تابعین در معارف دعا و زیارات
- در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل تابعین (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.
مقدمه
“تابعین” جمع تابع و تابع به معنای پیروی‌کننده (پیرو) است. اصل این مادّه (تبع) به معنای حرکت در پی چیزی خواه معنوی یا مادی، در فکر و یا عمل است: ﴿فَمَنْ تَبِعَ هُدَايَ فَلَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ﴾[۱].
امام سجاد(ع) از خدای متعال می‌خواهد که پیروان پیامبران(ع) را به مغفرت و رضوان خود یاد فرماید: «اللَّهُمَ وَ أَتْبَاعُ الرُّسُلِ وَ مُصَدِّقُوهُمْ مِنْ أَهْلِ الْأَرْضِ... فَاذْكُرْهُمْ مِنْكَ بِمَغْفِرَةٍ وَ رِضْوَانٍ»[۲]؛ «بار خدایا به آمرزش و خشنودی خود آن گروه از مردم روی زمین را یاد کن که پیرو پیامبران بودند. تابعین در اصطلاح به کسانی گفته می‌شود که شخص پیامبر(ص) را ملاقات نکردند اما اصحاب و یاران ایشان را درک و در امور خداپسندانه از آنها پیروی کردند. امام سجاد بر پیروان و یاران پیامبر(ص) درود می‌فرستد و برای آنان در درگاه خدای متعال این گونه دعا می‌فرماید: بار خدایا تابعین اصحاب محمد(ص) را بهترین پاداش ارزانی دار؛ آنان که به نیکی در پی اصحاب رفتند»[۳].
آن حضرت از خدای متعال می‌خواهد که بر دوستان، جانشینان و برگزیدگان خدا - ائمه اطهار(ع)-درود بفرستد و دشمنان آنان را لعن فرماید: «اللَّهُمَّ وَ صَلِّ عَلَى أَوْلِيَائِهِمُ الْمُعْتَرِفِينَ بِمَقَامِهِمُ، الْمُتَّبِعِينَ مَنْهَجَهُمُ»[۴]؛ «بار خدایا درود فرست دوستان ایشان را؛ آن اعتراف‌کنندگان به مقام و منزلت ایشان، آن پیروی‌کنندگان راه ایشان. و در جایی دیگر دشمنان آن برگزیدگان الهی را مورد لعن و نفرین قرار می‌دهد: «بار خدایا لعنت کن دشمنان ایشان را از اولین و آخرین و لعنت کن هر کس را که به اعمال آنان رضا می‌دهد و لعنت کن اتباع و پیروان ایشان را»[۵].[۶].[۷]
جستارهای وابسته
منابع
پانویس
- ↑ «کسانی که از رهنمود من پیروی کنند نه بیمی خواهند داشت و نه اندوهگین می‌گردند» سوره بقره، آیه ۳۸.
- ↑ دعای ۴.
- ↑ نیایش چهارم.
- ↑ دعای ۴۷.
- ↑ نیایش چهل‌وهشتم.
- ↑ التحقیق، حسن مصطفوی، دارالکتب العلمیة، بیروت، ۱۴۲۰، چاپ سوم؛ صحیفه سجادیه، ترجمه عبدالمحمد آیتی، سروش، تهران، ۱۳۷۵، چاپ دوم؛ قاموس قرآن، سید علی‌اکبر قرشی، دارالکتب الاسلامیة، تهران، ۱۳۷۱، چاپ ششم.
- ↑ شیرزاد، امیر، مقاله «تابعین»، دانشنامه صحیفه سجادیه، ص ۱۳۳.