حسن بن شاذان واسطی در معارف و سیره رضوی
آشنایی اجمالی
در کتب رجال شیعه عنوانی از او نشده و تنها در جامع الرواة با استناد به روایتی که او از امام رضا(ع) نقل کرده نام او را ذکر میکند، ولی در کتب رجال اهل سنت و جماعت شرح حال او آمده و از مشایخ و راویان او سخن گفتهاند، او از مشایخ بزرگ حدیث بوده و گروهی از اکابر محدثان از وی اخذ حدیث کردهاند و ما اینک آنچه را درباره وی ذکر شده زیاد مینگاریم.
ابن حبان گوید: حسن بن شاذان واسطی از محمد بن فضیل و یحیی بن سعید قطان و حرمی بن عمارة و گروهی دیگر روایت میکنند و از وی نیز پدرم روایت میکند، عبدالرحمان گوید: از پدرم در مورد او سؤال کردند وی گفت: او یکی از مشایخ میباشد.
ذهبی گوید: حسن بن شاذان واسطی که نام پدرش خلف بوده و گفته شده حسن بن خلف بن شاذان، او از ابواسحاق ازرق و ابومعاویه و گروهی روایت میکند و از وی بخاری و ابوعروبة و محاملی روایت میکنند، خطیب او را از ثقات ذکر کرده است. ابن حجر گوید: حسن بن شاذان بن زیاد واسطی ابوعلی بزاز که گاهی به جدش منسوب میگردد، او وارد بغداد شد و در آنجا به نقل حدیث پرداخت، او از اسحاق بن یوسف ازرق و ابن مهدی و قطان و یزید بن هارون روایت میکند، و از وی نیز بخاری و بقی بن مخلد و ابوحاتم و ابن ابی الدنیا و جماعتی دیگر روایت کردهاند.
خطیب بغدادی گوید: حسن بن خلف بن شاذان ابوعلی واسطی وارد بغداد شد و در آنجا حدیث گفت، او از اسحاق بن یوسف ازرق و محمد بن عدی و ابواسامه روایت میکند، و از وی محمد بن هارون و اسماعیل مجامل روایت میکنند، بخاری حدیث او را در کتاب صحیح نقل میکند و او را از ثقات میداند محمد بن اسحاق سراج گفت: او در سال ۲۴۶ در بغداد درگذشت.
اسلم بن سهل او را به عنوان حسن بن خلف بن زیاد نقل کرده و از شاذان ذکری نکرده است و ابن منده و کلاباذی هم این گونه از وی نام بردهاند ولی در تاریخ بخاری اوسط حسن بن شاذان واسطی ضبط کرده و گفته است درباره او سخن میگویند؛ ظاهراً شاذان لقب پدرش میباشد، و ابن عدی گفته من حدیث منکری از وی ندیدهام.
او از حضرت رضا(ع) یک حدیث نقل میکند، او میگوید: برای امام رضا(ع) نوشتم که اهل واسط مرا اذیت میکنند و رنجم میدهند زیرا آنها عثمانی میباشند و با شیعیان علی دشمنی دارند.
امام(ع) به خط خود برای من نوشتند: خداوند برای شیعیان ما در دولت باطل به صبر و شکیبایی عهد و پیمان گرفته است، اینک در برابر امر خداوند صبر داشته باش، و در مقابل آزار و اذیت دشمنان اهل بیت(ع) مقاومت نما.[۱]
منابع
پانویس
- ↑ عطاردی قوچانی، عزیزالله، راویان امام رضا در مسند الرضا، ص 113-114.