از جمله علائم حتمیه پیش از ظهور حضرت ولی عصر(علیه السلام) که أئمه(علیهم السلام) به حتمی بودن آن تصریح فرمودهاند صیحه و ندای آسمانی است.[۱] صیحه" به صدا و ندا اطلاق میشود که شب بیست و سوم ماه رمضان که همان شب قدر است از آسمان شنیده میشود و هر جمعیتی آنرا به زبان خویش میشنود و از آن حیران و سرگردان میگردد. خوابیده از شنیدن این ندا بیدار میشود ایستاده مینشیند نشسته بر سر جای خود میخ¬کوب میشود، نوعروسان از شدت ترس از خلوت¬گاههای خویش بیرون میآیند. این ندا از جبرئیل امین است، که به زبانی رسا چنین اعلام میکند: «صبح نزدیک شد، بدانید که حق با مهدی (علیه السلام) و شیعیان اوست.» دلیل برخاستن این صیحه آسمانی برای توجه دادن مردم به نزدیکی ظهور و به وجود آوردن آمادگی درونی در میان مؤمنان مخلص.[۲]
با توجه به روایت امام رضا(علیه السلام) که فرمودند:[۳] «وَ هُوَ الَّذِي يُنَادِي مُنَادٍ مِنَ السَّمَاءِ بِاسْمِهِ...»[۴] و روایت امام صادق(علیه السلام) که فرمودند:[۵] «يُنَادِي مُنَادٍ مِنَ السَّمَاءِ أَوَّلَ النَّهَارِ أَلَا إِنَّ عَلِيّاً وَ شِيعَتَهُ هُمُ الْفَائِزُون»[۶] روشن می شود محتوای ندای آسمانی، معرفی حضرت مهدی(علیه السلام) و نیز حقانیت حضرت علی(علیه السلام) و رستگاری شیعیان اوست.[۷]
در واقع مضمون ندای آسمانی را میتوان به دو قسمت اخباری و انشائی تقسیم کرد، مراد از محتوای اخباری، مطالبی است که قالب دستوری ندارد و برای آگاهی مخاطبان است و مراد از محتوای انشایی، مطالبی است که قالب دستوری دارد و شنونده را به انجام اموری فرا میخواند.[۸]
محتوای انشایی: در محتوای انشایی دستور پیروی از حضرت مهدی(علیه السلام) است.[۹]
محتوای اخباری: بیشترین مطالبی که به عنوان محتوای اخباری در ندای آسمانی مطرح شده، معرفی حضرت مهدی(علیه السلام) به نام و نسب است و پس از آن، در ندای دوّم، برحق بودن حضرت علی(علیه السلام) و پیروانشان مطرح میشود تا کسانی که حضرت مهدی(علیه السلام) را با نام و نسب نشناخته اند، به وسیله شیعیان حضرت علی(علیه السلام) که در جهان شناخته شدهاند، ایشان را بشناسند.[۱۰] همچنین مطالب دیگری نیر در این ندا وجود دارد مانند: خداوند او را برای نابودی ستمگران برانگیخته است؛ دیگر دوران ستمگران سپری گردید؛ او امیر شماست و فرمان به دست اوست؛ از او اطاعت کنید و ... .[۱۱]
روایات و نکات آن
چند روایت وجود دارد که در آن از مضمون و محتویات ندای آسمانی خبرداده شده است:
امام رضا(علیه السلام) فرمود:[۱۲] «بدنی با قرص خورشید پدیدار شده بانگ میزند: آگاه باشید که خداوند فلانی را برای هلاک کردن ستم¬گران برانگیخت. در آن هنگام فرج مؤمنان فرا میرسد، خداوند سینههای آنان را شفا میدهد و خشم دل هایشان را میزداید.»[۱۳]
امام صادق(علیه السلام) فرمود:[۱۴] «منادی آسمانی به نام حضرت مهدی(علیه السلام) بانگ زده میگوید: آگاه باشید که فرمان از آنِ فلان پسر فلان است، دیگر پی¬کار برای چیست؟»[۱۵]
امام رضا(علیه السلام) فرمودند:[۱۶] «وَ هُوَ الَّذِي يُنَادِي مُنَادٍ مِنَ السَّمَاءِ بِاسْمِهِ...» و او کسی است که از آسمان ندا کنندهای او را به نام ندا میکند.[۱۷]
امام صادق(علیه السلام) فرمودند:[۱۸] «يُنَادِي مُنَادٍ مِنَ السَّمَاءِ أَوَّلَ النَّهَارِ أَلَا إِنَّ عَلِيّاً وَ شِيعَتَهُ هُمُ الْفَائِزُون.» منادی در اول روز از آسمان ندا میکند: بدانید علی و شیعیانش رستگارانند.[۱۹]
امام صادق(علیه السلام) فرمودند:[۲۰] «هِيَ الصَّيْحَةُ مِنَ السَّمَاءِ بِاسْمِ صَاحِبِ الْأَمْرِ.» آن صیحه از آسمان به اسم حضرت مهدی(علیه السلام) خواهد بود.[۲۱]
همچنین فرمودند:[۲۲] «حضرت مهدی(علیه السلام) قیام نمیکند مگر اینکه به نام او از آسمان، در شب جمعه، شب بیست و سوم ماه رمضان ندا داده شود. گفتم: به چه چیزی ندا میدهند؟ فرمود: به نام او و نام پدر او؛ و آن اینکه آگاه باشید فلانی فرزند فلانی، قائم آل محمّد(صلی الله علیه و آله) است. سخن او را بشنوید و از او پیروی کنید که حق با او و در اوست.»[۲۳]
از جمعبندی روایات اینگونه فهمیده می شود که همزمان با ظهور خجسته حضرت بقیة الله منادی آسمانی حضرت مهدی(علیه السلام) را با نام خود و نام پدر بزرگوارش معرفی میکند و به جهانیان اعلام میکند که هان ای اهل عالم: حجت خدا ظاهر شد است و حق با او و با آل محمد(صلی الله علیه و آله) است که دیگر دوران ستمگران سپری گردید.[۲۸]
پانویس
با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل میشوید:
↑ر.ک. سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت، ج۳ ، ص ۱۲۳؛ رمضانیان، علی رضا، شرایط و علائم حتمی ظهور، ص ۳۵؛ مهدیپور، علی اکبر، در آستانه ظهور، ص؟؟؟؟؛ زمانی، سید حسن، نشانههای قیام حضرت مهدی، ص ۳۸ ـ ۴۱