سیره سیاسی معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه (کتاب)
| سیره سیاسی معصومان (ع) در کتاب‌های چهارگانه شیعه | |
|---|---|
 | |
| زبان | فارسی |
| نویسنده | علی اکبر ذاکری |
| ویراستاران | محمد باقر انصاری و مصطفی رضایی‌دیل |
| موضوع | سیره سیاسی معصوم |
| مذهب | شیعه |
| ناشر | انتشارات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی |
| محل نشر | قم، ایران |
| سال نشر | ۱۳۹۸ ش |
| تعداد صفحه | ۴۱۵ |
| شابک | |
| شماره ملی | 5603424 ۵۶۰۳۴۲۴ |
سیره سیاسی معصومان (ع) در کتاب‌های چهارگانه شیعه، کتابی است که با زبان فارسی به بررسی مباحثی پیرامون سیره سیاسی معصومان بر اساس احادیث و روایات چهار کتاب معتبر شیعه می‌پردازد. پدیدآورندهٔ این اثر علی اکبر ذاکری است و انتشارات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی انتشار آن را به عهده داشته است.
دربارهٔ کتاب
در معرفی این کتاب آمده است: «کتاب حاضر در خصوص مسائل سیاسی اسلام در سیره امامان معصوم (ع) با توجه به مطالب کتاب‌های چهارگانه شیعه تهیه و تدوین شده است. در این اثر نخست سیره سیاسی معصومان (ع) با مردم را آورده و به برخورد سیاسی آنها در برابر حاکمان زمانشان اشاره می‌نماید. سپس نویسنده به تعامل معصومان (ع) با حاکمان در موارد و موضوعات خاص پرداخته و دریافت جوائز سلطان جور را از دیدگاه ائمه اطهار (ع) مورد بررسی قرار می‌دهد. در پایان نوشتار پیش رو موضع معصومان (ع) را در برابر قیام‌های عصرشان تبین کرده و با توجه به روایات موجود در کتاب‌های مشهور شیعه به ارزیابی مواضع امامان (ع) می‌پردازد. حضور امام صادق (ع) در حیره و تعامل وی با خلیفه زمان از جمله مطالب قابل‌توجه در این مجموعه به شمار می‌رود».
فهرست کتاب
- سخنی با خواننده
- پیش گفتار
- اهمیت و ضرورت تحقیق
- جایگاه سیره
- جایگاه کتاب‌های چهارگانه شیعه
- شیوه نگارش
- ساختار
فصل اول: سیره سیاسی معصومان (ع) با مردم
- مدخل
- گفتار اول: سیره سیاسی
- معنای سیاست
- سیاست در روایات
- گفتار دوم: سیره سیاسی معصومان (ع)
- گفتار سوم: نکاتی از سیره سیاسی معصومان در ارتباط با مردم
فصل دوم: سیره سیاسی در برابر حاکمان
- ۱. ترک بیعت
- مهم ترین مخالفت
- ۲. اعتراض به حاکمان
- ۳. نفرین ستمگران
- ۴. جنگ و درگیری
- ۵. مبارزه با دستگاه قضایی حاکمان جور
- ۶. ترک همکاری با دستگاه خلافت
- ۷. ممنوعیت شیعیان از همکاری با حکومت‌ها
- الف) حرمت همکاری با حکام بنی امیه
- ب) چهارده سال در انتظار اجازه برای کار در حکومت
- ج) رد همکاری با بنی عباس در آغاز حکومتشان
- ۱. رد درخواست کار فردی توسط امام صادق (ع)
- ۲. توبیخ عذافر به سبب همکاری با حکومت بنی عباس
- د) تاکید بر نهی از ورود به کارهای حکومتی بنی عباس
- ه) بازداشتن یاران از همکاری با دستگاه خلافت در امور خیر
- گفتار دوم: مخالفت با احکام و دستورات حاکمان
- ارث به خویشان، نه غضبه
- بیان حکم پیامبر (ص) در حج توسط امام علی (ع)
- مخالفت امیرالمؤمنین (ع) با خواندن نماز چهار رکعتی در منا و عرفات
- بیان حکم خدا و توجه به ناسخ و منسوخ
- اختلاف نظر درباره حکم غسل جنابت و نظر حضرت علی (ع)
- حکم زکات طلا و نقره
- مخالفت با حکم خلیفه در بدرقه نکردن ابوذر
- گفتار سوم: مبارزه با حکومت‌ها توسط کارگزاران نفوذی
- نام جمعی از شیعیان مسئول در حکومت عباسی
- کمک به برادران دینی کفاره همکاری با حکومت‌های ستمگر
- ۱. علی بن یقطین در دربار بنی عباس
- یقطین پدر علی
- ادامه تلاش علی بن یقطین
- درگذشت علی بن یقطین
- نقد اتهام زندقه به ابن یقطین
- نقد این گزارش
- شرح حال نجاشی
- جد عبدالله نجاشی حاکم اهواز
- تشیّع نجاشی
- سرگذشت نامه امام صادق (ع) به عبدالله نجاشی
- نامه نجاشی به امام صادق (ع)
- پاسخ امام صادق (ع) به نامه نجاشی
فصل سوم: تعامل معصومان (ع) با حاکمان
- ۱. حفظ اسلام
- ۲. مصلحت جامعه و حفظ وحدت مردم
- ۳. تعامل در حل امور قضایی
- ۱. اجرای حد شرب خمر بر قدامه بن مظعون
- ۲. اجرای حد بر ولید بن عقبه
- ۳. اجرای حد بر عبیدالله بن عمر
- ۴. پاسخگویی به مسائل و مشکلات فقهی
- الف) اجرای حکم طبق نظر امام صادق (ع)
- ب) قتل مرد اهانت کننده به پیامبر (ص)
- ج) پرسش منصور از امام صادق (ع)
- از این روایت چند نکته استفاده می‌‌شود:
- معرفی محمد بن خالد
- د) ساقط بودن حد سرقت از بچه غیر ممیز
- ه) شیوه برگزاری نماز استسقاء
- و) تعیین وقت نماز جمعه
- ز) پرسش مکتوب هشام، خلیفه اموی، از امام باقر (ع)
- ح) پرسش‌های مهدی عباسی از امام کاظم (ع)
- گفتار دوم: تعامل در موارد و موضوعات خاص
- ۱. تعامل در موارد خاص
- الف) توصیه امام صادق (ع) برای به کارگماشتن افراد
- ب) مراجعه معلی بن خنیس به حاکم به دستور امام
- ج) امام باقر (ع) و فروش زمین به خلیفه اموی
- د) امام کاظم (ع) و درخواست رد مظالم اهل بیت از مهدی عباسی
- الف) خبر دادن امام باقر (ع) از شکل‌گیری حکومت بنی عباس
- ب) درگیری داود با امام صادق (ع)
- ج) دیدار داود بن علی در حج با امام صادق (ع)
- د) عمل کردن داود طبق نظر امام صادق (ع)
- ه) داود بن علی و قتل معلی بن خنیس
- درخواست داود از معلی و مقاومت معلی
- اعتراض شدید امام صادق (ع) به داود
- نفرین امام صادق (ع)
- جلب امام و مرگ داود
- سالگرد شهادت معلی بن خنیس
- گفتار سوم: دریافت جوایز سلطان
- نگاهی به موضوع دریافت جوایز
- الف) رد جایزه و هدیه حاکم کوفه توسط امام علی (ع)
- ب) مصادره اموال توسط امام حسین (ع)
- ۱. پاسخ به پرسش ابن شبرمه در دوران خلافت سفاح
- ۲. گرفتن روزه با حکم سفاح در حیره
- ۳. حضور امام صادق (ع) و عبدالله بن حسن در حیره به خواست منصور
- ۴. حضور در مجلس ابوجعفر منصور
- ۵. تعیین موضع سر امام حسین (ع) در سفر به حیره
- ۶. ارتباط با دیگر شیعیان
- ۷. ترک مجلس شراب در حیره
- ۸. ایجاد مشکل برای حضرت صادق (ع)
فصل چهارم: موضع معصومان (ع) در برابر قیام‌های عصرشان
- مقدمه
- اهمیت آگاهی از موضع معصومان (ع) درباره قیام‌ها
- گفتار اول: قیام زید بن علی
- اهمیت قیام زید
- زمان مطرح شدن تفکر زیدیه
- زید و خطابیه
- زیدیه و معنای روافض
- علل قیام زید
- ۱. امربه معروف و نهی از منکر
- ۲. خونخواهی امام حسین (ع)
- ۳. سکوت خلیفه برابر سب پیامبر (ص)
- ۴. دعوت به رضای از آل محمد
- ۵. مبارزه با ستم و احیای ارزش‌های اسلامی
- نقد و بررسی
- بیعت مردم کوفه با زید
- زمان قیام
- قیام زید
- محرومیت به ادعای طرفداری از زید
- قطع کردن دست طرفداران زید
- علل شکست قیام زید
- دیدگاه امام صادق (ع) درباره شهادت زید
- ۱. اندوه امام صادق (ع) در شهادت زید
- ۲. کمک امام صادق (ع) به بازماندگان قیام زید
- ۳. امام صادق (ع) و جریان دفن زید
- ۱. وضعیت اجتماعی بعد از قیام زید
- ۲. جمعیت زیاد طرفداران زید
- ۳. تصور یاران امام صادق (ع) از قیام حضرت
- ۴. کمرنگ شدن اعتقاد امامت به نص
- ۵. گسترش فرقه‌های زیدی
- ۶. خیانت برخی زیدی‌ها
- ۷. زمینه سقوط بنی امیه
- ۱. روایاتی درباره تولد و قیام زید
- ۲. زید و پذیرش امامان زمان خود
- ۳. ترحم بر زید در روایات
- ۴. موضع مثبت معصومان در برابر قیام زید
- جمع‌بندی
- گفتار دوم: قیام محمد بن عبدالله
- ۱. موقعیت عبدالله بن حسن به عنوان رهبر زیدیه
- شواهد و دلایل طرفداری زیدیان از امامت عبدالله
- ادله عبدالله بن حسن بر ادعای امامت خویش
- الف) ادعای وراثت و برتری خانوادگی
- ب) ادعای برتری در علم، شجاعت و سخاوت
- پرسش از عبدالله بن حسن با داعیه امامت
- برتری علمی امام صادق (ع)
- ج) ادعای داشتن شمشیر پیامبر
- شناخت بیشتر از هارون بن سعد عجلی
- اختلاف امام صادق (ع) و عبدالله
- ۲. بیعت با محمد بن عبدالله در ابواء و مخالفت امام صادق (ع)
- ۴. قیام محمد بن عبدالله در زمان منصور
- برخورد محمد با امام صادق (ع) بعد از قیام در مدینه
- الف) زمان گزارش خبر
- ب) دعوت از امام صادق (ع) به بیعت و دستگیری بنی الحسن
- دعای ام داود
- ج) قیام محمد و موضع امام صادق (ع)
- زمان قیام محمد
- تلاش محمد برای گرفتن بیعت از امام صادق (ع)
- جمع‌بندی
- گفتار سوم: قیام حسین بن علی شهید فخ
- علت قیام
- بیعت نامه حسین
- درخواست بیعت از امام کاظم (ع) و موضع ایشان
- شهادت حسین در فخ مکه
- سخن امام کاظم (ع) درباره شهید فخ
- گفتار چهارم: قیام یحیی بن عبدالله بن حسن و نامه امام کاظم (ع)
- موقعیت و قیام یحیی
- نامه یحیی بن عبدالله به موسی بن جعفر (ع)
- بستر نگارش نامه
- متن نامه یحیی به امام کاظم (ع)
- پاسخ امام کاظم (ع) به نامه یحیی
- دستگیری و مرگ یحیی بن عبدالله
- گفتار پنجم: دیگر قیام‌ها
- جمع‌بندی و نتیجه‌گیری
- کتابنامه
نمایه‌ها
دربارهٔ پدیدآورنده
