ابن خزیمه نیشابوری
مقدمه
ابوبکر محمد بن اسحاق بن خزیمه سلمی نیشابوری مشهور به ابن خزیمه فقیه و محدثی اهل نیشابور بود[۱] و در سال ۲۲۳ هجری زاده شد. از سنین نوجوانی به فراگیری حدیث پرداخت[۲] و در پی آن به مرو، ری، بغداد، بصره، کوفه، حجاز، شام، جزیره، مصر و واسط سفر کرد و از کسان بسیاری دانش آموخت. اسحاق بن راهویه، علی بن حجر، محمد بن مهران، بشر بن معاذ عقدی و احمد بن منیع از آن جملهاند. [۳] بخاری، مسلم، محمد بن عبداللّه بن عبد الحکم و ابوعلی نیشابوری نیز از شاگردان و راویان او به شمار میآیند. [۴]
ابن خزیمه، پیشوانی اهل سنّت خراسان در روزگار خود بوده و فضایل بسیاری برای او گزارش کردهاند. حاکم نیشابور مجموعه بزرگی از فضایل او را داشته است. همچنین آثار و تألیفات او را بیش ۱۴۰ اثر دانستهاند. افزون بر اینها، مجموعه مسائل او صد جزء و فقه حدیث بریره در سه جزء بوده است. [۵] کتابهای: تفسیرالقرآن، الصحیح (در حدیث)، العوالی، التوحید واثبات الصفات، المسائل المصنعه در حدیث و المسند دیگر آثار اوست. [۶] وی سرانجام در ذی قعده سال ۳۱۱ هجری از دنیا رفت[۷].[۸]