ابواء

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

مقدمه

«ابواء» زیارتگاهی است در ۴۵ کیلومتری راه «جحفه» از سمت مدینه و در سمت راست کسی قرار می‎گیرد که از مدینه به مکه می‌رود. «آمنه بنت وهب» مادر گرامی رسول خدا(ص) (همسر عبدالله بن عبدالمطلب) و نیز چند تن از بزرگان و سادات در این محل مدفونند. رسول خدا(ص) شش ساله بود که آمنه بنت وهب از عبدالمطلب اجازه خواست تا فرزندش را نزد اقوام خود از قبیله «بنی نجار» که در مدینه ساکن بودند ببرد. آن بانوی بزرگوار همراه «ام ایمن» و فرزندش راهی مدینه شده و در منزل همسر خود «عبدالله» که قبلاً وفات یافته و در دارالنابغه مدفون شده بودند ساکن گردید. آمنه طی اقامت یک ماهه خود در این شهر و دیدار خویشان و بستگان، به سوی مکه برگشت. در راه بازگشت، در محلی به نام «ابواء» به سختی مریض شده و از دنیا رفت. پیکر پاک مادر گرامی رسول خدا(ص) در همان مکان به خاک سپرده شد و ام ایمن نیز پیامبر(ص) را به مکه بازگردانید. بعضی نیز محل دفن آمنه را قبرستان ابوطالب در مکه ذکر کرده‌اند که نمی‎تواند صحیح باشد زیرا بیشتر مورخان «ابواء» را مدفن او دانسته‎اند[۱]. در سال‎های بعد تعدادی از بنی‎هاشم و سردمداران قیام عباسیان در این مکان علیه بنی‎امیه اجتماع کرده و هسته اولیه قیام خود را تشکیل دادند.

افراد دیگری که در ابواء مدفونند عبارتند از:

  1. عبدالرحمان بن حسن بن علی؛ ایشان همراه امام حسین(ع) به حج مشرف شده بودند که در حال احرام وفات یافته و در این مکان به سپرده شدند.
  2. موسی بن نضیر؛ یکی از مجاهدان بزرگ و فاتح اندلس و سرزمین‎های دیگر متوفی به سال ۹۷ ﻫ. ق.
  3. حاج سید میرزا حسن شهید؛ فرزند سید اسماعیل علوی و شاگرد برجسته «شیخ مرتضی انصاری» که در راه بازگشت از حج در سال ۱۳۳۲ ق. به شهادت رسید.

ابواء محل ولادت حضرت امام کاظم(ع) است. همچنین محل وقوع غزوه ابواء است که طبق نقل، نخستین غزوه‎ای است که در صفر سال دوم هجری رخ داد، اما کار بدون جنگ به صلح انجامید. پرچمدار این غزوه حضرت حمزه سید الشهداء بود. گفته‌اند: ابواء نام کوهی بلند در این منطقه است و بعضی گفته‌اند: چون در آن‎جا وبا آمده آن را ابواء نامیده‌اند[۲].[۳]

منابع

پانویس

  1. سفینة البحار، قمی، ج۲، ص۳۹۹؛ سیره النبویه، ابن هشام، ج۱، ص۱۶۷.
  2. معجم البلدان، یاقوت حموی، ج۱، ص۷۹.
  3. تونه‌ای، مجتبی، محمدنامه، ص ۷۰.