رقبان در فقه سیاسی

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

مقدمه

انتظار داشتن، حفاظت‌ کردن[۱]، مراقبت ‌کردن، رعایت‌ کردن، پاس‌ داشتن [۲]؛ اصل آن از "رقب" به معنای حراست (به قصد تحقیق یا اشراف بر چیزی)[۳]، انتصاب (منصوب ‌شدن) برای محافظت چیزی[۴].

لَا يَرْقُبُونَ فِي مُؤْمِنٍ إِلًّا وَلَا ذِمَّةً وَأُولَئِكَ هُمُ الْمُعْتَدُونَ[۵].

از اصطلاحاتی که قرآن کریم برای تأکید و سفارش بر حفظ و مراعات عهد، پیمان و قراردادهای بین افراد، قبایل و ملت‌ها به کار گرفته، "رقب" است و مشرکان به خاطر نقض عهد، پیمان و سوگند خود مذمت و مؤاخذه شده اند: وَأُولَئِكَ هُمُ الْمُعْتَدُونَ.

علامه طباطبایی به ‌تفصیل درباره عهد و پیمان و احکام عقلی و شرعی در حفظ و رعایت آن و نیز احکام شرعی و اقسام و فروع آن سخن گفته است[۶].[۷]

منابع

پانویس

  1. ابن‌منظور، لسان العرب، ج۱، ص۴۲۵.
  2. بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۷۵۸.
  3. حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن، ج۴، ص۱۹۰.
  4. ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج‌۲، ص‌۴۲۸.
  5. «درباره هیچ مؤمنی نه پیوندی را پاس می‌دارند و نه پیمانی را و آنانند که تجاوزگرند» سوره توبه، آیه ۱۰.
  6. ر. ک: سید محمد حسین طباطبایی، المیزان، ج۹، ص۱۸۴-۱۹۱.
  7. نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص: ۳۱۴.