رافع بن حریمله قینقاعی

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

مقدمه

او را رافع بن حرمله نیز خوانده‌اند.[۱] از زندگانی‌اش اطلاعات فراوانی در دست نیست. وی از اعضای طایفه یهودی بنی‌قینقاع بود که در یثرب، کنار قبایل خزرج و در هم پیمانی با آنها بودند. این طایفه در سال دوم هجری پیمان خود را با پیامبر نقض کردند[۲]. عبدالله بن اُبی از سران خزرج فراوان کوشید مانع تبعید آنان از یثرب شود؛ اما موفق نشد.[۳] رافع و تنی دیگر از این طایفه که تا اندازه‌ای فقیر هم بودند، ترجیح دادند کنار عبدالله بن اُبی بمانند، زیرا وی نیازهایشان را برآورده می‌کرد، از این رو رافع اسلام آورد و به عبداللّه‌بن اُبی پیوست و در کنار او به مخالفت پنهانی با پیامبر (ص) پرداخت. عبدالله بن اُبی، رافع را بسیار دوست داشت و رافع نیز فراوان به وی ارادت می‌ورزید و به او می‌گفت خودم، مالم و فرزندانم فدای تو باشند.

مرگ عبدالله بن اُبی در ذی‌قعده (سال ۹ هجری)[۴] برای رافع و دیگر یهودیان مسلمان شده بسیار دشوار بود و در تشییع جنازه عبدالله بن اُبی حضوری چشمگیر داشتند، به گونه‌ای که دیگران نمی‌توانستند به تابوت نزدیک شوند؛ همچنین پس از دفن وی خاک بر سر ریخته و می‌گفتند ای کاش پیش از تو جان داده بودیم.[۵] برپایه این روایت، رافع تا مرگ عبدالله بن اُبی در سال ۹ هجری زنده بود. برابر برخی گزارش‌ها هنگام اعزام به تبوک در همان سال، رافع از دنیا رفت و پیامبر (ص) پس از مرگش او را منافق بزرگی شمرده بود[۶].[۷]

رافع بن حریمله قینقاعی در شأن نزول

منابع

پانویس

  1. المغازی، ج ۳، ص ۱۰۵۹.
  2. المغازی، ج ۱، ص ۱۷۶.
  3. المغازی، ج ۱، ص ۱۷۷ ـ ۱۷۹.
  4. دلائل‌النبوه، ج ۵، ص ۲۸۵؛ المنتظم، ج ۳، ص ۳۷۷.
  5. المغازی، ج ۳، ص ۱۰۵۷ ـ ۱۰۶۰.
  6. المحبر، ص ۴۷۰؛ السیرة النبویه، ج ۱، ص ۵۲۷؛ انساب الاشراف، ج، ص ۲۸۵.
  7. اسماعیلی، مهران، مقاله «رافع بن حریمله قینقاعی»، دائرة المعارف قرآن کریم، ج۱۳.