حقیقت تشکیکى وحى در هندسه حکمت متعالیه (مقاله)
متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.
حقیقت تشکیکى وحى در هندسه حکمت متعالیه عنوان مقاله‌ای است که با زبان فارسی به بررسی وحی و رویکردهای مختلف و متنوع در پیوند با هندسه حکمت متعالیه می‌پردازد. این مقالهٔ ۲۶ صفحه‌ای به قلم احمد بهشتی و محمد حسن یعقوبیان نگاشته شده و در فصلنامه معرفت فلسفی (شماره ۲۹، پاییز ۱۳۸۹) منتشر گشته است.[۱]
| حقیقت تشکیکى وحى در هندسه حکمت متعالیه | |
|---|---|
 | |
| رتبه علمی | علمی پژوهشی |
| زبان | فارسی |
| نویسندگان | احمد بهشتی، محمد حسن یعقوبیان |
| موضوع | مجاری علم لدنی، وحی وحی در عرفان اسلامی، وحی در کلام اسلامی |
| مذهب | شیعه |
| منتشر شده در | فصلنامه معرفت فلسفی |
| وابسته به | مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی |
| محل نشر | قم، ایران |
| تاریخ نشر | پاییز ۱۳۸۹ |
| شماره | ۲۹ |
| ناشر الکترونیک | پایگاه مجلات تخصصی نور |
چکیده مقاله
- نویسندگان در ابتدای چکیده مقاله خود می‌نویسند:«ملا صدرا به عنوان متفکری جامع‌نگر، رویکردهای فلسفی، عرفانی و کلامی گوناگونی را در باب چیستی وحی بررسی کرده و کوشیده است تا عناصر مختلف اندیشه متفکران پیش از خود را در نگاه معرفتی‌اش هضم کند. از این‌رو، در آثار گوناگون صدرالمتألهین، سه رویکرد قابل مشاهده است که وی برای وحدت‌بخشی و جامعیت، به سمت حل تعارضات این رویکردها حرکت می‌کند».
- نویسندگان در ادامه چکیده مقاله خود می‌نویسند:«ملا صدرا رویکردهای مختلف و مبانی متنوع را در هندسه حکمت متعالیه به یکدیگر می‌پیوند تا مشخص شود که رابطه وحیانی و حقیقت وحی، به جای آنکه حقیقتی ماهوی باشد، حقیقتی وجودی است و به تبع، وجودی بودن است که در مراتب مختلف هستی قابل تشکیک است و در بستر مراتب هستی، از قرآن امری تا فرقان خلقی، سیالیت و تدرج دارد. این وحی‌شناسی قرآن‌شناسی خاصی را برای ملا صدرا به ارمغان می‌آورد که رنگ‌وبوی وجودی دارد. توجه به مراتب و ابعاد مختلف حقیقت وحی، نظرگاه او را از فروکاهش‌گرایی به یکی از ساحت‌های معرفتی وحی نظیر کلام لفظی،معرفت عقلانی، و... مصون می‌دارد».[۱]
فهرست مقاله
- چکیده؛
- مقدمه؛
- رویکردهای مختلف ملاصدرا:
- رویکرد فلسفی؛
- رویکرد کلامی؛
- رویکرد عرفانی؛
- توصیف دیدگاه ملاصدرا:
- الف) هستی‌شناسی؛
- ب) انسان‌شناسی؛
- ج) معرفت‌شناسی؛
- نتیجه‌گیری؛
- پی‌نوشت‌ها؛
- منابع.
دربارهٔ پدیدآورندگان
- آیت‌الله دکتر احمد بهشتی (متولد ۱۳۱۴ ش، اسلام‌آباد)، تحصیلات حوزوی را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: محمد علی موحد، میرزا علی اکبر ارسنجانی، ابوالحسن حدایق و بهاءالدین محلاتی به اتمام رساند. ریاست دانشگاه قم، نمایندگی مجلس خبرگان رهبری و نمایندگی دورههاى اول و دوم مجلس شوراى اسلامى از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس در حوزه و دانشگاه تا کنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر درآورده است. «اندیشه سیاسی تربیتی علوی در نامه‌های نهج‌البلاغه»، «امامت در اندیشه اهل نظر با مروری بر روایات»، «جلوه‌هایی از شخصیت امام حسین (ع) در مبارزه با تحریف»، «نفوذ تاریخی و منزلت علمی حضرت فاطمه»، «فرآیند وحی و معجزه در نفس‌شناسی ابن‌سینا»، «ماهیت وحی از منظر شیخ مفید»، «مفهوم‌سازی استاد مطهری از وحی از تحویلی‌نگری تا جامع‌نگری و ارتباط آن با فطرت و ایمان» و «امام علی (ع) حق و تکلیف» برخی از این آثار است[۲]
- آقای دکتر محمد حسن یعقوبیان، استادیار گروه فلسفه و کلام اسلامی و عضو هیئت علمی دانشگاه معارف قرآن و عترت اصفهان از جمله فعالیت‌های وی است. او تحصیلات دانشگاهی خود را در مقطع دکتری رشته فلسفه و حکمت اسلامی به اتمام رساند. [۳] او تا کنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر درآورده است. «حقیقت وحی با تأکید بر دیدگاه فلاسفه»، «جاذبه و دافعه عرفان علوی»، «تحلیل و بررسی ماهیت روح‌القدس از منظر عقل و دین»، «چیستی‌شناسی وحی از منظر ابن سینا»، «سبک‌شناسی روش‌های نظری امام علی در افزایش معرفت دینی» و «آسیب‌شناسی عرفان کاذب در عرفان علوی» برخی از این آثار است.[۴]