جهم بن حکم مدائنی
آشنایی اجمالی
نجاشی گوید: جهم بن حکم قمی کوفی بصری مدائنی ثقه و کم روایت است. او کتابی دارد که ابن بطه از آن یاد کرده و اسنادش را خلط کرده است، چون یک بار آن را از احمد برقی و بار دیگر از احمد از پدرش نقل میکند.[۱] شیخ طوسی یک بار از جهم بن حکم عمی (قمی) بصری و بار دیگر از «جهم بن حکم مدائنی» نام برده و در هر دو مورد میگوید که کتاب او را «احمد برقی» از پدرش نقل کرده است.[۲] آقابزرگ، کوفی و بصری و مدائنی را سه نفر به شمار آورده است،[۳] در حالی که نجاشی فقط از کوفی سخن گفته و شیخ از بصری و مدائنی نام برده است. گرچه درباره نام پدر نیز اختلاف دارند، لیکن به احتمال قوی در حکم و حکیم تصحیف رخ داده است. به هر حال رجالنویسان متأخر هر سه نفر را یکی میدانند.[۴] راوی او چه احمد برقی و چه پدرش باشد، جهم را باید از رجال قرن سوم به شمار آورد، چون هر دو برقی مربوط به قرن سوم هستند. کتاب الحدیث اثر اوست[۵].[۶]
منابع
- جمعی از پژوهشگران، فرهنگنامه مؤلفان اسلامی ج۱