فرزندان پیامبر خاتم در تاریخ اسلامی
فرزندان پیامبر(ص) و خدیجه(س)
در منابع تاریخی برای رسول خدا(ص) چندین فرزند نقل شده است. برخی از آنان پسر و بعضی دیگر دختر بوده‌اند. طبری برای رسول خدا(ص) و خدیجه(س) هشت فرزند می‌شمارد: چهار پسر و چهار دختر؛ پسران عبارت‌اند از: قاسم، طیب، طاهر وعبداللّه و دختران عبارت‌اند از: زینب، رقیه، امّ‌کلثوم و فاطمه(س)[۱].
سهیلی از زبیری روایت می‌کند که برای رسول خدا(ص) از خدیجه(س)، دو پسر به نام‌های قاسم و عبداللّه بود که همان طاهر و طیب می‌باشند و به این نام شناخته می‌شدند؛ چون بعد از نبوت رسول خدا(ص) به دنیا آمدند[۲]. ابن عبدالبر ادعای اجماع می‌کند که رسول خدا(ص) از خدیجه(س)، یک پسر به نام قاسم داشت که کنیه حضرت، منتسب به همین پسر است[۳].
در ترتیب فرزندان نقل شده برای رسول خدا(ص) هم اختلاف بسیاری وجود دارد. برخی ترتیب فرزندان رسول خدا(ص) را از حضرت خدیجه(س) این‌گونه نقل کرده اند: «قاسم، زینب، عبداللّه، امّ‌کلثوم، فاطمه(س) و رقیه»[۴]. ابن حزم، از ابن خیاط، از حافظ عبد الغنی نقل می‌کند که رسول خدا(ص) سه پسر و چهار دختر داشته و ترتیب ولادت آنان: «قاسم، زینب، رقیه، فاطمه(س)، امّ‌کلثوم، عبداللّه و ابراهیم» است[۵].
ابن کثیر دمشقی، از حکیم بن حزام نقل می‌کند که خدیجه(س) برای رسول خدا(ص)، قاسم، طیب، طاهر، زینب، رقیه، امّ‌کلثوم و فاطمه(س) را به دنیا آورد[۶].
ابن اسحاق سه پسر، به ترتیب به نام‌های قاسم، طیب و طاهر ذکر می‌کند که هر سه در جاهلیت از دنیا رفتند[۷]. ابن حزم دو فرزند پسر از خدیجه(س) ذکر می‌کند: یکی به نام قاسم و دیگری که در نامش اختلاف است. برخی طاهر، گروهی طیب و دسته‌ای عبداللّه گفته‌اند و در ترتیب دختران، زینب، رقیه، فاطمه(س) و امّ‌کلثوم آورده است[۸].
همان‌طور که ملاحظه می‌شود، در تعداد فرزندان منسوب به رسول خدا(ص) و خدیجه(س) اختلاف فراوانی وجود دارد. همچنین در ترتیب تولد آنها نیز اختلاف است که این اختلاف، مسئله ازدواج آنها را با فرزندان ابولهب، و بعد از طلاق از آنها، از دواج با عثمان را دچار مشکل می‌کند.[۹]
اقوال درباره دختران منسوب به پیامبر(ص) و خدیجه(س)
درباره انتساب زینب، امّ‌کلثوم و رقیه چهار قول وجود دارد:
- زینب، امّ‌کلثوم، رقیه و فاطمه(س) دختران رسول خدا(ص) از خدیجه کبری(س) هستند. این قول منتسب به بسیاری از مورخان اهل سنت، مانند طبری[۱۰]، ابن عبد البر[۱۱]، ابن حزم[۱۲] و... است.
- زینب و رقیه، دختران مردی از بنی تمیم به نام «ابی هاله هند بن النباش بن زرارة بن واقدی بن حبیب بن سلامة بن عدی بن حروة بن اسید بن عمرو بن تمیم[۱۳]» هستند. ابوالقاسم کوفی در روایتی چنین نقل می‌کند: هاله، خواهر خدیجه(س)، با مردی از بنی مخزوم به نام عتیق بن عائذ بن عبداللّه بن عمرو بن مخزوم[۱۴]ازدواج کرد و پس از مرگ شوهرش، بار دوم با مردی از بنی تمیم ازدواج کرد و از او پسری به نام «هند» به دنیا آمد. این مرد تمیمی همسر دیگری داشت که از او دو دختر، به نام‌های زینب و رقیه، داشت. آن مرد تمیمی و همسرش از دنیا رفتند. هاله این دو دختر همسر خود را سرپرستی می‌کرد. پس از ازدواج رسول خدا(ص) با خدیجه(س)، هاله از دنیا رفت و سرپرستی دختران همسر او را خدیجه(س) و رسول خدا(ص) بر عهده گرفتند[۱۵].
- زینب، امّ‌کلثوم و رقیه، دختران هاله، خواهر خدیجه‌اند[۱۶]. ابن مغازلی معتقد است زینب و رقیه دختران هاله، خواهر حضرت خدیجه(س)، دخترخوانده رسول خدا(ص) می‌باشند[۱۷].
- زینب و رقیه دختران خدیجه(س) از همسر دیگر او می‌باشند[۱۸].[۱۹]
جستارهای وابسته
منابع
پانویس
- ↑ طبری، تاریخ الطبری، ج۳، ص۱۷۵.
- ↑ سهیلی، روض الانف، ج۱، ص۱۲۳.
- ↑ ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج۴، ص۱۸۱۸.
- ↑ زبیری، نسب قریش، ص۲۱.
- ↑ صفدی، الوافی بالوفیات، ج۱، ص۷۹.
- ↑ ابن کثیر، البدایة والنهایة، ج۸، ص۲۰۴.
- ↑ ابن اسحاق، سیره، ج۱، ص۲۰۲.
- ↑ ابن حزم، جمهرة انساب العرب، ص۱۴.
- ↑ حسینی، داود، مقاله «شیعه و دختران پیامبر اسلام»، موسوعه رد شبهات، ج۱۳، ص ۱۲۸.
- ↑ طبری، تاریخ الطبری، ج۳، ص۱۷۵.
- ↑ ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج۴، ص۱۸۱۸.
- ↑ ابن حزم، جمهرة انساب العرب، ص۱۴.
- ↑ ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج۴، ص۱۸۱۸.
- ↑ ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج۴، ص۱۸۱۸.
- ↑ کوفی، الاستغاثة، ج۱، ص۶۸ و ۶۹.
- ↑ عاملی، الصحیح من سیرة النبی، ج۲، ص۲۰۹.
- ↑ ابن مغازلی، مناقب علی بن ابی‌طالب، ج۱، ص۱۵۹.
- ↑ عاملی، بنات النبی ام ربائبه، ص۱۲۶.
- ↑ حسینی، داود، مقاله «شیعه و دختران پیامبر اسلام»، موسوعه رد شبهات، ج۱۳، ص ۱۳۰.