سوره نساء در علوم قرآنی
مقدمه
مسائل و احکامی درباره ازدواج و احکام زناشویی ـ از قبیل این که: چند همسر می‌توان گرفت، " با چه کسانی نمی‌توان ازدواج کرد ـ حقوق زنان، روابط خانوادگی، حل اختلافات، مسأله ارث، طلاق و... در بخش‌هایی از این سوره بیان شده است؛ به همین مناسبت و به سبب ذکر واژه «نساء» که در این سوره بیشتر از سوره‌های دیگر به‌کار رفته است، این سوره را «نساء» نامیده‌اند. سوره مریم و سوره طلاق که نام دیگرش «نساء قُصرَی» است نیز درباره زنان و به‌نام آنان است.
در خلال آیات این سوره اموری دیگر نیز ذکر شده، نظیر احکامی از نماز، جهاد، شهادات، تجارت و غیره، و مختصری هم در باره اهل کتاب سخن رفته است. گفته شده: مضامین آیاتش شهادت می‌دهد که این سوره در مدینه و بعد از هجرت نازل شده و از ظاهر آنها بر می‌آید که به یک باره نازل نشده است.
ویژگی‌های سوره نساء
- این سوره ۱۷۶ آیه به عدد کوفی، ۱۷۵ یا ۱۷۷ آیه به عدد دیگر قاریان، ۳۷۴۵ یا ۳۷۶۴ کلمه و ۱۶۰۳۰ یا ۱۶۳۲۸ حرف دارد.
- نود و دومین سوره در ترتیب نزول، و چهارمین سوره در مصحف شریف است.
- پیش از سوره ممتحنه و پس از سوره زلزال نازل شده است.
- این سوره ۲۶ آیه ناسخ و منسوخ دارد.
- طولانی‌ترین سوره قرآن پس از سوره بقره و از سوره‌های هفت‌گانه طوال است.
مطالب مهم سوره
- دعوت به ایمان و عدالت؛
- حمایت از نیازمندان؛
- قوانین ازدواج و احکام خانواده و مسئله طلاق و نشوز؛
- حکومت اسلامی و لزوم اطاعت از رهبری؛
- قانون ارث؛
- حقوق و وظایف متقابل فرد و جامعه[۱].[۲]
منابع
پانویس
- ↑ سخاوی، علی بن محمد، جمال القراء و کمال الاقراء، جلد۱، صفحه ۴۳۸؛ طباطبایی، محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، جلد۴، صفحه ۱۳۴؛ جمعی از محققان،علوم القرآن عند المفسرین، جلد۱، صفحه ۳۱۷؛ فیروز آبادی، محمد بن یعقوب، بصائر ذوی التمییز فی لطائف الکتاب العزیز، جلد۱، صفحه ۱۶۹؛ زرقانی، محمد عبد العظیم، مناهل العرفان فی علوم القرآن، جلد۱،صفحه ۲۰۱؛ سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، الاتقان فی علوم القرآن، جلد۱،صفحه ۴۷و۴۱؛ زرکشی، محمد بن بهادر، البرهان فی علوم القرآن(باحاشیه)، جلد۱،صفحه ۱۹۴؛ رامیار، محمود، تاریخ قرآن، صفحه ۵۸۳؛ مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، جلد۳، صفحه ۲۴۲.
- ↑ فرهنگ نامه علوم قرآنی، ص:۳۱۱۳.