سلب

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

موضوع مرتبط ندارد - مدخل مرتبط ندارد - پرسش مرتبط ندارد

مقدمه

«سلب»، عبارت از اموال خصوصی آحاد نیروهای دشمن است که اغلب با خود به همراه دارند و در جبهه مورد استفادۀ شخصی قرار می‌دهند. در گذشته این نوع اموال شخصی شامل سلاح‌ها و مرکب و بسیاری از اشیای بهادار بود که امروز معمولاً توسط دولت‌ها در اختیار نیروهای رزمنده قرار می‌گیرد. بر اساس روایت نبوی(ص) معروف: «مَنْ قَتَلَ قَتِيلًا فَلَهُ سَلَبُهُ»[۱] اموال شخصی رزمندۀ کشته شده به رزمندۀ مسلمانی که وی را به قتل رسانده، اختصاص می‌یابد. اما بسیاری از فقها جداسازی «سلب» از حکم غنایم جنگی را به صورت «جعل» منحصر کرده‌اند، به این معنا که هرگاه چنین قراری از طرف مسئولان و فرماندهان جهاد اعلام شود، «سلب» به قاتل اختصاص خواهد یافت[۲]. مفهوم این نظریه آن است که حکم «سلب» در واقع از مصادیق «جعائل» محسوب خواهد شد. اینان روایت نبوی فوق‌الذکر را به معنای ابلاغ این قرار و نوعی «جعل» از طرف پیامبر اکرم(ص) در غزوۀ خندق به شمار آورده‌اند. در هر حال آنچه از سیرۀ نظامی امیرالمؤمنین علی(ع) نقل شده، چنین است که امام(ع) هرگز از حق «سلب» استفاده نکرد و هیچ گاه در میادین جنگ اموال شخصی کسانی که از نیروهای دشمن توسط وی به قتل می‌رسیدند، به تصرف شخصی خود در نیاورد[۳].[۴][۵]

منابع

پانویس

  1. سنن بیهقی، ج۶، ص۳۰۷ و ۳۰۸.
  2. جواهر الکلام، ج۲۱، ص۱۸۶.
  3. مستدرک الوسیله، باب ۶۱ از ابواب جهاد به نقل از جواهر الکلام، ج۲۱، ص۱۹۱.
  4. فقه سیاسی، ج۶، ص۲۷۶ – ۲۷۵.
  5. عمید زنجانی، عباس علی، دانشنامه فقه سیاسی ج۲، ص ۱۴۲.