جابر بن سلیم هجیمی
این مدخل زیرشاخهٔ بحث صحابه است. جابر بن سلیم هجیمی از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: جابر بن سلیم هجیمی در تراجم و رجال - جابر بن سلیم هجیمی در تاریخ اسلامی - پرسش مرتبط ندارد| جابر بن سلیم هجیمی | |
|---|---|
 تصویر قدیمی از بصره | |
| نام کامل | جابر بن سلیم هجیمی |
| جنسیت | مرد |
| کنیه | ابوجُرَیّ |
| از قبیله | بنی‌تمیم |
| از تیره | هجیم بن عمرو |
| پدر | سلیم بن جابر |
| محل زندگی | بصره |
| درگذشت | بصره |
| از اصحاب | پیامبر خاتم |
مقدمه
نام او جابر بن سلیم از بنوانمار[۱] از قبیله هُجیم بن عمرو تیره‌ای از تمیم است. برخی نام وی را سلیم بن جابر نوشته‌اند[۲]. رجال‌نویسان و صحابه‌نگاران با اینکه شرح حال وی است را در هر دو نام آورده‌اند، تأکید کرده‌اند سلیم بن جابر اشتباه[۳] وی مشهور به کنیه‌اش ابوجُرَیّ (به تصغیر) است که برخی به اشتباه ابوجزی نوشته‌اند[۴] او همراه افرادی از قبیله‌اش خدمت رسول خدا (ص) رسید. آن حضرت ردایی از پشم که به خاطر بلندی، حاشیه‌اش روی پایش بود بر تن داشت[۵] و اطرافیانش، دستوراتش را عمل می‌کردند. وی نزد آن حضرت رفته با علیک السلام یا رسول الله سخن آغاز کرد که پیامبر این نوع سلام را سلام مردگان دانست و فرمود: بگو « اَلسَّلاَمُ عَلَيْكَ يَا رَسُولَ اَللَّهِ »[۶]. پیامبر خود را فرستاده خدایی معرفی کرد که چون بخوانندش اجابت می‌کند، در خشکسالی سیرابشان می‌کند و چون مرکبشان در بیابانی گم شود و او را بخوانند، به آنان بازمی گرداند. سپس رسول خدا (ص) به او سفارش کرد کار نیکویی را کوچک نشمارد، چون از او عیب‌جویی شد تلافی نکند، در لباس پوشیدن از فخر و تکبر بپرهیزد و کسی را ناسزا نگوید [۷]. این حدیث را تنها ابوجری هجیمی از رسول خدا (ص) نقل کرده است[۸]. اما در برخی منابع، بدون واسطه از ابوتمیمه هجیمی نقل شده که صحیح نیست[۹]؛ زیرا ابوتمیمه هجیمی، تابعی است نقل روایات خود را از طریق صحابه دیگر، از جمله ابوجری می‌کند[۱۰]. در برخی موارد نیز در سلسله سند پس از ابوتمیمه، به نام یا کنیه ابوجری تصریح نشده، بلکه با تعبیر «عن رجل من قومه»؛ از او یاد شده است[۱۱] که با توجه به اسناد کامل دیگر، منظور، همان ابوجری هجیمی است.
وی در بصره سکونت گزید[۱۲] و همان‌جا درگذشت[۱۳]. بصریان روایات او را نقل کرده و پراکنده‌اند[۱۴]. از جمله راویان وی، ابن سیرین، ابورجاء عطاردی، ابوتمیمه هجیمی و عقیل بن طلحه هستند[۱۵].[۱۶]
منابع
پانویس
- ↑ خلیفة بن خیاط، ص۸۶؛ مزی، ج۳۳، ص۱۸۸.
- ↑ ابن سعد، ج۷، ص۳۱؛ طبرانی، ج۷، ص۶۲.
- ↑ بخاری، ج۲، ص۲۰۵ و ج۴، ص۱۲۰؛ ابن حبان، الثقات، ج۳، ص۵۴؛ ابن عبدالبر، ج۱، ص۲۹۸ و ج۲، ص۲۰۷؛ ابن اثیر، ج۱، ص۴۸۷ و ج۲، ص۵۴۲؛ ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۵۴۲ و ج۳، ص۱۴۰ و ج۷، ص۵۵. ابن حجر سلیمان بن جابر، را تصحیف شده سلیم بن جابر دانسته است ابن حجر، الاصابه، ج۳، ص۲۴۱.
- ↑ ر. ک: بخاری، ج۲، ص۲۰۶.
- ↑ ابن سعد، ج۷، ص۳۱؛ احمد بن حنبل، ج۵، ص۶۳؛ بخاری، ج۲، ص۲۰۵؛ بیهقی، ج۳، ص۲۳۶.
- ↑ عبدالرزاق صنعانی، ج۱۰، ص۳۸۴؛ ابن ابی عاصم، ج۲، ص۳۹۳؛ ابن عبدالبر، ج۱، ص۲۹۸.
- ↑ ابن ابی عاصم، ج۲، ص۳۹۲؛ طبرانی، ج۷، ص۶۴؛ طبری، ج۱۱، ص۵۶۸؛ و ر. ک: احمد بن حنبل، ج۵، ص۶۴؛ ابن ابی الدنیا، ص۱۹۱؛ ابن حبان، صحیح، ج۲، ص۲۸۱؛ ابن اثیر، ج۱، ص۴۸۷ و ج۲، ص۵۴۲.
- ↑ ابن حجر، فتح، ج۱۱، ص۵.
- ↑ کراجکی، ص۹۵.
- ↑ ر. ک: مدخل: ابوتمیمه مجیمی.
- ↑ ترمذی، ج۴، ص۱۷۰؛ ابن اثیر، ج۶، ص۳۹۵.
- ↑ خلیفة بن خیاط، ص۳۰۴؛ ابن سعد، ج۷، ص۳۱؛ ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۴۸۷.
- ↑ ابن حبان، مشاهیر، ص۷۴.
- ↑ ابن عبدالبر، ج۱، ص۲۹۸.
- ↑ ابن ابی حاتم، ج۲، ص۴۹۴ و ج۴، ص۲۰۸؛ مزی، ج۳۳، ص۱۸۸؛ ابن عبد البر، ج۱، ص۲۹۸ و ج۲، ص۲۰۷.
- ↑ داداش‌نژاد، منصور، مقاله «ابوجری هجیمی»، دانشنامه سیره نبوی ج۱، ص:۲۱۱-۲۱۲.