مراد از واژه إنما در آیه ولایت چیست؟ (پرسش)
مراد از واژه إنما در آیه ولایت چیست؟ یکی از پرسشهای مرتبط به بحث امامت است که میتوان با عبارتهای متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤالهای مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی امامت مراجعه شود.
مراد از واژه إنما در آیه ولایت چیست؟ | |
---|---|
موضوع اصلی | بانک جمع پرسش و پاسخ امامت |
مدخل اصلی | ؟ |
عبارتهای دیگری از این پرسش
پاسخ نخست
آقایان محمد تقی فیاضبخش و دکتر فرید محسنی در کتاب «ولایت و امامت از منظر عقل و نقل» در اینباره گفتهاند:
«اصل در معنای این واژه، حصر حقیقی و مطلق است؛ مگر قرینهای در کار باشد که استفاده حصر اضافی و یا نسبی از آن بشود. نویسنده جواهرالبلاغة تأکید میکند که از صریحترین ادات حصر ﴿إِنَّمَا﴾ است[۱]؛ زیرا به وسیله آن اثبات حکم برای موضوع و نفی از ماعدای آن میشود؛ مثل: ﴿إِنَّمَا يَخْشَى اللَّهَ مِنْ عِبَادِهِ الْعُلَمَاءُ﴾[۲].
اهل لغت، از جمله صاحبان لسان العرب[۳]، مصباح المنیر[۴] و مفردات[۵]، اصل در معنای ﴿إِنَّمَا﴾ را حصر حقیقی خبری برای موضوع در جمله میدانند. جوهری در صحاح اللغة[۶]، تحلیل آن را به واسطه ترکیب معنای «ان» و «ما» اینگونه بیان میدارد: و إن زِدْتَ على إنَ ما صارَ للتَّعيين كقوله تعالى: ﴿إِنَّمَا الصَّدَقَاتُ لِلْفُقَرَاءِ﴾[۷]، لأَنه يُوجِبُ إثْباتَ الحكم للمذكور و نَفْيَه عما عداه. یعنی اگر به إنّ ما اضافه شود، حصر را میرساند؛ زیرا اثبات حکم مذکور را بر امری و نفی آن را از غیر آن مینماید.
بر این اساس، کلمه ﴿إِنَّمَا﴾ در صدر آیه، ولایت را برای خداوند و رسولش(ص) و مؤمنین مذکور در آیه اثبات و از غیر آنان نفی میکند. و چون میان مؤمنین، انواع ولایتها از قبیل ولاء محبت، نصرت، عتق و غیره وجود دارد، معلوم میشود که چنین ولایتی که مختص خداوند و رسولش(ص) و گروه سوم است، از سنخ ولایتهای متعارف میان مؤمنین نیست. در طی استدلال به کم و کیف این ولایت اشاره بیشتری خواهد شد»[۸]
پرسشهای وابسته
منبعشناسی جامع امامت
پانویس
- ↑ المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر (للرافعی) (دارالهجرة، ۱۴۱۴ ه.ق.)، النص، ص۲۷.
- ↑ «از بندگان خداوند تنها دانشمندان از او میهراسند» سوره فاطر، آیه ۲۸.
- ↑ المیزان فی تفسیر القرآن (ط. مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، ۱۳۹۰ ه.ق)، ج۱۵، ص۴۷۱.
- ↑ المیزان فی تفسیر القرآن (ط. مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، ۱۳۹۰ ه.ق)، ج۱۵، ص۲۷.
- ↑ المیزان فی تفسیر القرآن (ط. مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، ۱۳۹۰ ه.ق)، ج۱۵، ص۹۲.
- ↑ (ط. دارالعلم للملایین، ۱۴۰۴ ه.ق.) ج۴، ص۲۰۷۳.
- ↑ «زکات، تنها از آن تهیدستان... است» سوره توبه، آیه ۶۰.
- ↑ فیاضبخش و محسنی، ولایت و امامت از منظر عقل و نقل، ج۴ ص ۴۵.