ابوثعلبه اشجعی
این مدخل زیرشاخهٔ بحث صحابه است. ابوثعلبه اشجعی از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: ابوثعلبه اشجعی در تراجم و رجال - ابوثعلبه اشجعی در تاریخ اسلامی - پرسش مرتبط ندارد| ابوثعلبه اشجعی | |
|---|---|
 تصویر کهنی از مدینه | |
| نام کامل | ابوثعلبه اشجعی |
| جنسیت | مرد |
| از قبیله | بنی‌اشجع |
| محل زندگی | مدینه |
| از اصحاب | پیامبر خاتم |
مقدمه
نام و تبار وی دانسته نیست. از این رو، بخاری[۱] و دولابی[۲] نام وی را در کتاب‌های کُنی آورده و شرح حال نویسان نیز آگاهی اندکی از وی آورده‌اند. او را حجازی[۳] یا در شمار حجازی‌ها[۴] و ساکن مدینه[۵] دانسته و با افزودن قید غیر خُشنی، او را از ابوثعلبه خُشنی متمایز کرده‌اند[۶]. ابن سعد[۷] نیز از وی در شمار صحابیان مسلمان شده پیش از فتح مکه یاد کرده است. حدیث‌شناسان در توثیق او، به دلیل در دست نبودن شرح حال کافی از وی، با مشکل رو به رو بوده و گفته‌اند وی را نمی‌شناسیم[۸]. با این حال، ابن حبان[۹] از وی نام برده و ابن حمزه[۱۰] به ثقه بودن وی تصریح کرده است.
ابوثعلبه از رسول خدا (ص) یک روایت نقل کرده[۱۱] که مستند صحابی بودن وی قرار گرفت. بخاری[۱۲]، احمد بن حنبل[۱۳]، طبرانی[۱۴] و دیگران آن را از طریق ابن جریج از ابوزبیر مکی از عمر بن نبهان از ابوثعلبه اشجعی روایت کرده‌اند. بر پایه آن، ابوثعلبه به رسول خدا (ص) از مرگ دو فرزندش در اسلام خبر داد. ایشان فرمود: «کسی که دو فرزندش در اسلام بمیرد، به واسطه فزونی رحمت خداوند بر آن دو، داخل بهشت می‌شود»[۱۵].
بر اساس ذیل این روایت، ابوهریره بر شنیدن آن از رسول خدا (ص) غبطه می‌خورد. برخی اصل روایت را با همان سند به ابوهریره نسبت داده‌اند که به صحیح نبودن آن تصریح شده است [۱۶] روایاتی؛ این پاداش را در مرگ یک تا چهار فرزند نیز نقل کرده‌اند که در صورت صحت سند آنها، تعداد و جنسیت فرزند خصوصیت ندارد[۱۷][۱۸]
منابع
پانویس
- ↑ کنی، ص۱۸.
- ↑ دولابی، ج۱، ص۳۹.
- ↑ ابن حمزه، ص۴۹۴.
- ↑ ابونعیم، ج۵، ص۲۸۴۵؛ ابن اثیر، ج۷، ص۴۳.
- ↑ ابن حجر، الاصابه، ج۷، ص۴۹.
- ↑ ترمذی، ج۲، ص۲۶۲؛ دارقطنی، ج۶، ص۳۲۰؛ ابن اثیر، ج۷، ص۴۳.
- ↑ ابن سعد، ج۴، ص۲۱۳.
- ↑ بخاری، التاریخ الکبیرة ج۶، ص۲۰۱؛ ابن ابی‌حاتم، ج۶، ص۱۳۸ و ر. ک: ج۹، ص۳۵۲؛ ذهبی، ج۳، ص۲۲۷.
- ↑ ابن حبان، ج۳، ص۴۵۲.
- ↑ ابن حمزه، ص۴۹۴.
- ↑ ترمذی، ج۲، ص۲۶۲.
- ↑ التاریخ الکبیر، ج۶، ص۲۰۱.
- ↑ احمد بن حنبل، ج۶، ص۳۹۶.
- ↑ طبرانی، ج۲۲، ص۳۸۴.
- ↑ متن روایت را مقایسه کنید با دارقطنی، ج۶، ص۳۲۰ و برای آگاهی از توسعه مفهومی روایت به نوادگان و حتی فرزندان غیر مسلمانان؛ ر. ک: ابن حجر، فتح، ج۲۲، ص۳۸۴.
- ↑ دار قطنی، ج۶، ص۳۲۰؛ ابن حجر، الاصابه، ج۷، ص۴۹؛ همو، تهذیب، ج۷، ص۴۴۱.
- ↑ ر. ک: هیثمی، ج۳، ص۸.
- ↑ حسینیان مقدم، حسین، مقاله «ابوثعلبه اشجعی»، دانشنامه سیره نبوی ج۱، ص:۲۰۳-۲۰۴.