احتضار در فقه اسلامی

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

مقدمه

«اِحتضار» در آستانه مرگ قرار گرفتن. به شخصی که در آستانه مرگ قرار گرفته «مُحتَضر» گویند.

احتضار دارای احکام واجب، مستحب و مکروه است که به مجموع آن آداب احتضار نیز گفته شده است.

به مشهور نسبت داده شده که بر همگان واجب کفایی است مسلمانی را که در حال جان دادن است؛ مرد باشد یا زن، بزرگ باشد یا کودک، آزاد باشد یا برده؛ به گونه‌ای که کف پاهایش به سمت قبله باشد، بخوابانند.

تلقین محتضر و در صورت سخت جان دادن، انتقال او به جایی که نماز می‌گزارده و نیز تلاوت قرآن، به‌ویژه سوره‌های «یس»، «صافّات» و «احزاب» بر بالین او مستحب است[۱]. در مقابل، حضور جُنُب و حائض نزد محتضر، تنها گذاشتن زن‌ها نزد وی، نهادن شی‌ء آهنی بر شکمش، گریه کردن و سخن گفتن زیاد نزد او مکروه است[۲].[۳]

منابع

پانویس

  1. جواهر الکلام، ج ۴، ص۶ ـ ۲۱.
  2. توضیح المسائل مراجع، ج ۱، ص۳۱۲ م ۵۴۰.
  3. هاشمی شاهرودی، سید محمود، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت ج۲، صفحه ۲۹۲.