سیره پیامبر خاتم در انجام دعا و نیایش چه بوده است؟ (پرسش)
| سیره پیامبر خاتم در انجام دعا و نیایش چه بوده است؟ | |
|---|---|
 | |
| موضوع اصلی | بانک جامع پرسش و پاسخ سیره خانوادگی معصومان |
| مدخل اصلی | دعا - دعا در معارف و سیره نبوی |
| تعداد پاسخ | ۱ پاسخ |
سیره پیامبر خاتم در انجام دعا و نیایش چه بوده است؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث سیره خانوادگی معصومان است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی سیره خانوادگی معصومان مراجعه شود.
پاسخ نخست
آقای دکتر سید حسین اسحاقی در کتاب «مروارید نبوت» در این‌باره گفته است:
«انس با دعا و نیایش در سراسر زندگی پیامبر دیده می‌شود. آن قدر برای نماز و نیایش با خدا می‌ایستاد که پاهای مبارکش ورم می‌کرد و چهره‌اش زرد می‌شد. یکی از اصحاب به آن حضرت عرض کرد: مگر نه این است که خداوند در گذشته و آینده، تو را از گناه دور نگه داشته است. پس چرا خود را این‌گونه به زحمت می‌افکنی؟ پیامبر در پاسخ او فرمود: «أَ فَلَا أَكُونُ عَبْداً شَكُوراً»[۱]. پیامبر اعظم (ص) در هیچ حالی از دعا غفلت نمی‌کرد: آن حضرت، معمولاً پس از نماز این دعا را می‌خواند: «اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِي خَطائي وَ ذُنوبِي كُلَّهَا اللَّهُمَّ أَنْعِمِي وَ اَحْيِني وَ ارْزُقْنِي وَ اهْدِنِي لِصالِحِ الْأَعْمَالِ وَ الْأَخْلَاقِ فَإِنَّهُ لَا يَهْدِي لِصَالِحِهَا إِلّا أَنْتَ وَ لَا يَصْرِفُ عَنْ سَيِّئِهَا إِلّا أَنْتَ»[۲].
هنگامی که صدای اذان را می‌شنید، با بازگو کردن جمله‌های آن، در پایان اذان می‌فرمود: «اللَّهُمَّ رَبَّ الدَّعْوَةِ التَّامَّةِ وَ الصَّلَاةِ الْقَائِمَةِ أَعْطِ مُحَمَّداً سُؤْلَهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَ بَلِّغْهُ الدَّرَجَةَ الْوَسِيلَةَ مِنَ الْجَنَّةِ وَ تَقَبَّلْ شَفَاعَتَهُ فِي أُمَّتِهِ»[۳].
هنگامی که بر سر سفره حاضر می‌شد، می‌فرمود: «سُبْحَانَكَ اللَّهُمَّ مَا أَحْسَنَ مَا تَبْتَلِينَا سُبْحَانَكَ مَا أَكْثَرَ مَا تُعْطِينَا سُبْحَانَكَ مَا أَكْثَرَ مَا تُعَافِينَا اللَّهُمَّ أَوْسِعْ عَلَيْنَا وَ عَلَى فُقَرَاءِ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ وَ الْمُسْلِمِينَ وَ الْمُسْلِمَاتِ»[۴].
هنگام خواب نیز بدین گونه از خداوند یاری می‌جست: «بِسْمِ اللَّهِ أَمُوتُ وَ أَحْيَا وَ إِلَى اللَّهِ الْمَصِيرُ اللَّهُمَّ آمِنْ رَوْعَتِي وَ اسْتُرْ عَوْرَتِي وَ أَدِّ عَنِّي أَمَانَتِي»[۵].
هنگام دیدن هلال ماه نو، دست‌ها را بلند می‌کرد و می‌گفت: «اللَّهُمَّ أَهِلَّهُ عَلَيْنَا بِالْأَمْنِ وَ الْإِيمَانِ وَ السَّلَامَةِ وَ الْإِسْلَامِ»[۶].
ایشان در ابتدای سال نو چنین دعا می‌فرمود: «اللَّهُمَّ أَنْتَ الْإِلَهُ الْقَدِيمُ وَ هَذِهِ سَنَةٌ جَدِيدَةٌ فَأَسْأَلُكَ فِيهَا الْعِصْمَةَ مِنَ الشَّيْطَانِ وَ الْقُوَّةَ عَلَى هَذِهِ النَّفْسِ الْأَمَّارَةِ بِالسُّوءِ وَ الِاشْتِغَالَ بِمَا يُقَرِّبُنِي إِلَيْكَ يَا كَرِيمُ يَا ذَا الْجَلَالِ وَ الْإِكْرَامِ يَا عِمَادَ مَنْ لَا عِمَادَ لَهُ يَا ذَخِيرَةَ مَنْ لَا ذَخِيرَةَ لَهُ يَا حِرْزَ مَنْ لَا حِرْزَ لَهُ يَا غِيَاثَ مَنْ لَا غِيَاثَ لَهُ»[۷].
آن طور که نمایان است، روحیه دعا و استعانت از خدا در تمام کارهای پیامبر اکرم (ص) وجود دارد و ایشان از سلاح دعا برای ارتباط با مبدأ آفرینش و شکرگزاری به پاس نعمت‌های خداوندی بهره می‌گرفت»[۸]
منبع‌شناسی جامع سیره خانوادگی معصومان
پانویس
- ↑ «آیا بنده سپاس‌گزار خدا نباشم» بحارالانوار، ج۱۷، ص۲۵۷و ۲۸۷.
- ↑ «خدایا! همه خطاها و گناهانم را بیامرز. خدایا! به من نعمت بخش و مرا زنده بدار و روزی ده و مرا برای انجام کارهای نیک و رعایت اخلاق پسندیده، هدایت فرما؛ چون جز تو کسی انسان‌ها را به کارهای نیک، هدایت نمی‌کند و از کارهای زشت باز نمی‌دارد». سید محسن امین، اعیان الشیعه، ج۶، ص۲۸۷.
- ↑ «ای خدایی که پروردگار این دعوت تام و نماز برپا شده هستی، درخواست محمد را در روز قیامت برآور و او را به درجه‌ای که وسیله آمرزش بهشتی است، برسان و شفاعت او را درباره امتش بپذیر». نعمان بن محمد الیتمی، دعائم الاسلام، ج۱، ص۱۴۶.
- ↑ «خدایا منزهی تو. چه نیکوست آنچه ما را به آن آزموده‌ای و چه بسیار است آنچه به ما بخشیده‌ای و چه فراوان است سلامتی‌هایی که به ما دادهای. خدایا! بر ما و بر فقیران اهل ایمان، گشایش در روزی کرامت فرما». سنن النبی، ص۳۲۳.
- ↑ «به نام خدا می‌میرم و زنده می‌شوم و بازگشت (همه خلایق) به سوی خداست. خدایا! ترسم را به اَمن و آرامش تبدیل فرما و عیبم را بپوشان و امانتم را ادا نما». سنن النبی، ص۳۲۲.
- ↑ «خدایا! هلال این ماه را برای ما همراه امنیت و داشتن ایمان و سلامتی و بهره‌مند شدن از اسلام قرار ده». علی بن طاهر ابی احمد الحسینی، امالی، ج۲، ص۱۰۹.
- ↑ «خدایا! معبود ازلی تو هستی و این، سال نو است. از تو می‌خواهم که در این سال مرا از شرّ شیطان نگه داری و بر این نفس اماره‌ام پیروز گردانی و به آنچه مرا به تو نزدیک می‌کند، مشغول سازی. ای کریم، ای صاحب جلال و کرم، ای تکیه‌گاه کسی که تکیه گاهی ندارد، ای مایه امید کسی که ذخیره‌ای ندارد، ای نگه دار کسی که نگه دارنده‌ای ندارد، ای فریادرس آنکه فریادرسی ندارد». سنن النبی، ص۳۳۹.
- ↑ اسحاقی، سید حسین، مروارید نبوت ص ۱۱.