سعی در فقه سیاسی
مقدمه
عمل کردن (خیر یا شرّ)، کسب و کار[۱]، جُهد (کوشش و تلاش کردن در امور مادی یا معنوی)[۲]، شتافتن و کوشیدن[۳].
﴿وَأَنْ لَيْسَ لِلْإِنْسَانِ إِلَّا مَا سَعَى﴾[۴].
عمل و کردار انسانی بهاقتضای جهت و نیتی که در ورای آن نهفته است، بار ارزشی میپذیرد. همه دنیای انسان در اعمال او از خیر و شرّ خلاصه میگردد و آن عمل همواره ملازم او خواهد بود و انسان جز آنچه از عمل و کردار دارد، بهره و نصیبی نخواهد داشت﴿وَأَنْ لَيْسَ لِلْإِنْسَانِ إِلَّا مَا سَعَى﴾[۵].[۶]
عمل صالح و سعی بلیغ در جهت صلاح و رستگاری، بیپاداش نخواهد ماند: ﴿فَمَنْ يَعْمَلْ مِنَ الصَّالِحَاتِ وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَلَا كُفْرَانَ لِسَعْيِهِ﴾[۷]. سعی و عمل در جهت شرّ و فساد نیز بیپاسخ نخواهد ماند: ﴿إِنَّمَا جَزَاءُ الَّذِينَ يُحَارِبُونَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَيَسْعَوْنَ فِي الْأَرْضِ فَسَادًا أَنْ يُقَتَّلُوا أَوْ يُصَلَّبُوا﴾[۸].
در نظریات سیاسی مارکسیستی، عمل انسان که صرفاً دنیایی و بریده از آخرت ملحوظ شده، زیربنا در تحولات سیاسی و اجتماعی قلمداد شده است؛ تحول در ابزار تولید و روابط تولید، نتیجه عمل و کوشش انسانی است که این تحول موجب تغییر در طبقات اجتماعی و ساختار آن و در نهایت انقلاب و تحول در دولت خواهد شد که روبناهای جامعه هستند[۹].[۱۰]
منابع
پانویس
- ↑ خلیل بن احمد فراهیدی، کتاب العین، ج۲، ص۲۰۲.
- ↑ حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن، ج۵، ص۱۳۲.
- ↑ بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژهنامه، ص۷۶۳.
- ↑ «و اینکه آدمی را چیزی جز آنچه (برای آن) کوشیده است نخواهد بود» سوره نجم، آیه ۳۹.
- ↑ «و اینکه آدمی را چیزی جز آنچه (برای آن) کوشیده است نخواهد بود» سوره نجم، آیه ۳۹.
- ↑ سید محمد حسین طباطبایی، المیزان، ج۱۹، ص۴۶-۴۷.
- ↑ «هر کس کردارهای شایسته انجام دهد و مؤمن باشد هیچ ناسپاسی در برابر کوشش او نخواهد بود و بیگمان ما نگارنده آن (کوشش او) هستیم» سوره انبیاء، آیه ۹۴.
- ↑ «کیفر کسانی که با خداوند و پیامبرش به جنگ برمیخیزند و در زمین به تبهکاری میکوشند جز این نیست که کشته یا به دار آویخته شوند یا دستها و پاهایشان ناهمتا بریده شود» سوره مائده، آیه ۳۳.
- ↑ ر. ک: حسین بشیریه، جامعهشناسی سیاسی. فصل مارکسیسم.
- ↑ نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص: ۳۳۹-۳۴۰.