جابر بن سلیم هجیمی

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
(تغییرمسیر از جابر بن سلیم)
جابر بن سلیم هجیمی
تصویر قدیمی از بصره
نام کاملجابر بن سلیم هجیمی
جنسیتمرد
کنیهابوجُرَیّ
از قبیلهبنی‌تمیم
از تیرههجیم بن عمرو
پدرسلیم بن جابر
محل زندگیبصره
درگذشتبصره
از اصحابپیامبر خاتم

مقدمه

نام او جابر بن سلیم از بنوانمار[۱] از قبیله هُجیم بن عمرو تیره‌ای از تمیم است. برخی نام وی را سلیم بن جابر نوشته‌اند[۲]. رجال‌نویسان و صحابه‌نگاران با اینکه شرح حال وی است را در هر دو نام آورده‌اند، تأکید کرده‌اند سلیم بن جابر اشتباه[۳] وی مشهور به کنیه‌اش ابوجُرَیّ (به تصغیر) است که برخی به اشتباه ابوجزی نوشته‌اند[۴] او همراه افرادی از قبیله‌اش خدمت رسول خدا (ص) رسید. آن حضرت ردایی از پشم که به خاطر بلندی، حاشیه‌اش روی پایش بود بر تن داشت[۵] و اطرافیانش، دستوراتش را عمل می‌کردند. وی نزد آن حضرت رفته با علیک السلام یا رسول الله سخن آغاز کرد که پیامبر این نوع سلام را سلام مردگان دانست و فرمود: بگو « اَلسَّلاَمُ عَلَيْكَ يَا رَسُولَ اَللَّهِ »[۶]. پیامبر خود را فرستاده خدایی معرفی کرد که چون بخوانندش اجابت می‌کند، در خشکسالی سیرابشان می‌کند و چون مرکبشان در بیابانی گم شود و او را بخوانند، به آنان بازمی گرداند. سپس رسول خدا (ص) به او سفارش کرد کار نیکویی را کوچک نشمارد، چون از او عیب‌جویی شد تلافی نکند، در لباس پوشیدن از فخر و تکبر بپرهیزد و کسی را ناسزا نگوید [۷]. این حدیث را تنها ابوجری هجیمی از رسول خدا (ص) نقل کرده است[۸]. اما در برخی منابع، بدون واسطه از ابوتمیمه هجیمی نقل شده که صحیح نیست[۹]؛ زیرا ابوتمیمه هجیمی، تابعی است نقل روایات خود را از طریق صحابه دیگر، از جمله ابوجری می‌کند[۱۰]. در برخی موارد نیز در سلسله سند پس از ابوتمیمه، به نام یا کنیه ابوجری تصریح نشده، بلکه با تعبیر «عن رجل من قومه»؛ از او یاد شده است[۱۱] که با توجه به اسناد کامل دیگر، منظور، همان ابوجری هجیمی است.

وی در بصره سکونت گزید[۱۲] و همان‌جا درگذشت[۱۳]. بصریان روایات او را نقل کرده و پراکنده‌اند[۱۴]. از جمله راویان وی، ابن سیرین، ابورجاء عطاردی، ابوتمیمه هجیمی و عقیل بن طلحه هستند[۱۵].[۱۶]

منابع

پانویس

  1. خلیفة بن خیاط، ص۸۶؛ مزی، ج۳۳، ص۱۸۸.
  2. ابن سعد، ج۷، ص۳۱؛ طبرانی، ج۷، ص۶۲.
  3. بخاری، ج۲، ص۲۰۵ و ج۴، ص۱۲۰؛ ابن حبان، الثقات، ج۳، ص۵۴؛ ابن عبدالبر، ج۱، ص۲۹۸ و ج۲، ص۲۰۷؛ ابن اثیر، ج۱، ص۴۸۷ و ج۲، ص۵۴۲؛ ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۵۴۲ و ج۳، ص۱۴۰ و ج۷، ص۵۵. ابن حجر سلیمان بن جابر، را تصحیف شده سلیم بن جابر دانسته است ابن حجر، الاصابه، ج۳، ص۲۴۱.
  4. ر. ک: بخاری، ج۲، ص۲۰۶.
  5. ابن سعد، ج۷، ص۳۱؛ احمد بن حنبل، ج۵، ص۶۳؛ بخاری، ج۲، ص۲۰۵؛ بیهقی، ج۳، ص۲۳۶.
  6. عبدالرزاق صنعانی، ج۱۰، ص۳۸۴؛ ابن ابی عاصم، ج۲، ص۳۹۳؛ ابن عبدالبر، ج۱، ص۲۹۸.
  7. ابن ابی عاصم، ج۲، ص۳۹۲؛ طبرانی، ج۷، ص۶۴؛ طبری، ج۱۱، ص۵۶۸؛ و ر. ک: احمد بن حنبل، ج۵، ص۶۴؛ ابن ابی الدنیا، ص۱۹۱؛ ابن حبان، صحیح، ج۲، ص۲۸۱؛ ابن اثیر، ج۱، ص۴۸۷ و ج۲، ص۵۴۲.
  8. ابن حجر، فتح، ج۱۱، ص۵.
  9. کراجکی، ص۹۵.
  10. ر. ک: مدخل: ابوتمیمه مجیمی.
  11. ترمذی، ج۴، ص۱۷۰؛ ابن اثیر، ج۶، ص۳۹۵.
  12. خلیفة بن خیاط، ص۳۰۴؛ ابن سعد، ج۷، ص۳۱؛ ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۴۸۷.
  13. ابن حبان، مشاهیر، ص۷۴.
  14. ابن عبدالبر، ج۱، ص۲۹۸.
  15. ابن ابی حاتم، ج۲، ص۴۹۴ و ج۴، ص۲۰۸؛ مزی، ج۳۳، ص۱۸۸؛ ابن عبد البر، ج۱، ص۲۹۸ و ج۲، ص۲۰۷.
  16. داداش‌نژاد، منصور، مقاله «ابوجری هجیمی»، دانشنامه سیره نبوی ج۱، ص:۲۱۱-۲۱۲.