بحث:خشونت در قرآن

Page contents not supported in other languages.
از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

خشونت در فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم

منظور آن دسته از برخوردهای تند و تیز و برخلاف کرامت است که خداوند پیامبر را از آن نهی می‌کند و یا صفاتی را یاد آور می‌شود که بر مبنای مدارا و تحمل مخالفان است.

  1. ﴿فَبِمَا رَحْمَةٍ مِنَ اللَّهِ لِنْتَ لَهُمْ وَلَوْ كُنْتَ فَظًّا غَلِيظَ الْقَلْبِ لَانْفَضُّوا مِنْ حَوْلِكَ فَاعْفُ عَنْهُمْ وَاسْتَغْفِرْ لَهُمْ وَشَاوِرْهُمْ فِي الْأَمْرِ فَإِذَا عَزَمْتَ فَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُتَوَكِّلِينَ[۱]
  2. ﴿فَأَمَّا الْيَتِيمَ فَلَا تَقْهَرْ[۲] * ﴿وَأَمَّا السَّائِلَ فَلَا تَنْهَرْ[۳]
  3. ﴿نَحْنُ أَعْلَمُ بِمَا يَقُولُونَ وَمَا أَنْتَ عَلَيْهِمْ بِجَبَّارٍ فَذَكِّرْ بِالْقُرْآنِ مَنْ يَخَافُ وَعِيدِ[۴]
  4. ﴿فَذَكِّرْ إِنَّمَا أَنْتَ مُذَكِّرٌ[۵] * ﴿لَسْتَ عَلَيْهِمْ بِمُصَيْطِرٍ[۶]

نکات: در این آیات این مسائل و نکات دینی و تربیتی مطرح شده است:

  1. پیامبر دارای اخلاقی خوش و به دور از خشونت: ﴿فَبِمَا رَحْمَةٍ مِنَ اللَّهِ لِنْتَ لَهُمْ وَلَوْ كُنْتَ فَظًّا غَلِيظَ الْقَلْبِ لَانْفَضُّوا مِنْ حَوْلِكَ[۷]
  2. پیامبر مأمور اجتناب از رفتار خشونت آمیز با یتیمان: ﴿فَأَمَّا الْيَتِيمَ فَلَا تَقْهَرْ[۸]
  3. پیامبر مأمور برحذر بودن از رد درخواست گدایان و راندن خشونت آمیز آنان از خود: ﴿وَأَمَّا السَّائِلَ فَلَا تَنْهَرْ[۹]
  4. پیامبر در دعوت خود از روش زور و اجبار استفاده نمی‌کند و کسی را با تهدید و ارعاب به دین دعوت نمی‌کند. ﴿وَمَا أَنْتَ عَلَيْهِمْ بِجَبَّارٍ فَذَكِّرْ بِالْقُرْآنِ مَنْ يَخَافُ وَعِيدِ[۱۰]
  5. پیامبر چیره گر نیست، تا در دعوت خود همانند زورگویانِ عالم از روش‌های غیر انسانی و خشونت آمیز استفاده ببرد. و اگر در جایی چنین برداشت و تلقی شده، یا در قرآن نیامده و یا روش معمول مردم آن زمان بوده و نه تشریع خدا و بیان پیامبر. ﴿لَسْتَ عَلَيْهِمْ بِمُصَيْطِرٍ[۱۱][۱۲]

پانویس

  1. "پس با بخشایشی از (سوی) خداوند با آنان نرمخویی ورزیدی و اگر درشتخویی سنگدل می‌بودی از دورت می‌پراکندند؛ پس آنان را ببخشای و برای ایشان آمرزش بخواه و با آنها در کار، رایزنی کن و چون آهنگ (کاری) کردی به خداوند توکل کن که خداوند توکل کنندگان (به خویش) را دو" سوره آل عمران، آیه ۱۵۹.
  2. "پس با یتیم تندی مکن!" سوره ضحی، آیه ۹.
  3. "و (مستمند) خواهنده را از خود مران!" سوره ضحی، آیه ۱۰.
  4. "ما به آنچه می‌گویند داناتریم و تو بر آنان چیره نیستی از این روی هر کس را که از وعده عذاب من می‌هراسد با قرآن پند بده!" سوره ق، آیه ۴۵.
  5. "پس پند بده که تنها تو پند دهنده‌ای" سوره غاشیه، آیه ۲۱.
  6. "تو بر آنان چیره نیستی،" سوره غاشیه، آیه ۲۲.
  7. "پس با بخشایشی از (سوی) خداوند با آنان نرمخویی ورزیدی و اگر درشتخویی سنگدل می‌بودی از دورت می‌پراکندند؛ پس آنان را ببخشای و برای ایشان آمرزش بخواه و با آنها در کار، رایزنی کن و چون آهنگ (کاری) کردی به خداوند توکل کن که خداوند توکل کنندگان (به خویش) را دو" سوره آل عمران، آیه ۱۵۹.
  8. "پس با یتیم تندی مکن!" سوره ضحی، آیه ۹.
  9. "و (مستمند) خواهنده را از خود مران!" سوره ضحی، آیه ۱۰.
  10. "ما به آنچه می‌گویند داناتریم و تو بر آنان چیره نیستی از این روی هر کس را که از وعده عذاب من می‌هراسد با قرآن پند بده!" سوره ق، آیه ۴۵.
  11. "تو بر آنان چیره نیستی،" سوره غاشیه، آیه ۲۲.
  12. سعیدیان‌فر و ایازی، فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم ج۱، ص ۴۸۴.