حسن بن سهل سرخسی
- اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
مقدمه
حسن بن سهل، از اهالی خراسان بود که در علم نجوم مهارت داشت. خاندان او مجوسی بودند که در زمان خلافت مهدی عباسی اسلام آوردند. وی برادر فضل بن سهل (ذوالریاستین) بود و به مانند برادرش از دولتمردان ایران در دستگاه حکومت عباسی محسوب می‌شد. او به عنوان وزیر هارون الرشید و در دوره خلافت مأمون، به عنوان والی خراسان انتخاب گردید.
بعد از اینکه امام رضا(ع)، به مرو آمدند و بالاجبار ولایتعهدی مأمون را پذیرفتند، مأمون در جشن ولایتعهدی امام(ع) اقداماتی انجام داد که یکی از آنها ازدواج خودش با پوران، دختر حسن بن سهل سرخسی بود[۱]. بعد از کشته شدن فضل توسط مأمون، با اینکه مأمون برای اثبات بی‌گناهیش اقداماتی انجام داد، اما حسن مأمون را عامل این جنایت می‌دانست.
شیخ طوسی در کتاب رجال و شیخ مفید در کتاب ارشاد، او را از راویان حدیث امام رضا(ع) می‌داند[۲]. او از حسن بن علی بن مهران نقل روایت کرده و ابراهیم بن اسحاق احمر، نیز از حسن بن سهل روایت می‌کند[۳].[۴]
