محاسبه در معارف و سیره علوی

اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث محاسبه است. "محاسبه" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

محاسبه در قرآن - محاسبه در حدیث - محاسبه در اخلاق اسلامی - محاسبه در معارف و سیره علوی - محاسبه در فقه سیاسی

مقدمه

مراقبه و محاسبه نیز در روایات حضرت علی(ع) به کار رفته‌اند، هرچند موارد کاربرد مراقبه کم‌تر از محاسبه است. درباره مراقبه می‌فرماید: «بر نفس خویش مراقبت کن». و «خداوند بنده‌ای را که مراقب گناه خود است، رحمت کند». و درباره محاسبه می‌فرماید: «با محاسبه، نفس‌هایتان را به بند کشید». و «هر کس نفس خود را محاسبه کند، بر عیوبش واقف شود». همین روایت، که درباره ارتباط میان محاسبه نفس و آگاهی از عیوب نفس است، به خوبی نشان می‌دهد که میان محاسبه و تشخیص عیوب- که کار عقل است- گونه‌ای ارتباط برقرار است.

منابع

1. بهشتی، سعید، مقاله «تربیت عقلانی»، دانشنامه امام علی ج۴