تحلیل انتقادی ادله اختلاف در علم و عصمت ائمه شیعه (مقاله)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
تحلیل انتقادی ادله اختلاف در علم و عصمت ائمه شیعه
(نگاهی به آراء یحیی محمد در مشکلة الحدیث)
رتبه علمیعلمی پژوهشی
زبانفارسی
نویسندگانعبدالهادی فقهی‌زاده زهرا عماری اللهیاری
مذهبشیعه
منتشر شده دردوفصلنامه پژوهش‌های قرآن و حدیث
وابسته بهدانشگاه تهران
محل نشرتهران، ایران
تاریخ نشرپاییز و زمستان ۱۳۹۰
شماره۲
تعداد صفحات۱۸
شماره صفحاتاز صفحه ۱۰۱ تا ۱۱۸ مجله
ناشر الکترونیکپایگاه مجلات تخصصی نور

تحلیل انتقادی ادله اختلاف در علم و عصمت ائمه شیعه (نگاهی به آراء یحیی محمد در مشکلة الحدیث) عنوان مقاله‌ای است که به بررسی روح، اقسام و ویژگی‌های آن می‌پردازد.این مقاله ۲۶ صفحه‌ای به قلم عبدالهادی فقهی‌زاده و زهرا عماری اللهیاری به زبان فارسی نگاشته شده و در دوفصلنامه پژوهش‌های قرآن و حدیث (شماره ۲، پاییز و زمستان ۱۳۹۰) منتشر گشته است.[۱]

چکیده مقاله

نویسندگان در ابتدای چکیده مقاله می‌نویسند: «یحیی محمد در "مشکلة الحدیث" بر اساس دلایلی مانند شیوه اصحاب ائمه متاخّر(ع) در برخورد با مسأله امامت، شکل‌گیری فرقه‌های گوناگون شیعی، حیرت و اختلاف شیعه در امامت امام بعد در هر دوره، عدم عرضه کتاب کافی به نواب اربعه و برداشت عدم اعتقاد به علم و عصمت ائمه(ع) با توجه به دیدگاه خاص مکتب قم درباره غلو، به انکار علم و عصمت ائمه(ع) پرداخته است که البته ادعای او خالی از اعتبار است؛ زیرا وضعیت سیاسی و اجتماعی شیعیان در دوران ائمه متأخر(ع) که به سبب تضییقات ائمه جور با تقیه شدید ایشان همراه بود، دسترسی اصحاب ائمه(ع) به ایشان را محدود و مشکل می‌ساخت و سبب نقل روایات کمتری از ایشان می‌گردید؛ چنانکه عواملی مانند آماده‌سازی شیعیان برای ورود به عصر غیبت، تعهد و امانت‌داری راویان شیعه به ضبط صحیح اسناد و از بین رفتن نامه‌ها و مکتوبات ائمه(ع) نیز نقل مستقیم روایت از ائمه معاصر(ع) را کاهش می‌داد. عدم عرضه کتاب کافی به نواب اربعه نیز به سبب عواملی مانند وجود جوّ ناامنی و تقیه، وجود قرائن صحت صدور روایات کافی نزد کلینی، عدم معاشرت مستقیم کلینی با نواب اربعهاست و نشانه تردید کلینی در علم و عصمت امام(ع) یا بی‌اعتمادی به نایبان آنان نیست؛‌ افزون بر آنکه ذکر فضایل و صفات الهی ائمه(ع) از سوی بزرگان و مشایخ قم در آثار روایی آنان، نشانه اعتقاد راسخ به علم غیب و عصمت ائمه(ع) و اثبات خلافت الهی آنان در روایاتی بوده که به جمع و نقل آن همت گماشته‌اند»[۲]

فهرست مقاله

  • چکیده؛
  • طرح مسأله؛
۱. سلوک اصحاب ائمه متأخر(ع) در مواجهه با امر امامت:
۱-۱. روش اصحاب ائمه متأخر در نقل روایت؛
۱-۲. علل عدم عرضه کافی به نواب اربعه؛
۲. فرقه‌های شیعه و امامت:
۲-۱. ریشه‌های اختلاف و موضع شیعه؛
۲-۲. تردید در اصالت همه فرقه‌های نام‌برده‌شده در کتب ملل و نحل؛
۲-۳. علت اختلاف در جانشینی امام معصوم(ع)؛
۲-۴. واقفیه؛
۳. مکتب قم و علم و عصمت ائمه(ع)؛
  • نتیجه‌گیری؛
  • کتاب‌شناسی.

دربارهٔ پدیدآورندگان

عبدالهادی فقهی‌زاده (پدیدآورنده)
عبدالهادی فقهی‌زاده
دکتر عبدالهادی فقهی‌زاده (متولد ۱۳۴۷ ش، بهبهان)، تحصیلات دانشگاهی خود را در مقطع دکتری علوم و حدیث دانشگاه تربیت مدرس به اتمام رساند. عضو هيأت علمی گروه علوم و حديث دانشگاه تهران، معاونت پژوهشی دانشكده علوم و حديث از جمله فعالیت‌های وی است.[۳] او علاوه بر تدریس در دانشگاه به مشاوره و راهنمایی پایان‌نامه‌های دانشجویان نیز مشغول است و تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشتهٔ تحریر درآورده است. «تحلیل و بررسی نبوت پیامبر اکرم پیش از بعثت»، «تحلیل انتقادی دیدگاه‌های موجود درباره خروج سفیانی و روایات آن»، «نگرش مثبت به انسان از دیدگاه نهج‌البلاغه»، «تحلیل انتقادی ادله اختلاف در علم و عصمت ائمه شیعه»، «نقش عباسیان در جعل و تحریف روایات مهدوی»، «مرجعیت علمی امام علی در گستره علوم دینی»، «علامه مجلسی و فهم حدیث» و «ویژگی‌های روح از دیدگاه قرآن و روایات» برخی از این آثار است.[۴]
زهرا عماری اللهیاری (پدیدآورنده)
زهرا عماری اللهیاری
خانم دکتر زهرا عماری اللهیاری، تحصیلات دانشگاهی خود را در مقطع دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه قرآن و حدیث به اتمام رساند. همکاری با ﭘﮋوﻫﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم اﻧﺴﺎنی و ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت فرهنگی از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس دروس حوزوی و دانشگاهی به راهنمایی و داوری پایان‌نامه‌های دانشجویان نیز مشغول است و تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر درآورده است. «تحلیل انتقادی ادله اختلاف در علم و عصمت ائمه شیعه (ع)»، «بررسی ادله اعجاز قرآن کریم در نهج البلاغه» و «تحلیل انتقادی مواجهه یحیی محمد با مسأله امامت در مشکلة الحدیث» برخی از این آثار است.[۵]

پانویس

دریافت متن