سیره اجتماعی پیامبر خاتم در نفی تبعیض میان فرزندان چه بوده است؟ (پرسش)
| سیره اجتماعی پیامبر خاتم در نفی تبعیض میان فرزندان چه بوده است؟ | |
|---|---|
 | |
| موضوع اصلی | بانک جامع پرسش و پاسخ سیره اجتماعی معصومان |
| مدخل اصلی | مبارزه با تبعیض در معارف و سیره نبوی |
| تعداد پاسخ | ۱ پاسخ |
سیره اجتماعی پیامبر خاتم در نفی تبعیض میان فرزندان چه بوده است؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث سیره اجتماعی معصومان است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی سیره اجتماعی معصومان مراجعه شود.
پاسخ نخست
حجت الاسلام و المسلمین احمد رضوانفر در کتاب «برابری و نفی تبعیض از دیدگاه پیامبر اعظم» در این‌باره گفته است:
«در جزیره العرب میان فرزندان دختر و پسر تفاوت فراوانی وجود داشت. به این معنا که خانواده‌ها از داشتن پسر به خود می‌بالیدند و از داشتن دختر ناراحت می‌شدند. قرآن کریم، این فرهنگ ناپسند زمان جاهلیت را این‌گونه ترسیم و توبیخ می‌کند: ﴿وَإِذَا بُشِّرَ أَحَدُهُمْ بِالْأُنْثَى ظَلَّ وَجْهُهُ مُسْوَدًّا وَهُوَ كَظِيمٌ * يَتَوَارَى مِنَ الْقَوْمِ مِنْ سُوءِ مَا بُشِّرَ بِهِ أَيُمْسِكُهُ عَلَى هُونٍ أَمْ يَدُسُّهُ فِي التُّرَابِ أَلَا سَاءَ مَا يَحْكُمُونَ﴾[۱].
در آیه دیگری از قرآن کریم، درباره زنده به گور کردن دختران به دست پدران در جامعه عرب چنین می‌خوانیم: ﴿وَإِذَا الْمَوْءُودَةُ سُئِلَتْ * بِأَيِّ ذَنْبٍ قُتِلَتْ﴾[۲].
رسول اکرم (ص) هرگونه تبعیض و نابرابری در رفتار با فرزندان را با رفتار و گفتار خویش نفی می‌کرد. نمونه‌هایی از توجه پیامبر به برقراری عدالت میان فرزندان و نفی هرگونه تبعیض و نابرابری، به خوبی این مسئله را نشان می‌دهد. روزی پیامبر خدا مردی را دید که دو پسر داشت، ولی فقط یکی از آنها را بوسید. حضرت فرمود: «چرا میان آن دو مساوات را رعایت نکردی؟»[۳].
انس نیز می‌گوید: مردی نزد پیامبر نشسته بود. وقتی پسرش آمد، او را بوسید و روی زانوی خود نشاند، ولی دخترش که آمد، وی را در کنار خود جای داد، [بدون اینکه وی را ببوسد]. حضرت خطاب به آن مرد فرمود: «چرا میان آنان به عدالت رفتار نکردی؟»[۴].
پیامبر گرامی اسلام همواره مردم را به رعایت عدالت درباره فرزندان فرا می‌خواند. ایشان در این باره می‌فرماید: «اِتَّقُوا اللَّهَ و اعْدِلُوا فِي أَوْلَادِكُمْ»؛ «از خدا بترسید و میان فرزندانتان به عدالت رفتار کنید»[۵]. و در جای دیگر می‌فرماید: «اعْدِلُوا بَيْنَ أَوْلَادِكُمْ فِي السِّرِّ كَمَا تُحِبُّونَ أَنْ يَعْدِلُوا بَيْنَكُمْ فِي الْبِرِّ وَ اللُّطْفِ»[۶]؛ میان فرزندان خود در عطا و بخشش به عدالت رفتار کنید؛ همچنان که دوست دارید، آنان نیز در احترام و محبت میان شما عادلانه رفتار کنند.»[۷].
منبع‌شناسی جامع سیره اجتماعی معصومان
پانویس
- ↑ «و چون یکی از ایشان را به دختر (دار شدن) نوید دهند چهره‌اش (از خشم) سیاه می‌شود و او (ناگزیر) خشم خود را فرو می‌خورد * از بدی خبری که به او داده‌اند از قوم خود پنهان می‌گردد؛ آیا او را با (احساس) خواری نگه دارد یا (زنده) در خاک پنهان کند؛ هان! بد داوری می‌کنند» سوره نحل، آیه ۵۸-۵۹.
- ↑ «و آنگاه که از دختر زنده در گور نهاده، بپرسند * که به کدام گناه او را کشته‌اند؟» سوره تکویر، آیه ۸-۹.
- ↑ حسن بن فضل طبرسی، مکارم الاخلاق، ص۲۲۰.
- ↑ محمدعلی چنارانی، رفتار پیامبر با کودکان و نوجوانان، ص۴۳، به نقل از: مجمع الزوائد، ج۸، ص۱۵۸.
- ↑ میزان الحکمه، ج۱۴، ح۲۲۶۵۹.
- ↑ میزان الحکمه، ج۱۴، ح۲۲۶۶۱.
- ↑ رضوانفر، احمد، برابری و نفی تبعیض از دیدگاه پیامبر اعظم ص ۲۹.