حمزة بن حبیب زیات در تاریخ اسلامی

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

آشنایی اجمالی

وی یکی از هفت قاری مشهور قرآن کریم (قراء سبعه) و آزاد شده عکرمة بن ربعی تیمی است. وی اصلاً ایرانی است ولی پدرش در کوفه ساکن بود. حمزه در سال ۸۰ ه‍.ق در زمان خلافت عبدالملک بن مروان به دنیا آمد. او در کوفه نشو و نما یافت و به کسب فقه حدیث و قرآن پرداخت.

چون شغل روغن فروشی را پیشه خود ساخت، او را زیات لقب دادند.

حمزه مردی فقیه، عابد، زاهد، متواضع و دارای مناعت طبع و در فضایل انسانی کم نظیر بود. شب‌ها را پس از کمی استراحت به عبادت و تلاوت قرآن و روزها به تعلیم قرائت قرآن می‌پرداخت. حمزه پس از تدریس، تعلیم و پراکنده شدن شاگردانش به نماز می‌ایستاد.[۱]

ارتباط با امام

حمزة بن حبیب از اصحاب امام صادقS[۲] و از پیشوایان شیعه در قرائت قرآن است[۳]. او قرائت را از امام صادقS، سلیمان بن اعمش، حمران بن اعین و دیگران آموخته است[۴].[۵]

خدمات

حمزه در میان قاریان هفت‌گانه (سبعه) از پیشوایان شیعه در قرائت است. استادش سلیمان بن اعمش او را حبر القرآن می‌خواند و شعیب بن حرب، قرائت او را درّ لقب داده است. ابن جزری از وی به امام حجر، حافظ قرآن و حدیث، عابد و زاهد یاد می‌کند.[۶]

تألیفات

وی تألیفاتی در علوم قرآنی دارد که عبارت اند: کتاب القرآنه فی مقطوع قرآن متشابه القرآن، حدود القرآن اسباع القرآن. او سرانجام پس از عمری طولانی در خدمت به قرآن در سال ۱۵۶ه‍.ق در حلوان وفات یافت و همان جا مدفون شد.[۷]

منابع

پانویس