عقلانیت در دکترین مهدویت (مقاله)
| عقلانیت در دکترین مهدویت | |
|---|---|
 | |
| زبان | فارسی |
| نویسنده | مریم معین‌الاسلام |
| موضوع | مهدویت |
| مذهب | شیعه |
| منتشر شده در | فصلنامه انتظار موعود |
| محل نشر | قم، ایران |
| تاریخ نشر | پاییز و زمستان ۱۳۸۴ |
| شماره | ۱۷ |
| شماره صفحات | از صفحه ۲۷۰ تا ۲۹۱ مجله |
| ناشر الکترونیک | پایگاه مجلات تخصصی نور |
عقلانیت در دکترین مهدویت عنوان مقاله‌ای است که با زبان فارسی به بررسی و تحلیل وضعیت عقلانیت و آسیبها و نواقص آن و نیاز به آموزههای مهدوی در رفع این آسیبها می‌پردازد. این مقالهٔ ۲۲ صفحه‌ای به قلم مریم معین‌الاسلام نگاشته شده و در فصلنامه انتظار موعود (شماره ۱۷، پاییز و زمستان ۱۳۸۴) انتشار یافته است.[۱]
چکیده مقاله
در چکیده این مقاله آمده است: «مقاله حاضر با عنوان دکترین مهدویت و عقلانیت ابتدا ضمن توجه به ساختار مفهومی عقل و انواع آن به تحلیل عملکرد آن می‌پردازد و از آنجا که بدون تحلیل و بررسی مدرنیته به عنوان بزرگترین مدعیان عقل‌گرایی، نمیتوان به ارزش و اهمیت دکترین مهدویت پی‌برد، از این رو در فصلی جداگانه به مباحثی چون مفهوم مدرنیته، و سیر تطور عقلانیت در عصر روشن‌گری و در ادامه به تبیین محدوده عقل مدرن می‌پردازد. ضمناً در بخشی دیگر به مسئله تکامل تاریخی، و عقلانیت از منظر متفکران اشاره کرده و در ادامه به بررسی ادعای بزرگ مدرنیته که همان اعلام بی‌نیازی از وحی است می‌پردازد و نظریه کفایت خرد جمعی (بسندگی عقل) را مورد مداقه قرار می‌دهد، و در فصل پایانی مقاله ضمن پرداختن به جایگاه تعقل و محدوده آن در دکترین مهدویت، به مسئله بسیار مهم عدم تعارض بین عقل و دین پرداخته شده است و به مسئله رهایی عقل از استخدام دل اشاره می‌کند، چرا که مهم‌ترین مشکل عصر مدرنیته این است که ادعای حاکمیت عقل دارد، در حالی که در واقع این عقل نیست که حاکم است بلکه هوا و هوس بشر است که در این عرصه میدان‌داری می‌کند و ضمن اشاره در این فصل به کمال عقل به عنوان مهم‌ترین ره‌آورد عصر ظهور در نهایت هم نتیجه‌گیری شده‌است که ظهور و شکوفایی عقل به معنای واقعی و حاکمیت آن در تمامی عرصه‌های زندگی بشر بزرگترین ارمغان عصر ظهور است که با دست عنایت خداوند، زمینه کمال یافتگی عقلانیت بشر فراهم می‌گردد؛ عقلانیتی که همواره در پرتو نور هدایت وحی قرار می‌گیرد».
فهرست مقاله
- اعتدال بخشی و هم آهنگی بین اندیشه و انگیزه
- کنترل نیروی حس و خیال
- تعدیل شهوت و غضب
- عقل احیا کننده ارزش‌های اخلاقی
- عقل و تصمیم‌گیری
- عقلانیت و سیر تطور آن در عصر روشن‌گری
- مفهوم مدرنیته
- سیر تطور عقلانیت در عصر روشن‌گری
- محدودة عقل مدرن
- تکامل تاریخی، عقلانیت از منظر متفکران
- مدرنیزاسیون، عقلانی شدن، بی‌نیازی از وحی
- مدرنیته و نظریه کفایت خرد جمعی
- عقلانیت و دیدگاه فرامدرنیستها
- جایگاه تعقل و محدوده آن در دکترین مهدویت
- عدم تعارض بین عقل و دین در دکترین مهدویت
- رهایی عقل از استخدام دل
- کمال عقل مهم ترین ره آورد عصر ظهور
- دکترین مهدویت، صلح جهانی، عقلانیت
- پی‌نوشت‌ها
دربارهٔ پدیدآورنده
