آیا حضرت مریم معصوم است؟ (پرسش)
| آیا حضرت مریم معصوم است؟ | |
|---|---|
 | |
| موضوع اصلی | بانک جمع پرسش و پاسخ عصمت |
| مدخل بالاتر | عصمت |
| مدخل اصلی | عصمت حضرت مریم |
آیا حضرت مریم معصوم است؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث عصمت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی عصمت مراجعه شود.
عبارت‌های دیگری از این پرسش
پاسخ نخست
- حجت الاسلام و المسلمین دکتر شریفی و آقای دکتر یوسفیان در کتاب «پژوهشی در عصمت معصومان» در این‌باره گفته‌‌اند:
«بی‌تردید مریم(س) یکی از زنان برگزیده جهان و برخوردار از کرامات و موهبت‌های الهی است. اندیشمندان مسیحی و مسلمان، مقام والای او را ستوده و مناقب فراوانی برای وی یادآور شده‌اند. قرآن کریم نیز همواره از ایشان به نیکی یاد کرده و بر طهارت و پاکی او مهر تأیید زده است:وَإِذْ قَالَتِ الْمَلَائِكَةُ يَا مَرْيَمُ إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَاكِ وَطَهَّرَكِ وَاصْطَفَاكِ عَلَى نِسَاءِ الْعَالَمِينَ
[۱].
این آیه سه ویژگی اصلی برای مردم بر می‌شمارد: همسخنی با فرشتگان، برتری بر زنان عالم، و طهارت و پاکی. در زمینه هر کدام از این ویژگی‌ها، سخنان فراوانی گفته شده است.
برخی از مفسرین، ویژگی اول؛ یعنی، سخن گفتن فرشتگان با مریم را دلیل بر پیامبر بودن ایشان شمرده‌اند[۲]. ویژگی دوم نیز، مورد تفسیرهای گوناگونی واقع شده است. از جمله آن‌که برخی، با بهره‌گیری از پاره‌ای از روایات، حضرت مریم را سرور تمامی زنان جهان، از آغاز تا انجام، دانسته‌اند. امّا بعضی دیگر از مفسّران اهل سنت، همانند آلوسی، این دیدگاه را مورد نقادی قرار داده، با اقامه شواهد گوناگونی، چنین نتیجه می‌گیرند که فاطمه زهرا(س) سرور تمامی زنان جهان است. اینان حتی بین پیامبر بودن مریم و برتری فاطمه(س) بر او، منافاتی نمی‌بینند[۳].
آنچه با بحث کنونی ما رابطه مستقیم دارد، ویژگی سوم است. در زمینه اینکه خداوند، مریم(س) را از چه چیزهایی پاک گردانیده، وجوه گوناگونی بیان شده است؛ از جمله: ناپاکی‌های زنانه، اخلاق ناشایست، کفر و معصیت، تماس با مردان، و تهمت‌های یهودیان[۴]. به عقیده برخی از مفسران، سزاوارتر آن است که آیه را دارای معنای عامّ شمرده،، حضرت مریم را از تمامی پلیدی‌های حسّی، معنوی و قلبی، پاک بدانیم[۵]. مرحوم علامه طباطبایی نیز دلالت آیه بر عصمت مریم را با سیاق آیات، سازگارتر می‌دانند[۶]»[۷].
پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه
| ۱. حجت الاسلام و المسلمین محمدی؛ |
|---|
|
حجت الاسلام و المسلمین محمدی در کتاب «عصمت در قرآن» در این‌باره گفته‌‌اند:
«به برخی از آیات که بیانگر عصمت حضرت مریم است اشاره می‌کنیم:  طَهَّرَكِ که فاعل آن خداوند است، بر عصمت مریم(س) دلالت دارد. چنان که واژه اصْطَفَاكِ نیز خالی از اشاره نیست. هم چنین سخن گفتن فرشتگان با مریم و سخن گفتن خداوند با او، دلیل بر پاکی و صفای نفس او است و شاهدی بر عصمت او در آیه دیگر او را در کنار فرزند معصومش به عنوان دو آیه الهی بر مردم معرّفی می‌کند. می‌فرماید: وَجَعَلْنَا ابْنَ مَرْيَمَ وَأُمَّهُ آيَةً وَآوَيْنَاهُمَا إِلَى رَبْوَةٍ ذَاتِ قَرَارٍ وَمَعِينٍ[۹].»[۱۰]. |
پرسش‌های وابسته
منبع‌شناسی جامع عصمت
پانویس
- ↑ «و آنگاه فرشتگان گفتند: ای مریم! خداوند تو را برگزید و پاکیزه داشت و بر زنان جهان برتری داد» سوره آل عمران، آیه ۴۲.
- ↑ روح المعانی، ج۳، ص۱۳۶.
- ↑ روح المعانی، ج۳، ص۱۳۷.
- ↑ تفسیر فخر رازی، ج۲، ص۶۷۰؛ مجمع البیان، ج۱-۲، ص۷۴۵-۷۴۶؛ الکشاف، ج۱، ص۳۶۲.
- ↑ روح المعانی، ج۳، ص۱۳۷.
- ↑ المیزان، ج۳، ص۲۰۵.
- ↑ شریفی، احمد حسین، یوسفیان، حسن، پژوهشی در عصمت معصومان ص ۲۷۱.
- ↑ «و آنگاه فرشتگان گفتند: ای مریم! خداوند تو را برگزید و پاکیزه داشت و بر زنان جهان برتری داد» سوره آل عمران، آیه ۴۲.
- ↑ «و پسر مریم و مادرش را نشانه‌ای گرداندیم و آن دو را در پناه پشته‌ای هموار و دارای آبی روان جای دادیم» سوره مؤمنون، آیه ۵۰.
- ↑ محمدی، رضا، عصمت در قرآن ص ۶۶.