سیره پیامبر خاتم در رعایت بهداشت چه بوده است؟ (پرسش)

سیره پیامبر خاتم در رعایت بهداشت چه بوده است؟
موضوع اصلی	بانک جامع پرسش و پاسخ سیره خانوادگی معصومان
مدخل اصلی	بهداشت - بهداشت در معارف و سیره نبوی
تعداد پاسخ	۱ پاسخ

سیره پیامبر خاتم در رعایت بهداشت چه بوده است؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث سیره خانوادگی معصومان است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی سیره خانوادگی معصومان مراجعه شود.

پاسخ نخست

سید حسین اسحاقی

آقای دکتر سید حسین اسحاقی در کتاب «کانون محبت» در این‌باره گفته‌ است:

«دین اسلام، همگان را به رعایت بهداشت و سلامت جسم فرا خوانده است. پیامبر گرامی اسلام نیز که رفتارش همواره الگوی مسلمانان است، در مورد بهداشت، سیره پسندیده‌ای داشت. در این باره آمده است: «كَانَ رَسُولُ اللَّهِ لَا يَتَنَفَّسُ فِي الْإِنَاءِ إِذَا شَرِبَ فَإِنْ أَرَادَ أَنْ يَتَنَفَّسَ أَبْعَدَ الْإِنَاءَ عَنْ فِيهِ حَتَّى يَتَنَفَّسَ».

ایشان در پاسخ به این پرسش که چرا مسلمانان کمتر بیمار می‌شوند، فرمود: «نَحْنُ قَوْمٌ لَا نَأْكُلُ حَتّى نَجُوعَ وَ إِذَا أَكَلْنَا لَا نَشْبَعُ‌».

ایشان به مسواک دهان و دندان بسیار توجه می‌کرد، به گونه‌ای که: دیده نشد رسول خدا (ص) قضای حاجت کند، مگر اینکه پس از آن وضو می‌ساخت و وضو را با مسواک کردن آغاز می‌کرد.

دندان‌های حضرت پیوسته براق و سفید بود. ایشان در خواص و آثار مسواک می‌فرمود: «السِّوَاكُ مَطْهَرَةٌ لِلْفَمِ وَ مَرْضَاةٌ لِلرَّبِّ وَ جَعَلَهَا مِنَ السُّنَّةِ الْمُؤَكَّدَةِ».

رسول گرامی اسلام با گرفتن ناخن، مالیدن روغن به بدن، سرمه کشیدن، زدودن موهای زاید و کوتاه کردن شارب، مسلمانان را به اهمیت دادن به بهداشت فرا می‌خواند. ایشان درباره کوتاه کردن ناخن می‌فرماید: «مَنْ قَلَّمَ أَظْفَارَهُ يَوْمَ الْجُمُعَةِ أَخْرَجَ اللَّهُ مِنْ أَنَامِلِهِ دَاءً وَ أَدْخَلَ فِيهَا شِفَاءً».

آراستگی و زیبایی ظاهری در سنت رسول الله (ص) جایگاه ویژه‌ای داشت. ایشان همواره موهایش را شانه می‌زد و لباسش همیشه تمیز بود. هنگام خروج از خانه، در آینه نگاه می‌کرد. رنگ کفش و لباس آن حضرت نیز با هم متناسب بود. عمامه‌ای که بر سر می‌نهاد، به قامتش برازندگی ویژه‌ای می‌داد و بر جذبه و ابهتش می‌افزود. ایشان می‌فرمود: «إِنَّ اللَّهَ جَمِيلٌ يُحِبُّ الْجَمَالَ‌».

محمد بن جریر طبری دراین باره می‌نویسد: عادت رسول خدا (ص) این بود که به آینه نگاه می‌کرد و موی سرش را صاف می‌کرد و شانه می‌زد و چه بسا در برابر آب، موی سر خود را منظم می‌کرد و خود را نه تنها برای خاندانش، بلکه برای اصحاب خویش می‌آراست و می‌فرمود: خدا دوست دارد که بنده‌اش وقتی برای دیدن برادران از خانه بیرون می‌رود، خود را آماده کند و بیاراید.

پیامبر گرامی اسلام همواره از بوی خوش استفاده می‌کرد، چنان‌که دراین باره آمده است: «كَانَ رَسُولُ اللَّهِ (ص) يُنْفِقُ عَلَى الطِّيبِ أَكْثَرَ مِمَّا يُنْفِقُ عَلَى الطَّعَامِ».

وارد شده است مردی ژولیده و با ریش بلند و نامنظم خدمت رسول اکرم (ص) آمد. حضرت فرمود: این مرد روغن پیدا نکرده است، تا موهایش را صاف و منظم کند؟ بعضی از شما نزد من می‌آیید، درحالی که قیافه شیطان را دارید.

رسول اکرم (ص) در جایی دیگر می‌فرماید: «إِنَّ اللَّهَ يُبْغِضُ الْوَسَخَ وَ الشَّعَثَ».

امام باقر (ع) می‌فرماید: پیامبر خدا از هیچ راهی نمی‌گذشت مگر آنکه هر کس پس از ساعت‌ها از آنجا گذر می‌کرد، از بوی خوشی که از ایشان مانده بود، می‌فهمید آن حضرت از آنجا گذشته است. هیچ نوع عطری برایش نمی‌آوردند، مگر آنکه از آن به خود می‌مالید و می‌فرمود: بوی عطر، مطبوع و خوب و حمل آن، آسان است»

منبع‌شناسی جامع سیره خانوادگی معصومان

• کتاب‌شناسی سیره خانوادگی معصومان؛
• مقاله‌شناسی سیره خانوادگی معصومان؛
• پایان‌نامه‌شناسی سیره خانوادگی معصومان.