تفسیر کبیر منهج الصادقین (کتاب)
تفسیر کبیر منهج الصادقین کتابی است به زبان فارسی که مشتمل بر تأویلات آیات قرآن میباشد. این کتاب اثر فتح‌الله کاشانی است و انتشارات کتابفروشی اسلامیه انتشار آن را به عهده داشته است.[۱]
| تفسیر کبیر منهج الصادقین | |
|---|---|
 | |
| زبان | فارسی |
| نویسندگان | فتح‌الله کاشانی |
| ناشر | انتشارات کتابفروشی اسلامیه |
| محل نشر | بیروت، لبنان |
| سال نشر | ۱۳۶۶ ش |
| تعداد جلد | ۱۰ |
| فهرست جلدها | جلد اول، جلد دوم، جلد سوم، جلد چهارم، جلد پنجم، جلد ششم، جلد هفتم، جلد هشتم، جلد نهم، جلد دهم |
دربارهٔ کتاب
«منهج الصادقین فی الزام المخالفین» نام تفسیری است که ملا فتح الله کاشانی از عالمان شیعه قرن دهم هجری در زمان شاه طهماسب صفوی آن را تألیف نموده است. تاریخ تولد او معلوم نیست ولی تاریخ وفاتش سال ۹۸۸ق در کاشان اتفاق افتاده است. ملا فتح الله از شاگردان نامدار علی بن حسن زواره‌ای صاحب تفسیر ترجمة الخواص است. او عالمی جامع بوده و آثاری مفیدی از خود بر جای نهاده است که عبارتند از: ترجمه الاحتجاج طبرسی به نام «کشف الاحتجاج»، «تنبیه الغافلین و تذکره العارفین» در شرح نهج البلاغه به زبان فارسی، «زبدة التفاسیر» تفسیری است به زبان عربی و تفسیر فارسی بزرگ او به نام «منهج الصادقین فی الزام المخالفین» با تصحیح علامه شعرانی و خلاصه همین تفسیر به نام «خلاصة المنهج» که به وسیله آیت الله حسن حسن‌زاده تصحیح و منتشر شده است.
بیشتر منابع مؤلف عبارتند از:
- تفسیر الکشاف زمخشری
- تفسیر انوار التنزیل بیضاوی
- مجمع البیان طبرسی
- کنزالعرفان فاضل مقداد
- تفسیر ابوالفتوح رازی
- تفسیر گازر
- تفسیر تبیان طوسی
- روایات تفسیری از کتب روایی و غیر آنها به‌ویژه در تفسیر قصص قرآن و آیات الاحکام.
- تفسیر مواهب علیه
- تفسیر ترجمة الخواص زواره‌ای.
پیش از تفسیر «منهج الصادقین» تفسیری که به زبان فارسی مورد توجه فارسی زبانان قرار گرفته بود، تفسیر ملا حسین واعظ کاشفی سبزواری به نام «مواهب عِلّیه» است که به نقل روایات اهل بیت توجهی نکرده بود. ملا فتح الله با استفاده از سبک و سیاق آن، این تفسیر را با صبغه شیعی به نگارش در آورد و احادیث و روایات منقول از اهل بیت (ع) را نیز بر آن افزود. در این اثر همان‌گونه که از نامش پیدا است او با روشی متین و به دور از تندی و تعصب، عقاید و کلام شیعه را نمایندگی می‌کند. حال و هوای حکومت صفوی هم با توجه به فارسی زبان بودن مردم ایران، طبعاً پذیرش چنین تفسیری را دوچندان ساخته بود و از همین روی، از آن زمان تاکنون با استقبال خوبی مواجه بوده است.
مؤلف، نخست مقدمه عالمانه‌ای در ده فصل نگاشته که در آن عناوین زیر بررسی شده است:
فصل اول: در ذکر اسامی بعضی از قرّاء قرآن و صحت اسناد آنها.
فصل دوم: در ذکر اسامی قرآن و معنای سوره و آیه و وجه تسمیه هر یک از آنها.
فصل سوم: در بیان اصحّ اعداد آیات قرآنی و فایده شناخت آن.
فصل چهارم: در تبیین معنی تفسیر و تأویل قرآن و ذکر اقسام معانی فرقان.
فصل پنجم: در تفسیر حدیثی از عامه،
فصل ششم: در بیان حدیث «مَنْ فَسَّرَ الْقُرْآنَ بِرَأْیِهِ وَ اصاب الحق فقد اخطأ».
فصل هفتم: در آن‌که قرآن مصون و مصون و محفوظ از زیاده و نقصان است.
فصل هشتم: قرآن در عهد رسول الله مجموع و مرتب بود "علی ما هو علیه الآن".
فصل نهم: اعجاز قرآن.
فصل دهم: احادیث و اخباری که دلالت بر ترغیب قرائت قرآن و دانستن معانی فرقان می‌کند.
در این تفسیر، به‌ویژه در تفسیر قصص قرآن، روایات ضعیف و اسرائیلیات نیز کم و بیش مشاهده می‌شود. امتیاز این تفسیر به «مقدمه» و «فارسی بودن» آن و نیز فشرده نکات برجسته‌ای است که به نقل از تفاسیر پیش از خود به زبان فارسی در این اثر نقل شده است [۲][۳]
فهرست کتاب
در این مورد اطلاعاتی در دست نیست.
دربارهٔ پدیدآورنده
پانویس
- ↑ شبکه جامع کتاب گیسوم
- ↑ تفسیر منهج الصادقین، فتح الله کاشانی، تصحیح عبدالرحیم عقیقی بخشایشی، قم، انتشارات نوید اسلام، ۱۳۸۸ش.
- ↑ کوشا، محمد علی، مقاله «تفسیر منهج الصادقین»، دانشنامه معاصر قرآن کریم.
- ↑ وبگاه فرهیختگان تمدن شیعی