وهب بن منبه

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

نسخه‌ای که می‌بینید نسخه‌ای قدیمی از صفحه‌است که توسط Msadeq (بحث | مشارکت‌ها) در تاریخ ‏۲۷ فوریهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۱۱:۱۴ ویرایش شده است. این نسخه ممکن است تفاوت‌های عمده‌ای با نسخهٔ فعلی بدارد.

این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

مقدمه

ابوعبدالله وهب بن منبه بن کامل بن سیج بن سیحان یمانی صنعانی ذماری أبناوی در زمان خلافت عثمان[۱] به سال ۳۴ هـ در سرزمین صنعاء زاده شد.[۲] او از نژاد فارس و پدرش منبّه از مردمان هرات، خراسان قدیم، به شمار می‌‌رفت. گویند که خسرو، پادشاه ایران وی را از آن سرزمین اخراج کرد، اما هنگامی که نزد پیامبر(ص) آمد اسلام آورد.[۳]

وهب از نیکان تابعین[۴] و مدت سیزده سال با ابن عباس ملازم و همراه بود.[۵] او دانش خویش را از بزرگانی چون ابن عباس، جابر بن عبدالله انصاری و عبدالله بن عمر آموخته و از ایشان روایت کرده است.[۶] کسان بسیاری نیز از وهب حدیث شنیده و روایت کرده‌اند که در آن میان نام افرادی چون عمرو بن دینار، مغیرة بن حکیم و منذر بن نعمان به چشم می‌‌خورد.[۷] ابن خلکان و یاقوت، وهب را تاریخ‌شناس و فردی آگاه به اخبار گذشتگان، انبیا و پادشاهان دانسته و تأکید کرده‌اند که وهب در زمینه قصص گذشتگان بسیار مهارت داشت و اخبار و آثار بسیاری، از جمله اسرائیلیات را مورد بررسی و مطالعه قرار داده است.[۸] ابوزرعه و عجلی وی را فردی موثق دانسته‌اند.[۹] ذهبی می‌‌نویسد که وهب زمانی از مذهب قدریّه پیروی می‌‌کرد و حتی تألیفی نیز در این موضوع نوشته بود، ولی سرانجام از تألیف خود اظهار پشیمانی کرده است.[۱۰] به علاوه، وی مدتی نیز در صنعاء عهده‌دار کار قضاوت بود.[۱۱]

تاریخ درگذشت وهب به اختلاف نقل شده،[۱۲] ولی بخاری آن را به سال ۱۱۴ هـ دانسته است.[۱۳] او دارای آثار و تألیفاتی چند بوده که از آن جمله است: کتاب المبتدی[۱۴] کتاب فی ذکر ملوک حمیر[۱۵] قصص الانبیاء[۱۶] الاسرائیلیات تفسیر القرآن فتوح البلاد و قصص الاخیار.[۱۷].[۱۸]

جستارهای وابسته

منابع

پانویس

  1. تاریخ مدینة دمشق ۶۳/۳۶۹.
  2. الاعلام ۸/۱۲۵.
  3. سیر اعلام النبلاء ۴/۵۴۶ و۵۴۷.
  4. خلاصة تهذیب تهذیب الکمال ۱۱/۱۶۷.
  5. الاعلام ۸/۱۲۶.
  6. تهذیب الکمال ۳۱/۱۴۰.
  7. تاریخ مدینة دمشق ۶۳/۳۶۹.
  8. وفیات الاعیان ۶/۳۵ معجم الادباء ۱۹/۲۵۹.
  9. الجرح و التعدیل ۹/۲۴ تاریخ الثقات ۴۶۷.
  10. تاریخ الاسلام ۷/۴۹۹.
  11. تاریخ الاسلام ۷/۴۹۷.
  12. الثقات ۵/۴۸۸ الطبقات الکبری ۵/۵۴۳ المنتظم ۷/۱۴۲.
  13. التاریخ الکبیر ۸/۱۶۴.
  14. الذریعه ۱۹/۴۷.
  15. وفیات الاعیان ۶/۳۵.
  16. الاعلام ۸/۱۲۶.
  17. هدیة العارفین ۲/۵۰۱.
  18. فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی، ج۱ ص ۸۱۵.