تمسک به طاغوت در حدیث
این مدخل زیرشاخهٔ بحث تمسک به طاغوت است. تمسک به طاغوت از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: تمسک به طاغوت در قرآن - تمسک به طاغوت در حدیث - تمسک به طاغوت در نهج البلاغه - تمسک به طاغوت در معارف دعا و زیارات - تمسک به طاغوت در کلام اسلامی - تمسک به طاغوت در اخلاق اسلامی - پرسش‌های مرتبطروایات مرتبط
- امیرمؤمنان(ع) فرمودند: "آنان که سنّت پیامبر خدا(ص) را تغییر می‌دهند و از وصیّش جدا می‌شوند چه می‌اندیشند؟، آیا نمی‌ترسند که عذاب بر آنان نازل شود؟؛ آنگاه این آیه شریفه را قرائت فرمودند: ﴿أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ بَدَّلُوا نِعْمَتَ اللَّهِ كُفْرًا وَأَحَلُّوا قَوْمَهُمْ دَارَ الْبَوَارِ﴾[۱][۲].
- امام باقر(ع) درباره آیه شریفه: ﴿وَإِنَّ الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ عَنِ الصِّرَاطِ لَنَاكِبُونَ﴾[۳] فرموند: مراد از صراط در اینجا ولایت ماست"[۴].
- حسین بن ابی العلاء گوید: از امام صادق(ع) درباره حدیث نبوی "هرکس بمیرد در حالی که بیعت امامی را بر گردن ندارد، به مرگ جاهلی مرده است" سؤال کردم، آن حضرت فرمودند: آری همین‌گونه است! اگر مردم از امام سجّاد(ع) تبعیّت و عبدالملک بن مروان را رها می‌کردند، هدایت می‌شدند"[۵].
- روایت شده که امام سجّاد(ع) درباره آیه شریفه ﴿بِئْسَمَا اشْتَرَوْا بِهِ أَنْفُسَهُمْ أَنْ يَكْفُرُوا بِمَا أَنْزَلَ اللَّهُ بَغْيًا﴾[۶] فرموند: منظور از "آنچه خدا نازل کرده"، ولایت امیرمؤمنان(ع) و امامان از فرزندان ایشان(ع) است"[۷].
- جابر گوید: از امام باقر(ع) در آیه شریفه: ﴿وَمِنَ النَّاسِ مَنْ يَتَّخِذُ مِنْ دُونِ اللَّهِ أَنْدَادًا يُحِبُّونَهُمْ كَحُبِّ اللَّهِ﴾[۸] سؤال کردم، آن حضرت فرمودند: "منظور از اینان، یاران فلانی و فلانی هستند، که آنان را و نه امامانی که خداوند آنان را به عنوان امام مردم معیّن فرموده، به رهبری برگزیدند. نیز خداوند می‌فرماید: ﴿وَلَوْ يَرَى الَّذِينَ ظَلَمُوا إِذْ يَرَوْنَ الْعَذَابَ أَنَّ الْقُوَّةَ لِلَّهِ جَمِيعًا وَأَنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعَذَابِ إِذْ تَبَرَّأَ الَّذِينَ اتُّبِعُوا مِنَ الَّذِينَ اتَّبَعُوا وَرَأَوُا الْعَذَابَ وَتَقَطَّعَتْ بِهِمُ الْأَسْبَابُ وَقَالَ الَّذِينَ اتَّبَعُوا لَوْ أَنَّ لَنَا كَرَّةً فَنَتَبَرَّأَ مِنْهُمْ كَمَا تَبَرَّءُوا مِنَّا﴾[۹] آنگاه آن حضرت(ع) فرمودند: منظور از اینان، ای جابر! به خدا قسم پیشوایان ظلم و یاران آنان هستند"[۱۰]؛
- امام صادق(ع) درباره آیه شریفه: ﴿الَّذِينَ آمَنُوا وَلَمْ يَلْبِسُوا إِيمَانَهُمْ بِظُلْمٍ أُولَئِكَ لَهُمُ الْأَمْنُ وَهُمْ مُهْتَدُونَ﴾[۱۱] فرموند: "منظور ولایتی است که پیامبر اکرم(ص) از جانب خداوند آوردند، اینان این ولایت را به ولایت فلانی و فلانی مخلوط نکردند"[۱۲]
- امام صادق(ع) درباره آیه شریفه: ﴿إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا ثُمَّ كَفَرُوا ثُمَّ آمَنُوا ثُمَّ كَفَرُوا ثُمَّ ازْدَادُوا كُفْرًا...﴾[۱۳] فرمودند: این آیه درباره فلانی و فلانی و فلانی نازل شده است، که ابتدا به پیامبر اکرم(ص) ایمان آوردند، آنگاه چون ولایت امیرمؤمنان(ع) در غدیر خم بر آنان عرضه شد و پیامبر فرمودند: "هرکس من مولای اویم علی مولای اوست" کفر ورزیدند، سپس باز به ولایت امیرمؤمنان(ع) ایمان آوردند، آنگاه چون پیامبر اکرم(ص) رحلت فرمودند باز از بیعت با ایشان روی گرداندند، سپس با گرفتن بیعت از کسانی که با امیرمؤمنان(ع) بیعت کرده بودند، بر کفر خود افزودند. از این‌رو در وجود اینان هیچ چیزی از ایمان باقی نماند"[۱۴][۱۵].
منابع
پانویس
- ↑ «آیا در (کار) کسانی که ناسپاسی را جایگزین نعمت خداوند کردند و قوم خود را به "سرای نابودی" درآوردند ننگریسته‌ای؟» سوره ابراهیم، آیه ۲۸.
- ↑ «قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ(ع) مَا بَالُ أَقْوَامٍ غَيَّرُوا سُنَّةَ رَسُولِ اللَّهِ(ص) وَ عَدَلُوا عَنْ وَصِيِّهِ لَا يَتَخَوَّفُونَ أَنْ يَنْزِلَ بِهِمُ الْعَذَابُ ثُمَّ تَلَا هَذِهِ الْآيَةَ أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ بَدَّلُوا نِعْمَتَ اللَّهِ كُفْرًا وَأَحَلُّوا قَوْمَهُمْ دَارَ الْبَوَارِ»؛ اصول کافی، ج۱، ص۲۱۷.
- ↑ «و بی‌گمان آنان که به جهان واپسین ایمان ندارند، از راه گشته‌اند» سوره مؤمنون، آیه ۷۴.
- ↑ «عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ(ع) فِي قَوْلِهِ: وَإِنَّ الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ عَنِ الصِّرَاطِ لَنَاكِبُونَ قَالَ عَنْ وَلَايَتِنَا»؛ بحارالأنوار، ج۲۲، ص۱۶.
- ↑ «عَنِ الْحُسَيْنِ بْنِ أَبِي الْعَلَاء قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ(ع) عَنْ قَوْلِ رَسُولِ اللَّهِ(ص) مَنْ مَاتَ لَيْسَ لَهُ إِمَامٌ مَاتَ مِيتَةً جَاهِلِيَّةً فَقَالَ نَعَمْ لَوْ أَنَّ النَّاسَ تَبِعُوا عَلِيَّ بْنَ الْحُسَيْنِ(ع) وَ تَرَكُوا عَبْدَ الْمَلِكِ بْنَ مَرْوَانَ اهْتَدَوْا»؛ بحارالأنوار، ج۲۳، ص۷۶.
- ↑ «خود را به بد چیزی فروختند که به آنچه خداوند فرو فرستاده است، از سر افزونجویی کفر می‌ورزند» سوره بقره، آیه ۹۰.
- ↑ «عَنْ زَيْنِ الْعَابِدِينَ(ع) أَنَّهُ قَالَ: فِي قَوْلِ اللَّهِ بِئْسَمَا اشْتَرَوْا بِهِ أَنْفُسَهُمْ أَنْ يَكْفُرُوا بِمَا أَنْزَلَ اللَّهُ بَغْيًا قَالَ بِالْوَلَايَةِ عَلَى أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْأَوْصِيَاءِ مِنْ وُلْدِهِ»؛ بحارالأنوار، ج۲۳، ص۳۵۴.
- ↑ «و برخی از مردم به جای خداوند همتایانی می‌گزینند و آنها را چنان دوست می‌دارند که خداوند را و مؤمنان، خداوند را دوستدارترند» سوره بقره، آیه ۱۶۵.
- ↑ «و کاش کسانی (که با گزینش بت‌ها) به خود ستم کردند آنگاه که عذاب را (در رستخیز) می‌نگرند، دریابند که تمام توان (ها) از آن خداوند است آنگاه که پیشگامان (گناه یا کفر) از پیروان (خویش) دوری می‌ورزند و در عذاب می‌نگرند و پیوندها میان آنها (یکسره) بریده می‌شود و پیروان (آنان) می‌گویند: کاش برگشتی (به دنیا) می‌داشتیم تا از آنها دوری می‌جستیم چنان که آنان از ما دوری جستند» سوره بقره، آیه ۱۶۵-۱۶۷.
- ↑ «سَأَلْتُ أَبَا جَعْفَرٍ(ع) عَنْ قَوْلِ اللَّهِ وَمِنَ النَّاسِ مَنْ يَتَّخِذُ مِنْ دُونِ اللَّهِ أَنْدَادًا يُحِبُّونَهُمْ كَحُبِّ اللَّهِ قَالَ هُمْ أَوْلِيَاءُ فُلَانٍ وَ فُلَانٍ اتَّخَذُوهُمْ أَئِمَّةً دُونَ الْإِمَامِ الَّذِي جَعَلَهُ اللَّهُ لِلنَّاسِ إِمَاماً وَ كَذَلِكَ قَالَ وَلَوْ يَرَى الَّذِينَ ظَلَمُوا إِذْ يَرَوْنَ الْعَذَابَ أَنَّ الْقُوَّةَ لِلَّهِ جَمِيعًا وَأَنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعَذَابِ إِذْ تَبَرَّأَ الَّذِينَ اتُّبِعُوا مِنَ الَّذِينَ اتَّبَعُوا وَرَأَوُا الْعَذَابَ وَتَقَطَّعَتْ بِهِمُ الْأَسْبَابُ وَقَالَ الَّذِينَ اتَّبَعُوا لَوْ أَنَّ لَنَا كَرَّةً فَنَتَبَرَّأَ مِنْهُمْ كَمَا تَبَرَّءُوا مِنَّا الْآيَةَ ثُمَّ قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ(ع) هُمْ وَ اللَّهِ يَا جَابِرُ أَئِمَّةُ الظُّلْمِ وَ أَشْيَاعُهُمْ»؛ بحارالأنوار، ج۲۳، ص۳۵۹.
- ↑ «آنان که ایمان آورده‌اند و ایمانشان را به هیچ ستمی نیالوده‌اند، امن (و آرامش) دارند و رهیافته‌اند» سوره انعام، آیه ۸۲.
- ↑ «عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ(ع) فِي قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَ الَّذِينَ آمَنُوا وَلَمْ يَلْبِسُوا إِيمَانَهُمْ بِظُلْمٍ أُولَئِكَ لَهُمُ الْأَمْنُ وَهُمْ مُهْتَدُونَ قَالَ بِمَا جَاءَ بِهِ مُحَمَّدٌ(ص) مِنَ الْوَلَايَةِ وَ لَمْ يَخْلِطُوهَا بِوَلَايَةِ فُلَانٍ وَ فُلَانٍ»؛ بحارالأنوار، ج۲۳، ص۳۷۱.
- ↑ «خداوند بر آن نبوده است تا آنان را که ایمان آوردند سپس کافر شدند، باز ایمان آوردند بعد کافر شدند سپس بر کفر خود افزودند...» سوره نساء، آیه ۱۳۷.
- ↑ «عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ(ع) فِي قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَ إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا ثُمَّ كَفَرُوا ثُمَّ آمَنُوا ثُمَّ كَفَرُوا ثُمَّ ازْدَادُوا كُفْرًا قَالَ نَزَلَتْ فِي فُلَانٍ وَ فُلَانٍ وَ فُلَانٍ آمَنُوا بِالنَّبِيِّ(ص) فِي أَوَّلِ الْأَمْرِ وَ كَفَرُوا حَيْثُ عُرِضَتْ عَلَيْهِمُ الْوَلَايَةُ حِينَ قَالَ النَّبِيُّ(ص) مَنْ كُنْتُ مَوْلَاهُ فَعَلِيٌّ مَوْلَاهُ ثُمَّ آمَنُوا بِالْبَيْعَةِ لِأَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ(ع) ثُمَّ كَفَرُوا حَيْثُ مَضَى رَسُولُ اللَّهِ(ص) فَلَمْ يُقِرُّوا بِالْبَيْعَةِ ثُمَّ ازْدادُوا كُفْراً بِأَخْذِهِمْ مَنْ بَايَعَهُ بِالْبَيْعَةِ لَهُمْ فَهَؤُلَاءِ لَمْ يَبْقَ فِيهِمْ مِنَ الْإِيمَانِ شَيْ‌ءٌ»؛ بحارالأنوار، ج۲۳، ص۳۷۵.
- ↑ مظاهری، حسین، دانش اخلاق اسلامی، ج۴، ص ۴۴۰-۴۴۳.