عزت نفس و احکام فقهی آن (مقاله)
عزت نفس و احکام فقهی آن عنوان مقاله‌ای است که با زبان فارسی به بررسی مباحثی پیرامون عزت نفس می‌پردازد. این مقالهٔ ۲۲ صفحه‌ای به قلم سید جعفر علوی نگاشته شده و در فصلنامه فقه و اصول (شماره ۱۱۷، تابستان ۱۳۹۸) منتشر گشته است.[۱]
| عزت نفس و احکام فقهی آن | |
|---|---|
 | |
| رتبه علمی | علمی پژوهشی |
| زبان | فارسی |
| نویسنده | سید جعفر علوی |
| موضوع | عزت نفس |
| مذهب | شیعه |
| منتشر شده در | فصلنامه فقه و اصول |
| وابسته به | دانشگاه فردوسی مشهد |
| محل نشر | مشهد، ایران |
| تاریخ نشر | تابستان ۱۳۹۸ |
| شماره | ۱۱۷ |
| ناشر الکترونیک | پایگاه مجلات تخصصی نور |
چکیده مقاله
نویسنده در چکیده مقاله می‌نویسد: «عزت نفس احساس ارزشمندی شخص نسبت به خود است. حفظ عزت نفس و پرهیز از تذلیل نفس که در دانش تعلیم و تربیت و اخلاق، بحثی مهم و اثرگذار به شمار می‌رود، در دانش فقه نیز مورد توجه قرار گرفته و زیر بنای احکام فراوانی واقع شده و ردپای آشکاری در فتاوای فقهی یافته است و این در حالی است که بحث از عزت نفس به صورت مستقل و منسجم در کتب فقهی معنون نشده است. نویسنده در این پژوهش بنیادی، با روش توصیفی ـ کتابخانه‌ای، از میان متون فقهی پنج دلیل مرتبط به بحث را اصطیاد کرده و به بررسی دلالی آن پرداخته است. برخی از این ادله از قبیل دو قاعده نفی حرج و ضرر به عنوان ثانوی، منجر به صدور احکام مرتبط با عزت نفس می‌شوند؛ و بعضی نیز مانند ادله حرمت اذلال نفس و ذلت‌پذیری بیانگر حکم اولیه‌اند؛. بدین ترتیب باید اذعان کرد گستره و تنوع احکام مرتبط با عزت نفس، بیانگر نقش پررنگ و تاثیرگذار عزت نفس در احکام فقهی است. و می‌تواند در صدور احکام فقهی بیش از این به عنوان یک متغیر، در نظر گرفته شود».[۱].
فهرست مقاله
- چکیده
- مقدمه
- مفهوم‌شناسی
- منت
- مروت
- ذلت
- شأن
- نمونه‌ای از تأثیرات فقهی عزت نفس
- دلایل احکام مرتبط با عزت نفس
- نفی حرج
- نفی ضرر
- حرمت اذلال نفس و ذلت‌پذیری
- نتیجه‌گیری
- منابع
دربارهٔ پدیدآورنده
حجت الاسلام و المسلمین دکتر سید جعفر علوی، تحصیلات حوزوی خود را در محضر اساتیدی همچون حضرات آیات: علی فلسفی و مهدی مروارید پیگیری کرد. او تحصیلات دانشگاهی خود را در مقطع دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد به اتمام رساند. همکاری با مرکز پژوهش دانشگاه علوم اسلامی رضوی ازجمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس دروس حوزوی و دانشگاهی تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر درآورده است. «طراوت غدیر»، «فقیهان امامی و عرصه‌های ولایت فقیه»، «عزت نفس و احکام فقهی آن» و «تربیت در نهج‌البلاغه» برخی از این آثار است.[۲]