آیات عبادت

مقدمه

خداوند متعال از زبان انبیا مى‌فرماید: ﴿فَقَالَ يَا قَوْمِ اعْبُدُوا اللَّهَ مَا لَكُمْ مِنْ إِلَهٍ غَيْرُهُ أَفَلَا تَتَّقُونَ﴾^[۱]. و نیز مى‌فرماید: ﴿وَلَقَدْ بَعَثْنَا فِي كُلِّ أُمَّةٍ رَسُولًا أَنِ اعْبُدُوا اللَّهَ وَاجْتَنِبُوا الطَّاغُوتَ﴾^[۲].
بنا بر قرائن و شواهد قطعی فراوان مقصود از عبادت، تسلیم خدای سبحان شدن و اطاعت تام اوست و به هیچ وجه منظور از عبادت، آیین و مناسک عبادی خاص نیست. در قرآن کریم شواهد فراوانی وجود دارد که بر این حقیقت دلالت مى‌کند که عبادت در این آیات به معنای خضوع و تسلیم و فرمانبری است، مانند: ﴿أَلَمْ أَعْهَدْ إِلَيْكُمْ يَا بَنِي آدَمَ أَنْ لَا تَعْبُدُوا الشَّيْطَانَ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُبِينٌ * وَأَنِ اعْبُدُونِي هَذَا صِرَاطٌ مُسْتَقِيمٌ﴾^[۳]. و همچنین آیه فوق الذکر:﴿وَلَقَدْ بَعَثْنَا فِي كُلِّ أُمَّةٍ رَسُولًا أَنِ اعْبُدُوا اللَّهَ وَاجْتَنِبُوا الطَّاغُوتَ﴾^[۴]
در این آیه عبادت خدا در برابر عبادت طاغوت قرار داده شده است، و طاغوت به معنای حاکم به غیر حق است که بدون حق بر جایگاه امر و نهی تکیه مى‌زند و به قرینه تقابل بین عبادت خدا و طاغوت مى‌توان دریافت که مقصود از عبادت خدا، فرمانبری از او و تسلیم بودن در برابر امر و نهی اوست که معنای حاکمیت و فرمانروایی خداوند را مى‌رساند. همچنین در سوره اعراف، رسالت انبیاء در این جمله خلاصه شده است: ﴿اعْبُدُوا اللَّهَ مَا لَكُمْ مِنْ إِلَهٍ غَيْرُهُ﴾^[۵].
از همین رسالت در سوره شعراء به این نحو تعبیر شده است: ﴿فَاتَّقُوا اللَّهَ وَأَطِيعُونِ﴾^[۶].
که نشان آن است که اطاعت از رهبران الهی همان عبادت خدا است و مقصود از عبادت خدا چیزی جز اطاعت از رهبران الهی نیست^[۷].

منابع

اراکی، محسن، امامت در قرآن

پانویس

↑ «اى قوم من! خداوند یکتا را بپرستید، که جز او معبودى براى شما نیست، پس چرا پرهیزگاری پیشه نمى‌‌کنید؟!» سوره مؤمنون، آیه ۲۳.
↑ «ما در هر امتى رسولى برانگیختیم تا خداى یکتا را بپرستید و از طاغوت اجتناب کنید» سوره نحل، آیه ۳۶.
↑ «اى فرزندان آدم! آیا با شما عهد نکردم که شیطان را مپرستید که او بى‌تردید دشمن آشکارى براى شماست؟ و اینکه مرا بپرستید که این راهى است مستقیم‌» سوره یس، آیه ۶۰-۶۱.
↑ «و به راستی ما، در میان هر امّتی پیامبری برانگیختیم (تا بگوید) که خداوند را بپرستید و از طاغوت دوری گزینید آنگاه برخی از آنان را خداوند راهنمایی کرد و بر برخی دیگر گمراهی سزاوار گشت پس، در زمین گردش کنید تا بنگرید سرانجام دروغ‌انگاران چگونه بوده است» سوره نحل، آیه ۳۶.
↑ «خدا را پرستش کنید، که جز او معبودى براى شما نیست» سوره اعراف، آیه ۵۹، ۶۵، ۷۳، ۸۵.
↑ «تقواى الهى پیشه کنید و مرا اطاعت نمایید» سوره شعراء، آیه ۱۰۸، ۱۱۰، ۱۲۶، ۱۳۱، ۱۴۴، ۱۵۰، ۱۷۹.
↑ اراکی، محسن، امامت در قرآن، ص ۲۲-۳۱

[1] «اى قوم من! خداوند یکتا را بپرستید، که جز او معبودى براى شما نیست، پس چرا پرهیزگاری پیشه نمى‌‌کنید؟!» سوره مؤمنون، آیه ۲۳.

[2] «ما در هر امتى رسولى برانگیختیم تا خداى یکتا را بپرستید و از طاغوت اجتناب کنید» سوره نحل، آیه ۳۶.

[3] «اى فرزندان آدم! آیا با شما عهد نکردم که شیطان را مپرستید که او بى‌تردید دشمن آشکارى براى شماست؟ و اینکه مرا بپرستید که این راهى است مستقیم‌» سوره یس، آیه ۶۰-۶۱.

[4] «و به راستی ما، در میان هر امّتی پیامبری برانگیختیم (تا بگوید) که خداوند را بپرستید و از طاغوت دوری گزینید آنگاه برخی از آنان را خداوند راهنمایی کرد و بر برخی دیگر گمراهی سزاوار گشت پس، در زمین گردش کنید تا بنگرید سرانجام دروغ‌انگاران چگونه بوده است» سوره نحل، آیه ۳۶.

[5] «خدا را پرستش کنید، که جز او معبودى براى شما نیست» سوره اعراف، آیه ۵۹، ۶۵، ۷۳، ۸۵.

[6] «تقواى الهى پیشه کنید و مرا اطاعت نمایید» سوره شعراء، آیه ۱۰۸، ۱۱۰، ۱۲۶، ۱۳۱، ۱۴۴، ۱۵۰، ۱۷۹.

[7] اراکی، محسن، امامت در قرآن، ص ۲۲-۳۱

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]