حضرت سمانه در تاریخ اسلامی

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

مقدمه

دومین همسر امام جواد (ع) کنیزی به نام سمانه مغربیه بود. ثمره این ازدواج تعدادی فرزند پسر و دختر بود که حضرت امام هادی (ع) یکی از آنان است.

از محمد بن فرج روایت شده است که گفت: امام جواد (ع) مرا احضار نمود. پس از شرفیابی به محضر آن حضرت، فرمود: قافله‌ای وارد شهر مدینه شده است که کنیزانی برای فروش همراه خود آورده‌اند. آن‌گاه کیسه‌ای، که در آن (۶۰) دینار بود، به من سپرده، اوصاف و ویژگی‌های کنیزی را برایم تعریف نمود و فرمود: به میان کاروان برو و آن کنیز را برایم خریداری کن. طبق دستور حضرت به میان کاروان رفته، کنیز مورد نظر را با همان مبلغی که به من داده بود، خریداری کردم و به محضر امام جواد علی (ع) آوردم. نام آن کنیز جمانه (سمانه) بود.

او نزد بانویی متولد شده بود که تربیت او را تا زمانی که برده‌فروش قافله او را خریداری نمود، بر عهده داشت و هنگام فروش نیز شرط کرد که مراقب او باشد تا در معرض خیانت قرار نگرفته، به دست خریدار واقعی برسد. آری، او همان بانوی ارزشمندی بود که پس از چندی امام هادی (ع) از دامان پاک وی به دنیا آمد[۱].

امام هادی (ع)، در سخنی کوتاه ولی پرمغز، مادر خویش را ستایش کرده و با این عمل مقام شامخ و ارجمند مادرش را یادآور شده است. چونان آموزگاری دلسوز، به همه انسان‌های بهره‌مند از نعمت مهر مادری می‌آموزد که حریم حرمت مادر بس گرانقدر و پربها است. او فرمود: «أُمِّي عَارِفَةٌ بِحَقِّي‌، وَ هِيَ مِنْ أَهْلِ الْجَنَّةِ، لَا يَقْرَبُهَا شَيْطَانٌ مَرِیدٌ، وَ لَا يَنَالُهَا كَيْدُ جَبَّارٍ عَنِيدٍ، وَ هِيَ مَكْلُوءَةٌ بِعَيْنِ اللَّهِ الَّتِي لَا تَنَامُ، وَ لَا تَتَخَلَّفُ عَنْ أُمَّهَاتِ الصِّدِّيقِينَ وَ الصَّالِحِينَ»[۲]؛ مادرم شخصی آگاه و به امامت من معتقد است و مقام فرزند خود را می‌داند. او از بهشتیان است و هیچ‌گاه وسوسه‌های شیطانی و نیرنگ‌های ستمگران او را فریب نمی‌دهد. وی در پناه چشمان همیشه بیدار خداوند، از لطف و رحمتش بهره‌مند خواهد بود و از مادران انسان‌های شایسته و راستگو و درست‌کار جدا نخواهد شد[۳].[۴]

منابع

پانویس

  1. اثبات الوصیة، ص۲۲۸.
  2. اثبات الوصیة، ص۲۲۸.
  3. اثبات الوصیة، ص۲۲۸؛ انوار البهیة، ص۲۷۳؛ دلائل الامامة، ص۴۱۰، ح۳۶۹؛ مدینة المعاجز، ج۷، ص۴۲۰، ح۲۴۲۲.
  4. طباطبایی اشکذری، سید ابوالفضل، دانشنامه جوادالائمه، ص۵۴.