بحث:آیا قیام سید حسنی از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)

فعلا کار نشود

۶. آقای باقری‌زاده اشعری؛

آقای محمد باقری‌زاده اشعری، در کتاب «از امام مهدی بیشتر بدانیم» در این‌باره گفته است: «خروج و قیام فردی به نام حسنی، یکی دیگر از نشانه‌های مشهور ظهور، به شمار می‌رود؛ اما در این باره باید گفت: احادیث مربوط به این نشانه، از نظر سند یا منبع، اشکال دارند. تنها حدیث صحیح مربوط به این نشانه، در کتاب روضه الکافی آمده است؛ ولی آن نیز از نظر محتوا قابل قبول نیست؛ زیرا در آن از اختلاف بنی عباس سخن گفته شده، در حالی که فاصله‌ای طولانی بین اختلاف بنی عباس و ظهور حسنی است. از طرفی، تصور برگشت حکومت عباسیان یا تشکیل حکومتی به نام آنان در آخر الزمان بر هیچ دلیل و قرینه درستی استوار نیست. همچنین برخی مطالب یاد شده در این حدیث (مانند: مهدی (ع) پس از آمدن از مدینه به مکه، از خداوند اجازه ظهور می‌خواهد یا حسنی در قیام، بر امام مهدی (ع) پیش‌دستی می‌کند)، قابل تأمل‌اند. کشته شدن به دست اهل مکه و فرستادن سر او برای شامی هم مطلبی است که در احادیث دیگر وجود ندارد، ضمن این که به نظر می‌رسد فرستادن سر مقتول، مربوط به تاریخ صدر اسلام است، نه آخر الزمان که ارتباطات به گونه‌ای دیگر تصویر شده است. بر اساس همه این موارد، باید گفت که قیام حسنی، پیش از ظهور به شیوه علمی، قابل اثبات نیست. بنابراین، شاید بتوان گفت که مقصود از سید حسنی در تنها حدیث معتبری که بدان اشاره شد، همان نفس زکیه است».

سید حسنی کیست؟

• یکی از قیام‌های در آستانۀ ظهور، خروج و قیامی است که با پرچم¬داری شخصی به نام سید حسنی صورت می‌گیرد و از نشانه‌های مشهور دربارۀ ظهور به شمار می‌رود. سید حسنی جوان خوش صورتی است که از طرف دیلم‌ و قزوین خروج می‌نماید و با صدای بلند فریاد کند که به فریاد آل محمد(علیه اسلام) برسید که از شما یاری می‌طلبند و ظاهراً از اولاد امام حسن مجتبی(علیه اسلام) است و ادعای باطلی نمی¬کند و مردم را به سوی خودش و به پیروی از خودش فرا نمی¬خواند، بلکه از شیعیان مخلص ائمه و تابع دین حق است و ادعای نیابت و مهدویت نیز، نخواهد نمود.

دلایل قائلین نشانه بودن سید حسنی

• دو نظریه در مورد قیام سید حسنی وجود دارد، برخی آن را اثبات و برخی دیگر آن را رد می¬کنند.
• الف) اکثر کسانی که می¬گویند قیام سیدحسنی از نشانه‌های ظهور امام مهدی(علیه اسلام) است به یک روایت استدلال می¬کنند و آن اینکه امام صادق(علیه السلام) فرمود: «وقتی فرزندان عباس با هم اختلاف کنند و سلطنت آنان سست شود، شامی و یمانی ظهور می‌کنند و حسنی به حرکت درمی‌آید و امام مهدی(علیه السلام) از مدینه به مکه می‌آید و از خداوند اجازه ظهور می‌طلبد. آنگاه برخی از موالی(دوستان و یاران) او این خبر را برای حسنی می‌برند و او بر خروج، پیش¬دستی می‌کند؛ اما اهل مکه او را می‌کشند و سرش را برای شامی می‌فرستند؛ در این زمان، امام مهدی(علیه السلام) آشکار می‌شود و مردم با او بیعت می‌کنند.»
• از بررسی این روایت به چند مطلب می‌توان پی برد:

1. حركت سید حسنی یكی از علائم ظهور است؛ چرا كه وقتی از ایشان سوال می‌شود: ‏‏‏‏‏‏‏«گشایش شیعه چه زمانی اتفاق می‌افتد؟ حضرت اموری را بر می‌شمارد، یكی از آنها حركت سید حسنی است.
2. دو حركت توسط سید حسنی آغاز می‌شود، یكی از آنها به مدت كوتاهی پیش از خروج و دیگری پس از ظهور اتفاق می‌افتد.
3. حركتی توسط حسنی آغاز می‌شود كه مبدا‎‏ این حركت مشخص نیست، اما در ادامه، به مكه منتهی می‌شود. البته برخی شروع این حركت را از مكه و به انگیزه خروج می‌دانند كه با ظاهر روایت سازگار نیست.
4. زمان حركت حسنی بسیار نزدیك به زمان ظهور حضرت است، زیرا در روایت بیان شده است، حسنی حركت می‌كند و امام نیز از مدینه به سوی مكه روانه می‌شود. وقتی امام(علیه اسلام) به مكه می‌رسد، خداوند اذن ظهور می‌دهد. وقتی این خبر به حسنی می‌رسد، مبادرت به خروج می‌كند و كشته می‌شود و سپس امام ظهور می‌كند.
5. سید حسنی شخصیتی مثبت بوده و حركت وی بر حق باشد؛ زیرا، اولاً ‌در روایت آمده است كه «...اذن ظهور داده می‌شود و بعضی از دوستان حضرت باخبر می‌شوند و خبر به سید حسنی می‌رسد...»، از اینكه برخی از موالی و دوستان حضرت(علیه اسلام) از "اذن ظهور" مطلع می‌شوند و خبر را به سید حسنی می‌رسانند، معلوم می‌شود وی نیز از خواص است كه از این خبر مهم آگاهی می‌یابد؛ چرا كه اطلاع از "اذن ظهور" امری نیست كه همگان از آن مطلع شوند.
6. سرنوشت سید حسنی این است كه به دست مردم مكه كشته شده و سرش برای سفیانی فرستاده می‌شود؛ زیرا، مردم مكه با حركت اهل بیت موافقتی نداشته و ندارند، بلكه در زمان ظهور، از مخالفان هستند و حضرت با آنها مقابله خواهد كرد.

دلایل قائلین نشانه نبودن سید حسنی

• ب) کسانی که این موضوع را رد کردند بر این باورند که در روایت امام صادق(علیه السلام) اشکالاتی وجود دارد از جمله اینکه:

1. برگشت حکومت عباسیان یا تشکیل حکومتی به نام آنان در آخرالزمان بر هیچ دلیل و قرینه درستی استوار نیست.
2. اینکه امام مهدی(علیه اسلام) پس از آمدن از مدینه به مکه، تازه اجازه ظهور بخواهد.
3. پیش دستی حسنی برای قیام در برابر امام مهدی(علیه السلام).
4. کشته شدن حسنی به دست اهل مکه و فرستادن سر او برای شامی؛ زیرا فرستادن سر مقتول، مربوط به تاریخ صدر اسلام است، نه آخر الزمان.

• در واقع این پیشینه دربارۀ احادیث مربوط به حسنی و مهم‌تر از آن، ضعف منبع و سند و متن این احادیث، چنین نتیجه می‌دهد که قیام حسنی قبل از ظهور، چیزی نیست که بتوان به شیؤۀ علمی، آن را اثبات کرد.

نتیجه گیری

• در نتیجه دربارۀ قیام سید حسنی دو نظریه وجود دارد: یکی اینکه، قیام سید حسنی از نشانه‌های ظهور به شمار می‌رود. نظریه دیگر اینکه، به دلیل ضعف سندی و دلالت ضعیف روایت مذکور و نیز روایات مربوط به سید حسنی، نمی¬توان قیام سید حسنی را اثبات کرد.

پانویس

 با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید: