اعانت به مظلوم
متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.
- مدخل‌های وابسته به این بحث:
- در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل اعانت به مظلوم (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.
مقدمه
- در قرآن کریم آمده است: ﴿ذَلِكَ وَمَنْ عَاقَبَ بِمِثْلِ مَا عُوقِبَ بِهِ ثُمَّ بُغِيَ عَلَيْهِ لَيَنْصُرَنَّهُ اللَّهُ إِنَّ اللَّهَ لَعَفُوٌّ غَفُورٌ﴾[۱].
- همچنین می‌فرماید: ﴿وَلَمَنِ انْتَصَرَ بَعْدَ ظُلْمِهِ فَأُولَئِكَ مَا عَلَيْهِمْ مِنْ سَبِيلٍ﴾[۲][۳].
- امام صادق(ع) از اجدادش نقل کرده که پیغمبر(ص) آن‌ها را بر انجام هفت چیز دستور داده و از انجام هفت چیز نهی فرموده است: "عیادت بیماران، تشییع جنازه، یاری مظلوم و..."[۴].
- همچنین آن حضرت در سخنی دیگر می‌فرمایند: "مبادا بر ضرر مسلمان مظلومی کمک کنید تا به درگاه خدا بر شما نفرین کند، و برای او در باره شما اجابت شود"[۵].
- برخی نیز گفته‌اند: "اعانه مظلومین مترادف یاری مظلومان است"[۶].
- کمک به مظلوم مبتنی بر اصل عدالت و احترام به انسانیت و از مستقلات عقلی است. بدین معنی که اگر در شریعت، حکمی هم در این مورد نداشتیم، عقل آدمی می‌تواند حسن بودن آن را تأیید نماید.
- چنانچه گذشت پیامبر(ص) قبل از مبعوث شدن، عضو پیمان "حلف الفضول" که پیمان جوانمردان است، بود. به موجب این پیمان اگر کسی وارد مکه شود و مظلوم واقع گردد، اعضای این پیمان می‌بایستی از حق او دفاع نمایند.
- براساس آموزه‌های دینی، چنانچه مسلمانی در هر جایی از دنیا، فریاد مظلومیت برآورد و کمک طلبد همه مسلمانان موظف به یاری او هستند.
- اسلام فریاد زدن را تنها در یک مورد جایز می‌داند. چنانکه در قرآن کریم آمده است:﴿لَا يُحِبُّ اللَّهُ الْجَهْرَ بِالسُّوءِ مِنَ الْقَوْلِ إِلَّا مَنْ ظُلِمَ وَكَانَ اللَّهُ سَمِيعًا عَلِيمًا﴾[۷][۸].
- امام خمینی در وصیت به فرزند گرامی‌اش می‌فرمایند: و از امور مهمی که لازم است وصیت نمایم اعانت نمودن به بندگان خدا، خصوصاً محرومان و مستمندان که در جامعه بی‌پناهند، هرچه توان داری در خدمت اینان - که بهترین زاد راه تو است و از بهترین خدمت‌ها به خدای تعالی و اسلام عزیز است - به کار بر و هرچه می‌توانی در خدمت مظلومان و حمایت آنان در مقابل مستکبران و ظالمان کوشش کن...[۹].
- شهید مطهری می‌نویسد: گفتیم که ممکن است اجازه جهاد به صورت مقید باشد؛ مقید به چه؟ یک قیدش این است که طرف در حال تجاوز باشد، دارد به شما هجوم می‌آورد، چون او با شما می‌جنگد، شما با او بجنگید. آیا قید منحصر به همین است که طرف بخواهد با ما بجنگد؟ یا یک چیز دیگر هم هست؟ آن چیز دیگر این است که ممکن است طرف با ما نخواهد بجنگد، ولی مرتکب یک ظلم فاحش نسبت به یک عده افراد انسان‌ها شده است و ما قدرت داریم آن انسان‌های دیگر را که تحت تجاوز قرار گرفته‌اند نجات بدهیم، اگر نجات ندهیم در واقع به ظلم این ظالم کمک کرده‌ایم. کمک به مظلوم چه مسلمان و چه غیر مسلمان واجب است خصوصاً اگر مسلمان باشد[۱۰][۱۱].
منابع
پانویس
با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:
- ↑ «چنین است و هر کس مانند کیفری که دیده است (دیگران را) کیفر کند سپس بر او ستم رود خداوند او را یاری خواهد کرد، بی‌گمان خداوند درگذرنده‌ای آمرزنده است» سوره حج، آیه ۶۰.
- ↑ «و بر آنانکه پس از ستم دیدن داد ستانند ایرادی نیست» سوره شوری، آیه ۴۱.
- ↑ احمدوند، فردین، مکارم اخلاق در صحیفه، ص۳۸۱.
- ↑ شیخ حر عاملی، آداب معاشرت، ترجمه محمدعلی فارابی، یعسوب عباسی علی کمر، ص۱۵۹.
- ↑ ابن شعبه حرانی، تحف العقول، ترجمه محمد باقر کمره‌ای، ص۳۲۸.
- ↑ فرهنگ اصطلاحات اخلاقی، ص۸۴.
- ↑ «خداوند بانگ برداشتن به بدگویی را دوست نمی‌دارد مگر (از) کسی که بر او ستم رفته است و خداوند شنوایی داناست» سوره نساء، آیه ۱۴۸.
- ↑ احمدوند، فردین، مکارم اخلاق در صحیفه، ص۳۸۲.
- ↑ امام خمینی، صحیفه امام، ج۱۶، ص۲۲۴.
- ↑ مجموعه آثار شهید مطهری، ج۲۰، ص۲۳۲.
- ↑ احمدوند، فردین، مکارم اخلاق در صحیفه، ص۳۸۳.