زبان قرآن
خداوند با زبان انسان‌ها با آنها به گفتگو پرداخته است و قرآن کریم نیز به زبان عربی نازل شده است. زبان موضوعی قرآن در چهار بخش مطرح شده است: احکام و تکلیف؛ امثال و حکم؛ سخن از سرای غیب و معارف و اصول شناخت.
مقدمه
خداوند سبحان از طریق پیامبران، با زبان بشری به هدایت انسان‌ها می‌پردازد: ﴿وَمَا أَرْسَلْنَا مِن رَّسُولٍ إِلاَّ بِلِسَانِ قَوْمِهِ لِيُبَيِّنَ لَهُمْ فَيُضِلُّ اللَّهُ مَن يَشَاء وَيَهْدِي مَن يَشَاء وَهُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ﴾[۱]. قرآن کریم نیز به زبان عربی آشکاری نازل شده است: ﴿إِنَّا جَعَلْنَاهُ قُرْآنًا عَرَبِيًّا لَّعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ﴾[۲]. بدون شک عموم مردم و عرف عام، مخاطب قرآن هستند؛ ظاهر قرآن به زبان عرف عام و باطن آن به زبان متخصصان سخن گفته است[۳].
زبان موضوعی قرآن
بخش نخست: احکام و تکلیف: ﴿أَحَلَّ اللَّهُ الْبَيْعَ وَحَرَّمَ الرِّبَا﴾[۴].
بخش دوم: امثال و حکم: ﴿مَّثَلُ الَّذِينَ كَفَرُواْ بِرَبِّهِمْ أَعْمَالُهُمْ كَرَمَادٍ اشْتَدَّتْ بِهِ الرِّيحُ فِي يَوْمٍ عَاصِفٍ لاَّ يَقْدِرُونَ مِمَّا كَسَبُواْ عَلَى شَيْءٍ ذَلِكَ هُوَ الضَّلالُ الْبَعِيدُ﴾[۵].
بخش سوم: سخن از سرای غیب: البته این واژه‌ها و الفاظی که برای توصیف جهان غیب به کار رفته، متناسب با عالم حس است. برای مثال، از مراتب و نیروهای فرشتگان با "أجنحه" یعنی بال‌ها، تعبیر شده است.
بخش چهارم: معارف و اصول شناخت مانند صفات جمال که در آخر سوره حشر آمده است[۶].
منابع
پانویس
- ↑ و هیچ پیامبری را جز به زبان قومش نفرستادیم تا (پیامش را) برای آنان به روشنی بیان کند بنابراین خداوند هر که را بخواهد بیراه می‌دارد و هر که را بخواهد به راه می‌آورد و او پیروزمند فرزانه است؛ سوره ابراهیم، آیه۴.
- ↑ به راستی ما آن را قرآنی عربی قرار دادیم باشد که خرد ورزید؛ سوره زخرف، آیه۳.
- ↑ ر. ک: خسروپناه، عبدالحسین، کلام نوین اسلامی، ص ۱۹۶.
- ↑ خداوند خرید و فروش را حلال و ربا را حرام کرده است؛ سوره بقره، آیه۲۷۵.
- ↑ حکایت کردار آنان که به پروردگارشان کفر ورزیدند چون (توده) خاکستری است که در روزی بادخیز باد بر آن بوزد؛ از آنچه به چنگ آورده‌اند چیزی در کف ندارند؛ این همان گمراهی ژرف است؛ سوره ابراهیم، آیه۱۸.
- ↑ ر. ک: خسروپناه، عبدالحسین، کلام نوین اسلامی، ص ۱۹۳ ـ ۱۹۷.