حارث بن ازمع همدانی
آشنایی اجمالی
او همان حارث بن اعرج (لنگ) است. ابن سعد[۱] نسب وی را چنین ذکر کرده است: حارث بن ازمع بن ابی‌بثینه بن عبدالله بن مر بن مالک بن حرب بن حارث بن سعد بن عبدالله بن وادعه؛ از قبیله همدان در صحابی بودن وی اختلاف است. به گفته ابن اثیر[۲] و ابن حجر[۳]، ابوموسی مدینی در کتاب ذیل معرفة الصحابه ابن منده، به نقل از ابن شاهین و عبدان مروزی او را از صحابه دانسته است؛ چنان که ابن عبدالبر[۴] نیز وی را از صحابه دانسته است، اما ابن اثیر[۵] و ابن حجر[۶] او را تابعی دانسته و مدعی شده‌اند که ابن شاهین نیز وی را تابعی دانسته و گفته است: حارث جاهلیت را درک کرد. به همین سبب ابن حجر[۷] نیز وی را در شمار مخضرمین آورده است. ابن سعد[۸] او را از طبقه نخست تابعین اهل کوفه که از عمر روایت دارند بر شمرده و بخاری[۹] و ابن حبان[۱۰] نیز او را در شمار تابعین آورده‌اند که البته دلیلی بر صحابی بودن وی ندارد و روایات او از عمر بن خطاب، عبدالله بن مسعود و عمرو بن عاص[۱۱] شاهد بر تابعی بودن وی است. حارث و برادرش شداد بن ازمع، از مردان بزرگ و شریف کوفه بوده‌اند. ابن حزم[۱۲] از او در شمار یاران امام علی بن ابی طالب یاد کرده، اما بلاذری[۱۳]، او و برادرش را از شهادت‌دهندگان علیه حجر بن عدی دانسته است، که البته این تبدل حالات در برخی از یاران امام نیز اتفاق افتاد و آنان پس از تسلط معاویه بر امور، تسلیم اراده او شدند. وی در سال‌های پایانی حکومت معاویه و زمانی که نعمان بن بشیر والی کوفه بود، درگذشت [۱۴]. ابن حبان[۱۵] درگذشت وی را در زمان ولایت بشر بن مروان بر کوفه دانسته است در حالی که بشر تنها از جانب برادر خود عبد الملک والی کوفه و بصره شد و منابع به درگذشت حارث بن ازمع در زمان معاویه اتفاق نظر دارند[۱۶].[۱۷]
جستارهای وابسته
- همدان (قبیله)
- شداد بن ازمع (برادر)
منابع
پانویس
- ↑ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۶، ص۱۷۳.
- ↑ ابن اثیر، اسد الغابه، ج۱، ص۵۸۶.
- ↑ ابن حجر، الاصابه، ج۲، ص۱۳۳.
- ↑ ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج۹، ص۳۴۷.
- ↑ ابن اثیر، اسد الغابه، ج۱، ص۵۸۶.
- ↑ ابن حجر، الاصابه، ج۲، ص۱۳۳.
- ↑ ابن حجر، الاصابه، ج۲، ص۱۳۳.
- ↑ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۶، ص۱۷۳.
- ↑ بخاری، التاریخ الکبیر، ج۲، ص۲۶۴.
- ↑ ابن حبان، الثقات، ج۴، ص۱۲۶.
- ↑ بخاری، التاریخ الکبیر، ج۲، ص۲۶۴؛ ابن حبان، الثقات، ج۴، ص۱۲۶؛ بیهقی، السنن الکبری، ج۱، ص۱۸۲.
- ↑ ابن حزم، جمهرة أنساب العرب، ص۳۹۵.
- ↑ بلاذری، انساب الاشراف، ج۵، ص۲۵۵.
- ↑ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۶، ص۱۷۳؛ ابن حبان، الثقات، ج۴، ص۱۲۶.
- ↑ ابن حبان، الثقات، ج۴، ص۳۵۸.
- ↑ بنگرید: ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج۱، ص۳۴۷؛ ابن اثیر، اسد الغابه، ج۱، ص۵۸۶؛ ابن حجر، الاصابه، ج۲، ص۱۳۳.
- ↑ محمدی، رمضان، مقاله «حارث بن ازمع همدانی»، دانشنامه سیره نبوی ج۲، ص ۴۴۷.