عزت نفس و احکام فقهی آن (مقاله)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

نسخه‌ای که می‌بینید نسخه‌ای قدیمی از صفحه‌است که توسط Heydari (بحث | مشارکت‌ها) در تاریخ ‏۱۸ دسامبر ۲۰۲۱، ساعت ۰۴:۲۳ ویرایش شده است. این نسخه ممکن است تفاوت‌های عمده‌ای با نسخهٔ فعلی بدارد.

عزت نفس و احکام فقهی آن
رتبه علمیعلمی پژوهشی
زبانفارسی
نویسندهسید جعفر علوی
موضوععزت نفس
مذهبشیعه
منتشر شده درفصلنامه فقه و اصول
وابسته بهدانشگاه فردوسی مشهد
محل نشرمشهد، ایران
تاریخ نشرتابستان ۱۳۹۸
شماره۱۱۷
ناشر الکترونیکپایگاه مجلات تخصصی نور

عزت نفس و احکام فقهی آن عنوان مقاله‌ای است که با زبان فارسی به بررسی مباحثی پیرامون عزت نفس می‌پردازد. این مقالهٔ ۲۲ صفحه‌ای به قلم سید جعفر علوی نگاشته شده و در فصلنامه فقه و اصول (شماره ۱۱۷، تابستان ۱۳۹۸) منتشر گشته است.[۱]

چکیده مقاله

نویسنده در چکیده مقاله می‌نویسد: «عزت نفس احساس ارزشمندی شخص نسبت به خود است. حفظ عزت نفس و پرهیز از تذلیل نفس که در دانش تعلیم و تربیت و اخلاق، بحثی مهم و اثرگذار به شمار می‌رود، در دانش فقه نیز مورد توجه قرار گرفته و زیر بنای احکام فراوانی واقع شده و ردپای آشکاری در فتاوای فقهی یافته است و این در حالی است که بحث از عزت نفس به صورت مستقل و منسجم در کتب فقهی معنون نشده است. نویسنده در این پژوهش بنیادی، با روش توصیفی ـ کتابخانه‌ای، از میان متون فقهی پنج دلیل مرتبط به بحث را اصطیاد کرده و به بررسی دلالی آن پرداخته است. برخی از این ادله از قبیل دو قاعده نفی حرج و ضرر به عنوان ثانوی، منجر به صدور احکام مرتبط با عزت نفس می‌شوند؛ و بعضی نیز مانند ادله حرمت اذلال نفس و ذلت‌پذیری بیانگر حکم اولیه‌اند؛. بدین ترتیب باید اذعان کرد گستره و تنوع احکام مرتبط با عزت نفس، بیانگر نقش پررنگ و تاثیرگذار عزت نفس در احکام فقهی است. و می‌تواند در صدور احکام فقهی بیش از این به عنوان یک متغیر، در نظر گرفته شود».[۱].

فهرست مقاله

  1. توضیح و تطبیق قاعده نفی حرج
  2. بررسی دلالت نفی حرج
  1. توضیح و تطبیق قاعده نفی ضرر
  2. بررسی دلالت نفی ضرر
  • حرمت اذلال نفس و ذلت‌پذیری
  1. توضیح و تطبیق حرمت اذلال نفس
  2. بررسی دلالت اذلال نفس
  1. توضیح و تطبیق وجوب حفظ آبرو
  2. بررسی دلالت و جوب حفظ آبرو
  1. عزت نفس در بحث زکات
  2. عزت نفس در بحث خمس
  3. عزت نفس در بحث حج
  4. عزت نفس در بحث نکاح
  5. عزت نفس در بحث عدالت
  • نتیجه‌گیری
  • منابع

دربارهٔ پدیدآورنده

سید جعفر علوی

حجت الاسلام و المسلمین دکتر سید جعفر علوی، تحصیلات حوزوی خود را در محضر اساتیدی همچون حضرات آیات: علی فلسفی و مهدی مروارید پیگیری کرد. او تحصیلات دانشگاهی خود را در مقطع دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد به اتمام رساند. همکاری با مرکز پژوهش دانشگاه علوم اسلامی رضوی ازجمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس دروس حوزوی و دانشگاهی تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر درآورده است. «طراوت غدیر»، «فقیهان امامی و عرصه‌های ولایت فقیه»، «عزت نفس و احکام فقهی آن» و «تربیت در نهج‌البلاغه» برخی از این آثار است.[۲]


پانویس

دریافت متن مقاله