سیره به چه معناست؟ (پرسش)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
سیره به چه معناست؟
موضوع اصلیبانک جامع پرسش و پاسخ سیره سیاسی معصومان
مدخل اصلیسیره در لغت
تعداد پاسخ۱ پاسخ

سیره به چه معناست؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث سیره سیاسی معصومان است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی سیره سیاسی معصومان مراجعه شود.

پاسخ نخست

علی اکبر ذاکری

حجت الاسلام و المسلمین علی اکبر ذاکری در کتاب «سیره سیاسی معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه» در این‌باره گفته‌ است:

«سیره بخش عملی یا قسمت فعل از سنت است. سیره در لغت از سیر و حرکت و بر وزن فِعله است[۱]. ازاین‌روی به معنای نوع فعل و عمل معصوم است[۲] که به دو قسم روش فردی و اجتماعی تقسیم می‌شود. معنای دوم آنکه در احادیث نیز آمده، به معنای روش برخورد و رفتار با دیگران در جهاد است[۳]. در زمان امام صادق (ع) این معنا رایج بوده[۴] و فقها نیز آن را به همین معنا می‌شناختند. به همین جهت در شماری از کتاب‌های فقهی از کتاب جهاد، تعبیر به کتاب سِیَر، شده است[۵]. به‌مرور سیره توسع یافته و مشمول شرح‌حال بزرگان نیز می‌شود[۶] که امروز این معنا رایج است.

منظور از سیره در اینجا فعل و عمل است. ممکن است گفته شود سیره بر نوع و هیئت عمل دلالت می‌کند که بیش از یک بار رخ داده باشد. به همین علت برخی سیره را به مواردی اختصاص داده‌اند که در آن واژه كان با فعل مضارع آمده باشد؛ زیرا دلالت بر استمرار دارد. آنان این موارد را سیره تلقی کرده‌اند نه گزارش هر فعل و عمل معصوم. در برابر این دیدگاه می‌توان گفت: در روایات ما از عمل و فعل معصومان که یک بار و در یک حادثه رخ داده، تعبیر به سیره شده است. امام صادق (ع) برخورد امیرمؤمنان (ع) با مردم بصره و اصحاب جمل را سیره شمرده؛ درحالی‌که یک بار رخ داده است[۷]. همین موضوع درباره سیره امام زمان (ع) نیز نقل شده است[۸]»[۹]

منبع‌شناسی جامع

پانویس

  1. فخرالدین طریحی، مجمع البحرین، ج۳، ص۳۴۰.
  2. حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن، ج۵، ص۲۸۸.
  3. احمد بن محمد فیومی، مصباح المنیر، ص۲۹۹.
  4. شیخ ابوجعفر محمد بن حسن طوسی، تهذیب الأحکام، ج۶، ص۱۴۵.
  5. شیخ ابوجعفر محمد بن حسن طوسی، الخلاف، ج۵، ص۵۱۷.
  6. حاجی خلیفه، کشف الظنون، ج۲، ص۱۰۱۲.
  7. محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۵، ص۱۲؛ شیخ ابوجعفرمحمد بن حسن طوسی، تهذیب الأحکام، ج۴، ص۱۱۶.
  8. محمدباقر مجلسی، بحار الأنوار، ج۵۲، ص۳۸۸.
  9. ذاکری، علی اکبر، سیره سیاسی معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه، ص ۲۴.