طول عمر امام مهدی از چه راه‌هایی قابل تحلیل و اثبات است؟ (پرسش)
| طول عمر امام مهدی از چه راه‌هایی قابل تحلیل و اثبات است؟ | |
|---|---|
 | |
| موضوع اصلی | بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت |
| مدخل اصلی | مهدویت |
| تعداد پاسخ | ۱ پاسخ |
طول عمر امام مهدی از چه راه‌هایی قابل تحلیل و اثبات است؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.
پاسخ نخست
حجت الاسلام و المسلمین عبدالمجید زهادت، در کتاب «معارف و عقاید ۵ ج۲» در این‌باره گفته است:
«برآیند و نتیجه مباحثی که صاحبان نظر در زمینه طول عمر امام مهدی (ع) به آن پرداخته‌اند چنین است:
۱. از نظر عقل: عمر انسان و مدت آن از هدیه‌های الهی است، نه اصل و نه مدت آن مورد انکار عقل نیست؛ از این رو خداوند می‌تواند فردی را خلق کند و یا خلق نکند، و نیز می‌تواند عمری کوتاه به او بدهد و یا اینکه عمر او را طولانی قرار دهد. این مطلب مورد تصریح خداوند در قرآن نیز هست.
خداوند می‌فرماید: ﴿يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِن كُنتُمْ فِي رَيْبٍ مِّنَ الْبَعْثِ فَإِنَّا خَلَقْنَاكُم مِّن تُرَابٍ ثُمَّ مِن نُّطْفَةٍ ثُمَّ مِنْ عَلَقَةٍ ثُمَّ مِن مُّضْغَةٍ مُّخَلَّقَةٍ وَغَيْرِ مُخَلَّقَةٍ لِّنُبَيِّنَ لَكُمْ وَنُقِرُّ فِي الأَرْحَامِ مَا نَشَاء إِلَى أَجَلٍ مُّسَمًّى ثُمَّ نُخْرِجُكُمْ طِفْلا ثُمَّ لِتَبْلُغُوا أَشُدَّكُمْ وَمِنكُم مَّن يُتَوَفَّى وَمِنكُم مَّن يُرَدُّ إِلَى أَرْذَلِ الْعُمُرِ لِكَيْلا يَعْلَمَ مِن بَعْدِ عِلْمٍ شَيْئًا﴾[۱] و در جای دیگر می‌فرماید: ﴿وَاللَّهُ خَلَقَكُم مِّن تُرَابٍ ثُمَّ مِن نُّطْفَةٍ ثُمَّ جَعَلَكُمْ أَزْوَاجًا وَمَا تَحْمِلُ مِنْ أُنثَى وَلا تَضَعُ إِلاَّ بِعِلْمِهِ وَمَا يُعَمَّرُ مِن مُّعَمَّرٍ وَلا يُنقَصُ مِنْ عُمُرِهِ إِلاَّ فِي كِتَابٍ إِنَّ ذَلِكَ عَلَى اللَّهِ يَسِيرٌ ﴾[۲].
۲. علوم تجربی: در قوانین طبیعی، در مورد مقدار عمر طبیعی بشر، هیچ صل ثابت و غیرقابل تغییری وجود ندارد. به عبارت دیگر برای مدت زندگی انسان، حدّی که تجاوز از آن محال باشد، تعیین نشده است. به همین دلیل، دانشمندان علوم تجربی همواره در حال مطالعه و آزمایش هستند و می‌کوشند تا متوسط طول عمر انسان را افزایش دهند. بدون شک، اگر مقدار عمر طبیعی انسان، دارای اصول ثابت و غیرقابل تغییری بود، این مطالعات و آزمایش‌ها معنا و مفهومی نداشت. جالب این که تحقیقات آنان با توفیقاتی نیز همراه بوده است و توانسته‌اند در طی چند دهه اخیر، با همگانی کردن و افزایش بهداشت و سلامت جامعه، برخی از بیماری‌ها و مرگ و میرها را مهار کنند و کاهش دهند. برنارد شاو می‌گوید: از اصول علمی مورد پذیرش همه دانشمندان بیولوژیست، این است که برای عمر بشر نمی‌توان حدی تعیین کرد و حتی دیرزیستی نیز مسئله مرزناپذیری است[۳] پروفسور "اتنینگر" می‌نویسد: به نظر من با پیشرفت تکنیک‌ها و کاری که ما شروع کرده‌ایم بشر قرن بیست و یکم خواهد توانست هزاران سال عمر کند[۴].
۳. قدرت الهی: یکی از راه‌های مهم اثبات امکان طول عمر، اعجاز و قدرت الهی است. با توجه به نصوص معتبر روایی، امام مهدی (ع)، با قدرت الهی زنده است و در میان مردم به حیات خود ادامه می‌دهد. همان خدایی که آتش را برای ابراهیم سرد و وسیله سلامتی قرار می‌دهد، عیسی و خضر را پس از قرن‌ها زنده نگه می‌دارد، می‌تواند مهدی موعود را نیز با قدرت بی‌کران خود، زنده نگه دارد.
از امام حسن مجتبی (ع) نقل شده است: «يطيل الله عمره في غيبته ثم يظهره بقدرته في صورة شاب دون أربعين سنة ذلك ليعلم أن الله على كل شيء قدير»[۵]. خداوند عمر او را در دوران غیبش طولانی می‌گرداند، سپس با قدرت خود او را در صورت جوانی که کمتر از چهل سال دارد ظاهر می‌سازد تا بدانند که خداوند بر هر کاری توانا است.
خداوند در قرآن کریم می‌گوید ما یک ظرف طعام را صد سال[۶] تازه نگه داشتیم. آیا چنین خدایی نمی‌تواند عمر حجت خود را طولانی کرده و جان او را حفظ و سالم نگه دارد؟ ﴿أَوْ كَالَّذِي مَرَّ عَلَى قَرْيَةٍ وَهِيَ خَاوِيَةٌ عَلَى عُرُوشِهَا قَالَ أَنَّىَ يُحْيِي هَذِهِ اللَّهُ بَعْدَ مَوْتِهَا فَأَمَاتَهُ اللَّهُ مِائَةَ عَامٍ ثُمَّ بَعَثَهُ قَالَ كَمْ لَبِثْتَ قَالَ لَبِثْتُ يَوْمًا أَوْ بَعْضَ يَوْمٍ قَالَ بَل لَّبِثْتَ مِائَةَ عَامٍ فَانظُرْ إِلَى طَعَامِكَ وَشَرَابِكَ لَمْ يَتَسَنَّهْ وَانظُرْ إِلَى حِمَارِكَ وَلِنَجْعَلَكَ آيَةً لِّلنَّاسِ وَانظُرْ إِلَى الْعِظَامِ كَيْفَ نُنشِزُهَا ثُمَّ نَكْسُوهَا لَحْمًا فَلَمَّا تَبَيَّنَ لَهُ قَالَ أَعْلَمُ أَنَّ اللَّهَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ ﴾[۷].
۴. وقوع خارجی: واقعیت دیگری که در شناخت مسئله طول عمر و امکان آن، باید مورد نظر باشد، تجربه تاریخ طولانی بشریت است. اگر مسئله طول عمر، در تاریخ زندگی بشر اتفاق افتاده باشد –اگر چه در مواردی نه چندن زیاد- تکرار موارد یا مورد مشابه آن، امری طبیعی و معقول و قابل تحقق و قبول خواهد بود. این مطلب نیز روشن است که نقل تاریخی، به ویژه نقل متواتر و مشهور، سبب یقین و باور می‌گردد. ما می‌بینیم که کتب تاریخی، افراد زیادی از معمرین را نام برده‌اند و احوال و زندگی آنان را ثبت کرده‌اند. این‌گونه افراد، هم در میان افراد عادی بوده‌اند و هم در میان مشاهیر تاریخ و پیامبران.
پس مسئله امکان عمر طولانی، و تحقق یافتن آن در موارد متعدد، امری است که از نظر وقوع خارجی و تحقق عینی نیز مصداق‌هایی دارد، و از نظر نقل تاریخی، قطعی و مسلم است. خداوند متعال در قرآن کریم به وقوع چنین عمرهای طولانی تصریح کرده است: ﴿وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا نُوحًا إِلَى قَوْمِهِ فَلَبِثَ فِيهِمْ أَلْفَ سَنَةٍ إِلاَّ خَمْسِينَ عَامًا فَأَخَذَهُمُ الطُّوفَانُ وَهُمْ ظَالِمُونَ﴾[۸].
در حدیث نیز آمده است عن سعید بن جبیر قال: سمعت سید العابدین علی بن الحسین یقول: فی القائم منا سنن من الانبیاء سنة من أنبیا آدم و سنة من نوح... فأما من آدم و نوح فطول العمر.[۹] وجود معمرین در تاریخ و نیز کتب مقدس ادیان نیز ثابت است. در تورات آمده است: ... تمام ایام آدم که زیست نهصد و سی سال بود که مُرد... جمله ایام "انوش" نهصد و پنج سال بود که مُرد... و تمام ایام "قینان" نهصد و دو سال بود که مُرد... پس جمله‌ی ایام "متوشالح" نهصد و شصت و نه سال بود که مُرد...[۱۰].
۵. عمرهای طولانی موجود: اکنون نیز افرادی هستند که دارای عمر طولانی بوده و مدت عمر آنان بسیار از امام مهدی (ع) بیشتر است. نمونه بدون تردید آن حضرت عیسی (ع) است؛ شیعه و اهل سنت بنابر نص قرآن معتقد است حضرت عیسی (ع) کشته نشده است و نیز بنابر روایات فریقین ایشان در زمان ظهور خواهد آمد و امام مهدی (ع) را همراهی خواهد کرد. بر این اساس، عمر حضرت عیسی (ع) نزدیک به هزار سال بیش از امام مهدی (ع) خواهد بود. ﴿وَقَوْلِهِمْ إِنَّا قَتَلْنَا الْمَسِيحَ عِيسَى ابْنَ مَرْيَمَ رَسُولَ اللَّهِ وَمَا قَتَلُوهُ وَمَا صَلَبُوهُ وَلَكِن شُبِّهَ لَهُمْ وَإِنَّ الَّذِينَ اخْتَلَفُواْ فِيهِ لَفِي شَكٍّ مِّنْهُ مَا لَهُم بِهِ مِنْ عِلْمٍ إِلاَّ اتِّبَاعَ الظَّنِّ وَمَا قَتَلُوهُ يَقِينًا بَل رَّفَعَهُ اللَّهُ إِلَيْهِ وَكَانَ اللَّهُ عَزِيزًا حَكِيمًا وَإِن مِّنْ أَهْلِ الْكِتَابِ إِلاَّ لَيُؤْمِنَنَّ بِهِ قَبْلَ مَوْتِهِ وَيَوْمَ الْقِيَامَةِ يَكُونُ عَلَيْهِمْ شَهِيدًا﴾[۱۱].
حتی اهل سنت معتقدند دجال که از فتنه‌های آخرالزمان شمرده شده است، از زمان پیامبر تا کنون زنده بوده و تا اینکه خروج کند. گنجی شافعی از علمای اهل سنت می‌گوید: «و لا امتناع في بقائه بدليل بقاء عيسي و الياس و الخضر من أوليائ الله تعالي و بقاء الدجال و إبليس الملعونين اعداء الله تعالي، و هؤلاء قد ثبت بقاؤهم بالكتاب و السنة»[۱۲]. امتناعی در بقای مهدی (ع) نیست به دلیل بقای عیسی و الیاس و خضر که از اولیای الهی هستند، و نیز بقای دجال و ابلیس که ملعون بوده و دشمن خدا هستند.
خواجه نصیر الدین طوسی می‌گوید: «و يعارض المستبعد من المسلمين بما ذهبوا إليه من القول بطول المدة و الغيبة في الخضر و الياس (ع) من الأنبياء و الدجال و السامري من الأشقيا. و يقال: إذا جاز في الطرفين ذلك، فلم لا يجوز في الواسطة مثله، اي في الأولياء»[۱۳]»[۱۴].
منبع‌شناسی جامع مهدویت
پانویس
- ↑ حج / ۵. ای مردم! اگر در رستاخیز شک دارید، (به این نکته توجّه کنید که: ما شما را از خاک آفریدیم، سپس از نطفه، و بعد از خون بسته شده، سپس از مضغه [چیزی شبیه گوشت جویده شده]، که بعضی دارای شکل و خلقت است و بعضی بدون شکل تا برای شما روشن سازیم (که بر هر چیز قادریم)! و جنین‌هایی را که بخواهیم تا مدّت معیّنی در رحم (مادران) قرار می‌دهیم (و آنچه را بخوایهم ساقط می‌کنیم) بعد شما را به‌صورت طفل بیرون می‌آوریم سپس هدف این است که به حدّ رشد و بلوغ خویش برسید. در این میان بعضی از شما می‌میرند و بعضی آن قدر عمر می‌کنند که به بدترین مرحله زندگی (و پیری) می‌رسند آن چنان که بعد از علم و آگاهی، چیزی نمی‌دانند!
- ↑ فاطر / ۱۱. خداوند شما را از خاکی آفرید، سپس از نطفه‌ای سپس شما را به‌صورت زوج‌هایی قرار داد هیچ جنس ماده‌ای باردار نمی‌شود و وضع حمل نمی‌کند مگر به علم او، و هیچ کس عمر طولانی نمی‌کند، یا از عمرش کاسته نمی‌شود مگر اینکه در کتاب (علم خداوند) ثبت است این‌ها همه برای خداوند آسان است
- ↑ راز طول عمر امام زمان، علی اکبر مهدی‌پور، ص ۱۳.
- ↑ مجله دانشمند، سال ۶، ص ۱۴۷
- ↑ کمال الدین و تمام النعمه، ج ۱، ص ۳۱۶.
- ↑ اگر عمر متوسط طعامی را آن هم در هوای آزاد یک هفته بدانیم، عمر طعام مورد اشاره ۵۲۰۰ برابر عمر طبیعی ان خواهد بود.
- ↑ بقره / ۲۵۹.یا همچون (داستان) آن کس که بر (خرابه‌های) شهری (با خانه‌هایی) فرو ریخته گذشت. گفت: چگونه خداوند (مردم) این (شهر) را پس از مرگ آن (ها) زنده می‌گرداند؟ و خداوند همو را صد سال میراند و سپس (دوباره به جهان) باز آورد؛ فرمود: چندگاه درنگ داشتی؟ گفت: یک روز یا پاره‌ای از یک روز درنگ داشتم؛ فرمود: (نه) بلکه صد سال است که درنگ کرده‌ای، به آب و غذایت بنگر که دگرگونی نپذیرفته است و (نیز) به درازگوش خود بنگر (که مرده و پوسیده است)- و (این) برای آن (است) که تو را نشانه‌ای برای مردم کنیم- و به استخوان‌ها بنگر که چگونه آنها را جنبانده، کنار هم فرا می‌چینیم آنگاه گوشت (و پوست) بر آن می‌پوشانیم، و چون بر وی آشکار شد گفت: می‌دانم که خداوند بر هر کاری تواناست
- ↑ عنکبوت / ۱۴. و به راستی ما نوح را به سوی قومش فرستادیم و هزار سال- جز پنجاه سال- میان آنان به سر برد آنگاه سیلاب آنان را فرو گرفت در حالی که ستمگر بودند
- ↑ کمال الدین و تمام النعمه، ج ۱، ص ۳۲۲، ح ۳.
- ↑ تورات (ترجمه فاضل خانی)، سفر پیدایش باب پنجم، آیات ۵ – ۳۲.
- ↑ نساء / ۱۵۷ – ۱۵۹. و (این) گفتارشان که «ما مسیح عیسی فرزند مریم، پیامبر خداوند را کشتیم در حالی که او را نکشتند و به صلیب نکشیدند، بلکه بر آنان مشتبه شد و آنان که در این (کار) اختلاف کردند نسبت بدان در تردیدند، هیچ دانشی بدان ندارند، جز پیروی از گمان و به یقین او را نکشتند؛ بلکه خداوند او را نزد خویش فرا برد و خداوند پیروزمندی فرزانه است. و کسی از اهل کتاب نیست مگر آنکه پیش از مرگش به وی ایمان می‌آورد و در روز رستخیز بر آنان گواه است
- ↑ البیان فی أخبار صاحب الزمان (ص)؛ الباب الخامس و العشرون فی الدلالة علی کون المهدی (ع) حیا باقیا مذ غیبته الی الآن.
- ↑ رسائل الخواجة نصیر الدین الطوسی، رسالة الامامة، ص ۴۳۳.
- ↑ زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید ۵ ج۲،۱۲۴-۱۲۸.