شیخ اشراق بر امکان اطلاع از غیب؛
- تحلیل و بررسی آراء شیخ اشراق؛
- فصل سوم: علم غیب از نگاه فلسفه صدرایی؛
- امتیازات فلسفه صدرایی (حکمت متعالیه)؛
- اصول فلسفه متعالیه و استنباط آنها با علم غیب؛
- مراتب عقل نظری در فلسفه صدرایی؛
- نفوس فلکی از منظر فلسفه صدرایی؛
- برهان ملا صدرا بر امکان اطلاع از غیب؛
- جمع‌بندی آراء فلاسفه درباره علم غیب؛
بخش چهارم: علم غیب در کلام اسلامی
- سیر تاریخی علم غیبنزد امامیه؛
- فصل اول: علم غیب از نگاه شیخ مفید:
- مبانی معرفت‌شناسی شیخ مفید؛
- علم غیب از نگاه دیگر متکلمین امامیه؛
- نقد نظر شیخ مفید توسط دیگر علمای امامیه؛
- تحلیل و بررسی اندیشه شیخ مفید؛
- فصل دوم: علم غیب از نگاه قاضی عبدالجبار معتزلی:
- مبانی معرفت‌شناسی قاضی عبدالجبار معتزلی؛
- عقل در نظام معرفتی معتزله؛
- عقل در نظام معرفتی عبدالجبار معتزلی؛
- جایگاه نقل در نظام معرتی معتزله؛
- شرایط نظر نزد معتزله؛
- راه حصول علم از نگاه معتزله؛
- علم غیب از نگاه متزله؛
- فصل سوم: علم غیب از نگاه غزالی اشعری:
- معرفت از نگاه غزالی؛
- علم غیب از نگاه غزالی؛
- پیش‌فرض‌های غزالی بر امکان اطلاع از غیب؛
- تحلیل و بررسی دیدگاه غزالی درباره علم غیب؛
بخش پنجم: علم غیب پیامبر(ص) و امام(ع) از نگاه عقل
- پیشینه بحث علم غیب پیامبر(ص) و امام(ع)؛
- قلمرو علم غیب پیامبر(ص) و امام(ع)؛
- فصل اول: قلمرو علم غیب پیامبر(ص) و امام(ع) از منظر فیلسوفان اسلامی:
- علم غیب پیامبر(ص) و امام(ع) از نگاه فلسفه سینایی؛
- علم غیب پیامبر(ص) و امام(ع) از نگاه فلسفه اشراقی؛
- علم غیب پیامبر(ص) و امام(ع) از نگاه فلسفه صدرایی؛
- فصل دوم: قلمرو علم غیب پیامبر(ص) و امام(ع) از منظر متکلمان:
- علم غیب پیامبر(ص) و امام(ع) از نگاه متکلمان امامیه؛
بخش ششم: نقد و بررسی شبهات پیرامون علم غیب
درباره پدیدآورنده
حجت الاسلام و المسلمین دکتر محمد حسن نادم (متولد ۱۳۴۱ ش، شهرضا)، تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: ناصر مکارم شیرازی، محمد فاضل لنکرانی، محمد تقی مصباح یزدی، عبدالله جوادی آملی، سید محمود هاشمی شاهرودى و یحیی انصاری شیرازی پیگیری کرد. مسؤل دفتر نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشکده پزشکی شهرستان فسا و رییس دفتر فرهنگ دانشگاه آزاد اسلامی، مدیریت آموزش مؤسسه امام خمینی، رییس سابق دانشکده شیعه‌شناسی دانشگاه ادیان و مذاهب از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس در حوزه و دانشگاه، تا‌کنون چندین جلد کتاب و مقاله را به رشته تحریر درآورده است. «خاستگاه فرهنگی نهج البلاغه»، «علم غیب از نگاه عقل و وحی»، «معارف کلامی شیعه (کلیات امامت)»، «علم امام (مجموعه مقالات)»، «علم امام»، «نقد و بررسی شبهات کتاب اصول مذهب الشیعه درباره بداء»، «در آستانه نهج البلاغه»، «رویکرد فلسفی و عرفانی به علم امام»، «بازنمایی علم غیب از نگاه مكتب فلسفی اشراق»، «بازنمایی علم غیب در نظام فلسفی مکتب متعالیه» و «علم غیب پیامبر و امام از نگاه متکلمین و فلاسفه» برخی از این آثار است.[۳]
جستارهای وابسته
- آثار علم غیب معصوم
- علم غیب معصوم (پرسش)
- علم غیب معصوم (نمایه موضوعی)
- آیات علم غیب معصوم (نمایه)
- دلیل قرآنی علم غیب پیامبران چیست؟ (پرسش)
- دلیل قرآنی علم غیب امامان چیست؟ (پرسش)
- غیب در قرآن و حدیث به چه معنا به کار رفته است؟ (پرسش)
- دلیل قرآنی علم غیب پیامبران چیست؟ (پرسش)
- دلیل قرآنی علم غیب امامان چیست؟ (پرسش)
- دلیل حدیثی علم غیب پیامبران چیست؟ (پرسش)
- دلیل حدیثی علم غیب امامان چیست؟ (پرسش)