سوره بروج
مقدمه
«بروج» جمع برج و به معنای قصر یا عمارت و محل بسیار بلند و مرتفع است و به معنای شیء ظاهر و آشکار نیز به‌کار رفته، و در این سوره به معنای ستاره‌های درخشان آسمانی است که برای اهل زمین به صورت اجرام نورانی جلوه‌گر می‌شوند. چون واژه «بروج» در ترسیم عظمت و شگفتی‌های آسمان جایگاه اساسی و مهمی دارد، عنوان سوره قرار گرفته است.
در نخستین آیه این سوره به آسمان دارای برج‌ها سوگند یاد شده است. برج‌های آسمان جایگاه و خط سیر ستارگان در آسمان است. بعضی نیز آن را برج‌های دوازده‌گانه فلکی دانسته‌اند.
این سوره هشدار و تهدیدی است به کسانی که مؤمنان را تنها به جرم مؤمن بودن آزار می‌دادند و این را آزمایشی از سختی‌های پیش پای مؤمنان در راه ایمان و اعتقاد می‌داند.
داستان «اصحاب اُخدود» که به جرم ایمان در آتش سوختند و نیز سپاه فرعون و ثمود، نمونه‌ای از مؤمنانی بیان شده است که در راه ایمان، بر شداید فرعونی صبر و مقاومت کردند. این سوره را سوره «پیامبران» نیز گفته‌اند.
ویزگی‌های سوره بروج
- دارای ۲۲ آیه، ۱۰۹ کلمه و ۴۵۸ یا ۴۶۸ حرف است.
- در قرآن کریم، هشتاد و پنجمین و در ترتیب نزول، بیست و هفتمین سوره است که پس از سوره شمس و پیش از سوره تین فرود آمد.
- مکّی است.
- از نظر کمیت از سُوَر مفصّل و آخرین سوره از سوره‌های سی و شش‌گانه و از نوع طوال آن به شمار می‌آید.
- چهاردهمین سوره‌ای است که با سوگند آغاز می‌شود.
- گفته‌اند در این سوره نسخی رخ نداده است.
مهم‌ترین مطالب سوره بروج
- تهدید و هشدار به کافران؛
- اشاره به داستان أصحاب اخدود برای تقویت روحیه مسلمانان؛
- اشاره به داستان فرعون و ثمود؛
- تبیین سرنوشت سعادتمندانه مؤمنان و صالحان در قیامت؛
- عظمت، اصالت و اعتبار قرآن[۱].[۲]
جستارهای وابسته
منابع
پانویس
- ↑ فیروز آبادی، محمد بن یعقوب، بصائرذوی التمییزفی لطائف الکتاب العزیز، جلد۱، صفحه ۵۱۰؛ زرکشی، محمد بن بهادر، البرهان فی علوم القرآن(باحاشیه)، جلد۱، صفحه ۱۹۳؛ جمعی از محققان، علوم القرآن عندالمفسرین، جلد۱، صفحه ۳۱۵؛ رامیار، محمود، تاریخ قرآن، صفحه ۵۸۹؛ مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، جلد۲۶، صفحه ۳۲۳.
- ↑ فرهنگ نامه علوم قرآنی، ج۱، ص۲۷۹۷.