آیا خاتمیت پیامبر اسلام با ادعای بهائیت سازگار است؟ (پرسش)
آیا خاتمیت پیامبر اسلام با ادعای بهائیت سازگار است؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث ختم نبوت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی ختم نبوت مراجعه شود.
| آیا خاتمیت پیامبر اسلام با ادعای بهائیت سازگار است؟ | |
|---|---|
 | |
| موضوع اصلی | بانک جامع پرسش و پاسخ ختم نبوت |
| مدخل بالاتر | نبوت |
| مدخل اصلی | ختم نبوت |
| تعداد پاسخ | ۱ پاسخ |
پاسخ نخست
حجت الاسلام و المسلمین عبدالحسین خسروپناه در کتاب «کلام نوین اسلامی ج۲» در این باره گفته است:
«فرقۀ بهائیت با طرح ادعای نبوت علی محمد باب و تصرّف و تحریف در معنای خاتمیت، ختم نبوت با بعثت پیامبر اسلام(ص) را انکارکرده‌اند. به ادعای این گروه، باب، دو مقام داشت:
- نخست پیامبری مستقل و صاحب کتاب بود
- دوم مبشر ظهور پیامبر دیگر؛ یعنی میرزا حسینعلی بود.
آنها حتی افزودند که باب مانند موسی(ع) و نوح(ع) و محمد(ص) از انبیای اولواالعزم و صاحب وحی است. همچنین او را موعود مقدس خواندند که به ظهور او وعدۀ همۀ پیامبران محقّق خواهد شد. این فرقه، مدعی شدند گرچه مدت دورۀ باب فقط نه سال بود؛ اما ارادۀ خدا بر این است که هرگاه اهل عالم نیازمند تعالیم جدید باشند؛ پیامبر جدیدش را ظاهر کند[۱].
باب، خود را افضل از پیامبر اسلام دانسته و مدعی شده که نخستین کسی که بر او سجده کرده، نخست محمد(ص) و سپس علی(ع) است[۲].
برخی از نظریه‌پردازان این فرقه،خاتمیت را مانع عرفان و ایقان مسلمانان دانسته و آیات قرآن و روایات معصومین(ع) را مشعر به معنای پیش گفته از خاتمیت نمی‌دانند؛ زیرا مدعی‌اند: نبی نه به معنای پیام آور الهی، بلکه به معنای غیب‌گوست. یکی از افراد طرفدار این فرقه می‌نویسد: «بعث رسول و نبی صاحب شریعت ختم نشده بل ظهور انبیای تابع و غیرمستقل که در خواب ملهم شوند، ختم گردیده است... جملۀ خاتم‌النبیین دلالت بر ختم و انقطاع بعث رسول ندارد؛ زیرا هر رسولی، نبی نیست تا از ختم نبوت ختم رسالت هم لازم آید»[۳].
بدین ترتیب، ادعای این فرقه به دو بخش منشعب می‌شود.
- نخست تحریف معنای ختم
- دوم تفکیک معنای نبی از معنای رسول.
باید در بررسی این ادعا گفت: نگاهی لغت شناسانۀ به واژۀ خاتَم، معنای مورد نظر مسلمانان مبنی بر پایان نبوت با بعثت پیامبر اسلام(ص) را به دست می‌دهد[۴]. اکنون اگر ادعا شود در آیۀ چهلم سورۀ احزاب، معنای اصلی مراد نبوده است، باید گفت: استعمال کلمه در غیر معنای حقیقی، نیازمند دلیل و قرینه است؛ حال آنکه در این آیه هیچ قرینه‌ای بر استعمال این واژه در غیر معنای حقیقی وجود ندارد.
اما در خصوص جداانگاری معنای نبی از رسول باید توجه داشت که: نبی در ترکیب «خاتم النبیین» به معنای کسی است که از طرف خدا خبری می‌دهد. خواه دارای شریعت مستقل باشد یا نباشد. همچنین این صفت، مختص پیامبران است و بر دیگران اطلاق نمی‌شود؛ بر ملائکۀ حامل وحی مانند جبرئیل[۵] نیز رسول اطلاق شده که بدین معناست که ایشان تنها مامور ابلاغ وحی هستند نه اخبار از جانب خدا.
در قرآن کریم بر تعدادی از انبیای الهی که دارای شریعت مستقل نبوده‌اند، رسول اطلاق شده است[۶].
بنابراین، دلیل فرقۀ بهائیت ادعای آنان را اثبات نمی‌کند و خاتم‌النبیین به همان معنا، منظور اسلام بوده و خدشه‌ای بر آن وارد نیست و با ختم نبوت،رسالت نیز پایان یافته است»[۷].
منبع‌شناسی جامع ختم نبوت
پانویس
- ↑ بیان، واحد اول، باب ۱۵ و واحد دوم، باب اول و واحد سوم، باب ۱۴.
- ↑ نصائح الهدی، ص۱۶.
- ↑ روحی روشنی، خاتمیت، فصل اول و ص۳۳؛ ابوالفضل گلپایگانی، فرائد، ص۳۵؛ اشراق خاوری، درج لئالی هدایت؛ احمد احمدی؛ تبیان و برهان.
- ↑ مقاییس اللغه، ج۲، ص۲۴۵؛ و ر.ک: لسان العرب، ج۴، ص۲۵. در معجم مقاییس اللغه آمده: فأمَّا الخَتْم، و هو الطَّبع على الشَّيء، فذلك من الباب أيضاً؛ لأنّ الطَّبْع على الشيءِ لا يكون إلّا بعد بلوغ آخِرِه، في الأحراز. و الخاتَم مشتقٌّ منه؛ لأنّ به يُختَم. و يقال الخاتِمُ، و الخاتام، و الخَيْتام.
- ↑ ﴿إِنَّهُ لَقَوْلُ رَسُولٍ كَرِيمٍ﴾ «که این (قرآن) بازخوانده فرستاده‌ای گرامی است» سوره حاقه، آیه ۴۰.
- ↑ ﴿وَإِنَّ إِلْيَاسَ لَمِنَ الْمُرْسَلِينَ﴾ «و نیز الیاس از پیامبران بود» سوره صافات، آیه ۱۲۳؛ ﴿وَإِنَّ لُوطًا لَمِنَ الْمُرْسَلِينَ﴾ «و نیز لوط از پیامبران بود» سوره صافات، آیه ۱۳۳؛ ﴿وَإِنَّ يُونُسَ لَمِنَ الْمُرْسَلِينَ﴾ «و نیز یونس از پیامبران بود» سوره صافات، آیه ۱۳۹؛ ﴿وَاذْكُرْ فِي الْكِتَابِ إِسْمَاعِيلَ إِنَّهُ كَانَ صَادِقَ الْوَعْدِ وَكَانَ رَسُولًا نَبِيًّا﴾ «و در این کتاب، اسماعیل را یاد کن که او درست‌پیمان و فرستاده‌ای پیامبر بود» سوره مریم، آیه ۵۴.
- ↑ خسروپناه، عبدالحسین، کلام نوین اسلامی ج۲، ص۳۰۷ تا ۳۰۹.