آیا اهل بیت افزون بر روح مجرد الهی روح دیگری دارند؟ (پرسش)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
آیا اهل بیت افزون بر روح مجرد الهی روح دیگری دارند؟
موضوع اصلیبانک جامع پرسش و پاسخ امامت
مدخل اصلی؟
تعداد پاسخ۱ پاسخ

آیا اهل بیت افزون بر روح مجرد الهی روح دیگری دارند؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث امامت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی امامت مراجعه شود.

پاسخ نخست

حسن علی‌پور وحید

آقای حسن علی‌پور وحید در کتاب «مکتب در فرآیند نواندیشی» در این‌باره گفته‌ است:

«افزون بر روح مجرد الهی، روایات از ظرفیت روحی ویژه‌ای سخن می‌رانند که پروردگار در اختیار اولیای خویش نهاده. برای اختصار چند نمونه از اخبار کافی را از نظر بگذرانید:

  1. کلینی در کافی بابی با نام باب فیه ذکر الارواح التی فی الائمة (ع) تنظیم کرده است[۱]. روایات این باب افزون بر روح متعارف و مجرد الهی که در کالبد انسان دمیده، ابعاد و شئون دیگری از ارواح الهی را برای انبیا و ائمه (ع) بر می‌شمارد که توانایی‌هایی فراتر را برای آنان به ارمغان می‌آورد. یکی از مهم‌ترین ارواحی که برگزیدگان الهی دارند، «روح القدس» است. این ظرفیت فوق‌العاده در پیامبر پیش درآمدی بود بر صلاحیت رسالت و دریافت و ابلاغ وحی. همین روایات برآنند که ائمه اهل بیت نیز به همین روح مسلح هستند. روح القدس برای زندگی روزمره نیست، برای نبوت و امامتشان است و فقط در ابلاغ رسالت و اعمال امامت به کار می‌گیرند و زندگی روزمره‌شان بر اساس همان دو روح غریزی و فطری است. آنان موظفند در بقیه امور بدون استفاده از آن زندگی کنند. پیامبر (ص) عادت داشت هروقت می‌خواست کفش بپوشد، آن را با دستش تکان می‌داد که اگر چیزی در داخل آن باشد، بیفتد. و از علم غیب استفاده نمی‌کرد. او بشر است؛ اما از جهت دارا بودن روح‌القدس و قابلیت‌های خدادادی بشری است فوق بشرها[۲]. آن روح القدس غیر از روح القدس به معنای جبرئیل یا فرشته است که قرآن ارتباط وی با پیامبر را چنین بیان می‌کند: ﴿وَأَيَّدْنَاهُ بِرُوحِ الْقُدُسِ[۳] و ﴿نَزَّلَهُ رُوحُ الْقُدُسِ مِنْ رَبِّكَ بِالْحَقِّ[۴]. به تصریح قرآن، پیامبر مؤید و منصور با روح القدس بود و به ربوبیت و الوهیت و دیگر عرصه‌های فوق بشریت منجر نشد، چرا شبهه افکنان این ویژگی را درباره امام فرابشری می‌خوانند؟
  2. باب دیگری که کافی سامان داده و پتانسیل فرابشری اهل بیت (ع) را ترسیم می‌کند، باب الروح التی یسدد الله بها الائمة (ع) است[۵]. احادیث این باب نیز از روح الهی و اختصاصی و انحصاری برای ائمه سخن می‌راند که ائمه را در عرصه‌های گوناگون دست می‌گیرد. مطالعه این اخبار بی‌درنگ مطالعه‌گر را به اقرار وا می‌دارد که این توانایی‌ها از دایره ظرفیت‌های عادی بشر بیرون است و اقتدار و برتری صاحبانش را نسبت به انسان معمولی به ارمغان می‌آورد»[۶]

پانویس

  1. الکافی، ج۱، ص۲۷۱.
  2. مکتب در فرآیند تهاجمات تاریخی، ص۳۳.
  3. «و او را با روح القدس نیرومند کردیم» سوره بقره، آیه ۸۷.
  4. «بگو: آن را روح القدس از نزد پروردگارت، راستین فرو فرستاده است» سوره نحل، آیه ۱۰۲.
  5. الکافی، ج۱، ص۲۷۳.
  6. علی‌پور وحید، حسن، مکتب در فرآیند نواندیشی، ص ۹۱.